e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Maastricht

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
spruw schuil: sjoel (Maastricht), spruw: spruu (Maastricht), spruw (Maastricht) Spruw: de ontsteking van het slijmvlies in de mondholte vooral bij zuigelingen; aanvankelijk wordt dit vlies hoogrood en later met witte stippen bedekt (spruw, schuil, steenhuffel). [N 84 (1981)] III-1-2
spuiten spreuten: sprèūtə (Maastricht), sprietsen: sjprietsə (Maastricht), sprietse (Maastricht, ... ), sprietsə (Maastricht), spritse (Maastricht), sprudden: sprödde (Maastricht), spröddə (Maastricht), (gespröt).  sprödde (Maastricht), spruiten: gespröt (Maastricht, ... ), spruijtə (Maastricht), spruite (Maastricht, ... ), spruitə (Maastricht), ⁄t sprŭt (Maastricht), spuiten: et spuit (Maastricht), spēūtə (Maastricht), spuite (Maastricht, ... ), spuitə (Maastricht, ... ), spūītə (Maastricht), spèùtə (Maastricht), spöte (Maastricht), spötə (Maastricht), ət wāātər spōt (Maastricht) persen, Met kracht vloeistof door een nauwe opening ~ (spuiten, spruiten, spritsen, sprietelen). [N 84 (1981)] || spuiten, met kracht door een nauwe opening naar buiten geperst worden, gezegd van water [spruiten, spritsen, sprietelen] [N 81 (1980)] || vloeistof met kracht door een nauwe buis naar buiten persen [spuiten, spruiten, spritsen, sprietelen] [N 91 (1982)] III-1-2, III-4-4
spuitstuk buis: buis (Maastricht), dop: dop (Maastricht), lent: *Maastricht Wb.; [beïnvloeding door suggestie bij de vraagstelling?, rk]  lent (Maastricht) de koperen buis aan de slang van de brandspuit [lent] [N 90 (1982)] III-3-1
spuwbakje, kwispedoor kotsbakje: kotsbekske (Maastricht), rochelpotje: röchelpötsje (Maastricht), spijbakje: sjpeibekske (Maastricht), speibâkske (Maastricht), speibèkske (Maastricht), speijbekske (Maastricht), spijpotje: speijpötsje (Maastricht) kwispedoor || Spuwpotje of -bakje (spuwbakje, tufbak, speekbak, kwispedoor, kwispeldoer) [N 79 (1979)] III-2-1
staakbonen rijzererwten: riezererrete (Maastricht), stekbonen: stekboen (Maastricht), stokbonen: stekboene (Maastricht) [N P (1966)]Hoe noemt u: de rank - of stokboon [N 71 (1975)] || stokbonen I-7
staakijzer van de rosmolen spil: spel (Maastricht) De verticaal onder de molenstenen geplaatste, vaak van ijzer vervaardigde spil die de loper aandrijft. Zie ook de lemmata ɛstaakijzer van de windmolenɛ en ɛstaakijzer van de watermolenɛ.' [N D, 17] II-3
staakijzer van de watermolen grote as: gru.tǝ a.s (Maastricht), spil: špęl (Maastricht) Bij watermolens een loodrecht staande, zware spil die aan de bovenzijde met een nok in het gat van de rijn van de loper past en aan de onderzijde in een op een beweegbare balk staande ijzeren pot draait. Op het staakijzer is een rondsel gemonteerd. Het geheel bevindt zich bij watermolens meestal onder de molenstenen. Achter het plaatscodenummer is tussen haakjes vermeld van welk materiaal het staakijzer in de betreffende plaats is vervaardigd. Zie ook het lemma ɛstaakijzer van de windmolenɛ.' [Vds 82; Jan 104; Coe 90; Grof 103; A 42A, 14; A 42A, 22; N D, 14] II-3
staal monster: moonster (Maastricht), moonstər (Maastricht, ... ), mónster (Maastricht, ... ), monstertje: munsterke (Maastricht), proefje: preufkə (Maastricht), proeve: preuve (Maastricht), staal: staol (Maastricht, ... ), staaltje: stōlkə (Maastricht), stuilke (Maastricht), stèùlkə (Maastricht), (v. stof).  staolke (Maastricht), ps. boven de ö staat nog een lengteteken; deze combinatieletter kan ik niet maken/omspellen!  stölkə (Maastricht) kleine hoeveelheid van een koopwaar die aan de koper getoond wordt om hem over de kwaliteit te laten oordelen [staal, monster, kantje] [N 89 (1982)] III-3-1
staal, monster staaltje: stǭlkǝ (Maastricht) Een lapje stof om daarnaar de hoedanigheid, kleur, enz. van het gehele stuk te beoordelen. [N 62, 71c; MW] II-7
staalborstel staalborstel: stǭlbø̜rstǝl (Maastricht) Soort handborstel met stalen draden waarmee vuil en roest van metaal kan worden verwijderd, koper gepolijst kan worden, etc. Zie ook afb. 207. Volgens respondenten uit L 159a, 165, 192a, 213, 217, 289, 290, 291, 382, 414, 423, 432, P 47, 219, Q 18, 71, 83, 86, 111 en 121b werd de staalborstel ook vaak gebruikt om vijlsel uit de kap van het blad van vijlen te verwijderen. Vgl. het lemma "vijlborstel". Zie ook het lemma "staalborstel" in de paragraaf over de vaktaal van de huisschilder in Wld II.9, pag. 203-204. [N 33, 107; N 33, 216; N 64, 59a-b] II-11