e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Maastricht

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
deur deur: dø&#x0304r (Maastricht), dø̄r (Maastricht) [rnd 109; S 6; L 1 a-m; L 12, 5; L A2, 265; monogr.; Vld.; div.]deur II-9, III-2-1
deurknop, deurklink klink: klēŋk (Maastricht), klink (Maastricht), (= handgreep)  klink (Maastricht), drej de klink um Liever ¯nen deef aon de klink es ¯n luustervink: een dief is niet zo gevaarlijk als een luistervink  klink (Maastricht), knop: (= knop)  knòp (Maastricht), doffe oo  knòp (Maastricht), kruk: krök (Maastricht, ... ), (= handgreep)  krùk (Maastricht) klink [ZND m] || Knop of handgreep waarmee men een deur opent of sluit (klink, kruk, knop) [N 79 (1979)] III-2-1
deurkruk, deurklink klink: kle.ŋk (Maastricht), knop: knop (Maastricht  [(rond)]  ), kruk: krø̜k (Maastricht) Handvat met ijzeren pin dat door de deurstijl in het slot wordt gestoken en dient om de dagschoot van het slot terug te kunnen trekken. Zie ook het lemma 'Dagschoot'. In Q 95 werd het woord 'klink' zowel gebruikt voor de ring of kruk aan de buitenkant van een deur waarmee men het sluitijzer kon oplichten, als voor het sluitijzer aan de binnenkant van de deur. [N 54, 100; N 79, 8; monogr.; Vld.] II-9
deurwaarder aanzegger: aonzègker (Maastricht), deurwaarder: deurwaarder (Maastricht, ... ), deurwaardər (Maastricht, ... ), deurwáárdər (Maastricht), dēūrwaardər (Maastricht) de ambtenaar bij de rechtbank die belast is met de dienst op de terechtzittingen, het doen van aanzeggingen [bijv. van belastingschuld enz. [vorster, deurwaarder] [N 90 (1982)] III-3-1
devotiecommunie devotiecommunie (<lat.): devosie-kemunie (Maastricht), devotie-communie (Maastricht) De devotie-communie. [N 96B (1989)] III-3-3
diabolo diabolo: diabolo (Maastricht, ... ), dījābōlō (Maastricht, ... ), kledderkokkerel: vgl. pag. 65: diabolo, z. kledderkókkerel.  kledderkókkerel (Maastricht) Het speelgoed, bestaande uit een dubbele blikken kegel die men al draaiende op een koordje in evenwicht houdt, in de hoogte werpt en weer opvangt met dit koord of elkaar toewerpt en weer op een koordje opvangt [diabolo, diavolo]. [N 88 (1982)] || Volkst. voor jo-jo en diabolo. III-3-2
diarree afgang: aofgaank (Maastricht), beriberi-diarree: WNT: beriberi, Naam van eene ziekte die in Oost-Indië en ook in Japan zeer gewoon is, en waarvan de voornaamste kenteekenen zijn: stoornis in de beweging vooral van de beenen, opzwelling, soms ook met verschijnselen van waterzucht, deze ziekte wordt gehouden voor eene neuritis peripherica multipex.  beri beri diare (Maastricht), diarree: diarrhee (Maastricht), Diarree.  diejarree (Maastricht), dunne, de -: dunne (Maastricht), dunnə (Maastricht), dönne (Maastricht), Diarree.  aon d`n dunne zien (Maastricht), dunne-maak-vooraan, de -: Diarree.  d`n dunne maak väöraon (Maastricht), slijter: sliǝtǝr (Maastricht), slingerschijt: sleengərsjīēt (Maastricht), vieve, de -: Diarree.  heer is aon de vieve (Maastricht) Buikloop. Te dunne ontlasting, meestal veroorzaakt door een min of meer ernstige ontsteking van de darmen. Zie ook het lemma ''diarree'' in wbd I.3, blz. 472-474. [N 3A, 91, 99; A 48A, 52; monogr.] || Diarree, buikloop (dunne, pruts). [N 84 (1981)] || ontlasting hebben [afgon, leutere, driete, zijn gevoeg doen] [N 10c (1995)] I-11, III-1-2
dichtingsmateriaal dikke menie: dikke menie (Maastricht), lijnzaadmeel: lijnzaadmeel (Maastricht) De verschillende materialen die naast biezen en lissen worden gebruikt om kieren en naden in vaten en kuipen dicht te maken. Diverse respondenten maken melding van een papje dat van meel werd gemaakt en na droging hard werd. [N E, 54a; N E, 55] II-12
dief dief: dēf (Maastricht), dīf (Maastricht) dief [ZND 01 (1922)], [ZND m] III-3-1
dienblad blad: blāt (Maastricht, ... ), dienblad: dēnblāt (Maastricht, ... ), plateau: platō (Maastricht), presenteerblad: prəsɛntērblāt (Maastricht), schenkblad: šeŋk˂blāt (Maastricht), tablet: tableͅt (Maastricht), theeblad: tēblāt (Maastricht), in het enkelvoud Zet de tasse op ¯t teeblaad ¯t teeblaad steit in ¯t bufèt  teeblaad (Maastricht) dienblad [DC 27 (1955)], [DC 27 (1955)] || schenkblad III-2-1