32585 |
mestkar |
mestkar:
[mest]kār (Q095p Maastricht)
|
De kar waarmee men stalmest naar het land vervoerde. Als deze kar niet uitsluitend voor het vervoer van mest bestemd was, werd ze na het mestuitrijden gereinigd. Als mestkar gebruikte men meestal de korte kar (L 115 vroeger, 159a, 163, 192a vroeger, 192b, 209, 216, 246 vroeger, 248, 265, 265b, 266, 288, 289, 290, 292, 320a, 324, 331, 331b, 369, 422), de slagkar (L 115 later, 192a later, 246 later, 247, 248, 265b, 270, 292, 294, 318b, Q 27, 191, 204a) en de aardkar (L 289, 314, 360, 364, 366, 367). Voor deze kartypen zij verwezen naar de aflevering betreffende de (oude) landbouwvoertuigen e.a.. Termen als mestwagen wijzen op een moderner vervoermiddel, dat - ook al is het tweewielig - wagen wordt genoemd, omdat het met luchtbanden is uitgerust. [N 11A, 7; N 17, 2a + 3a + 8 add. + 15b; A 42, 8a + b; monogr.]
I-1
|
24335 |
mestkever |
mestkever:
mèskever (Q095p Maastricht),
mèskevər (Q095p Maastricht),
Endepols
mèskever (Q095p Maastricht),
mestkever
mèskever (Q095p Maastricht),
WBD/WLD
mēskeever (Q095p Maastricht),
strontbeest:
ideosyncr.
strontbies (Q095p Maastricht),
stronthommel:
WLD
stroonthommel (Q095p Maastricht),
strontkever:
Endepols
stróntkever (Q095p Maastricht),
wild varken:
wèlt verrekə (Q095p Maastricht)
|
Hoe noemt u de mestkever: een soort kever, groot blauwachtig glanzend, die in mest of van mest leeft (stronthommel, pekbeest, strontbeest, strontmulder) [N 83 (1981)] || kever, tor (soort)
III-4-2
|
32839 |
mestplakken verspreiden |
flatten spreiden:
flatǝ spręi̯ǝ (Q095p Maastricht)
|
De koemestplakken in de wei met een riek of schop uit elkaar slaan, om te voorkomen dat er zich op die plekken schitbossen vormen. [NM, 8b; N 11A, 40b; div.; monogr.]
I-2
|
33622 |
mestvaalt |
mestem:
mèstem (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
aan ZND 01 is hier toegevoed het materiaal van ZND 31 (1939), 019
mestem (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
mesthoop:
meͅshoͅup (Q095p Maastricht),
aan ZND 01 is hier toegevoed het materiaal van ZND 31 (1939), 019
meshaowp (Q095p Maastricht),
meshoup (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
mesthoip (Q095p Maastricht),
mestkuil:
meͅskoͅul (Q095p Maastricht),
mestpoel:
meͅspōl (Q095p Maastricht),
vaalt:
vaolt (Q095p Maastricht)
|
[ZND 01 (1922)]hoop droge mest,die bij of op de gierput wordt opgestapeld [DC 18 (1950)] || mesthoop bij de boerderij [DC 09 (1940)]
I-7
|
25625 |
met afgebarsten korst, gezegd van brood |
afgebakken:
ǭfgǝbakǝ (Q095p Maastricht),
gereten:
gǝrētǝ (Q095p Maastricht),
losse korst:
losǝ kōrs (Q095p Maastricht)
|
De oorspronkelijke vraagstelling in N 29, 70 luidde: "Hoe noemt u brood dat tussen korst en kruin is afgebarsten?" Het feit dat ''kruin kruim'' had moeten zijn, heeft de beantwoording niet noemenswaardig be√Ønvloed. Het lemma valt uiteen in verschilllende grammaticale categorieën.' [N 29, 70; N 29, 69a; monogr.]
II-1
|
23632 |
met de collecteschaal rondgaan |
collecteren (<fr.):
collectere (Q095p Maastricht),
de centen ophalen:
de sent ophole (Q095p Maastricht),
met de schaal rondgaan:
met de schaol roondgoon (Q095p Maastricht),
mèt de sjaol roondgoon (Q095p Maastricht),
mèt de sjoal roondgoon (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
mèt də sjaol roontgoon (Q095p Maastricht),
met de schotel rondgaan:
mèt de sjotel rondgoon (Q095p Maastricht),
mèt de sjotel róndgoon (Q095p Maastricht)
|
Collecteren met de open schaal, met de schaal rondgaan. [N 96B (1989)] || De schaal, het bord waarmee in dat geval gecollecteerd werd [schaol, sjaal, telder, klaaterschoeëtel?] . [N 96B (1989)] || Een schaalcollecte, een collecte voor een bijzonder doeleind, waarbij met neen open schaal werd rondgegaan [schaolkollekt?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
21984 |
met de duiven naar de inkorfplaats gaan |
duivenlopen:
Sub duif. Ook: mèt de doeve loupe.
doeveloupe (Q095p Maastricht)
|
Met de van een wedstrijd teruggekeerde duiven in een korfje naar de contrôle lopen.
III-3-2
|
32285 |
met de kuipersvijs dichtdraaien |
ineendrijven:
enęjndrī.vǝ (Q095p Maastricht),
ineenslaan:
enęjnslōn (Q095p Maastricht)
|
Met behulp van de kuipersvijs de duigen aan de onderzijde van het vat naar binnen buigen. De onderste helft van het vat kan daarna worden voorzien van sluitbanden. [N E, 28c]
II-12
|
17868 |
met de linkerhand |
met de linkerhand:
mèt te līnkerhānd (Q095p Maastricht)
|
met de linkerhand [ZND 37 (1941)]
III-1-2
|
22579 |
met de palmpaas rondlopen |
palmpasen:
palmpaose (Q095p Maastricht),
palmpōͅsə (Q095p Maastricht),
paləmpōͅsə (Q095p Maastricht)
|
Op de morgen van Palmzondag (s zondags vóór Pasen) rondlopen met een versierde stok, waarop een voorwerp van brood is bevestigd. [N 88 (1982)]
III-3-2
|