| 25384 |
bloed roeren |
mengelen:
meŋǝlǝ (Q180p Mal),
roeren:
rȳrǝ (Q180p Mal)
|
Als het dier gestoken is, vangt men soms het bloed op om dit later in de bloedworst te verwerken. Om te voorkomen dat het bloed stolt, roert men er met de hand wat stro, een houtje of iets dergelijks doorheen. [N 28, 17; monogr.]
II-1
|
| 34097 |
bloedaders |
blote aderen:
blōtǝn au̯ǝrǝ (Q180p Mal)
|
Aders zichtbaar op de uier. [N 3A, 118c]
I-11
|
| 22057 |
bloedluis |
bloedluis:
bloedlaus (Q180p Mal)
|
bloedluis, luis die kankergezwellen veroorzaakt aan appelbomen [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 20693 |
bloedworst |
rode trijp:
rooi trip (Q180p Mal),
rooitrip (Q180p Mal)
|
bloedworst [Goossens 2c (1963)], [ZND 21 (1936)]
III-2-3
|
| 24305 |
bloedzuiger |
bloedzuiker:
bloedzauker (Q180p Mal)
|
bloedzuiger [lok, echel, deegel, bloodiegel, -zuuker] [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 24470 |
bloei |
bloei:
blai̯ (Q180p Mal)
|
Opgaven voor de uitdrukking "in (de) bloei staan"; het zelfstandig naamwoord. [L 32, 76; monogr.]
I-4
|
| 24523 |
bloeien |
bloeien:
blai̯ǝ (Q180p Mal),
in bloei staan:
(-) stet een blaai (Q180p Mal)
|
De algemene uitdrukking voor het in bloei staan of bloesem dragen van planten en gewassen. In het materiaal-JG is uitdrukkelijk opgegeven dat het om het bloeien van koren gaat. In dit lemma worden de werkwoorden bijeengezet; in het volgende lemma komen de zelfstandige naamwoorden aan bod. [JG 1a, 1b; L A2, 373; L 32, 77, R 1, 37; monogr.] || in bloei staan [ZND 32 (1939)]
I-4, III-4-3
|
| 20718 |
bloem |
bloem:
blu.m (Q180p Mal),
boulteû:
bultę (Q180p Mal),
drie zero:
drie zero (Q180p Mal),
meelbloem:
mē̜lblum (Q180p Mal),
patentbloem:
patentbloem (Q180p Mal),
twee zero:
twee zero (Q180p Mal),
vier zero:
vier zero (Q180p Mal)
|
Bloem bestaat uit het inwendige van de graankorrel, de meelkern, en is wit tot grauw van kleur. Het vormt de fijnste soort in de reeks produkten die tijdens het builen worden gescheiden. Bloem is uitermate geschikt om mee te bakken. Zie ook de toelichting bij de lemmata ɛmeelɛ en ɛboultéɛ. Het woordtype dobbele zero (Q 167) verwijst naar het feit dat de fijnheid van bloem met ø̄0ø̄ (zero) wordt aangegeven. Hoe meer zeroɛs, des te fijner de bloem. Dit lemma vormt een aanvulling op het lemma ɛbloemɛ in wld II.1, pag. 83.' [N O, 37c; JG 1a; JG 1b; Vds 246; Jan 240; Coe 218; Grof 245; monogr.] || Bloem bestaat uit het inwendige van de korrel, de meelkern, en is wit tot grauw van kleur. In verband met het onderscheid tussen ''meel'' en ''bloem'' (zie de toelichting bij het lemma ''gemalen en gezuiverd graan'') zijn de opgaven die op het begrip "meel" duiden zoals roggemeel, tarwe, tarwemeel uit dit lemma overgebracht naar het lemma ''gemalen en gezuiverd graan''. Ten aanzien van het woordtype "patent" zij opgemerkt dat de patentbloem komt uit het hart van de meelkern wiens kleur mooi wit is (Schoep blz. 12). De graad van fijnheid wordt aangegeven door "0" (zero). Hoe meer zero''s, hoe fijner de bloem. [N 29, 15c; N 29, 14b; N 29, 14a; N 16, 80; N 29, 16]
II-1, II-3
|
| 24471 |
bloem (alg.) |
bloem:
blumən (Q180p Mal)
|
bloemen [RND]
III-4-3
|
| 25543 |
bloem mengen |
mengen:
męŋǝ (Q180p Mal)
|
De verschillende soorten bloem die de bakker koopt, gaat hij mengen met het doel een zo goed mogelijk product te verkrijgen. Hij meleert de verschillende soorten bloem in bepaalde verhoudingen. Dit kan het beste gebeuren in de z.g.n. meleermachine. Men kan niet zo maar de verschillende bloemsoorten bij elkaar storten. Moet men met de hand mengen, dan is vereist de verschillende soorten eerst door elkaar te mengen. Stort men de bloem in de deegmachine , dan moet men deze enkele minuten laten draaien, waardoor men de soorten voldoende mengt (Schoep blz. 38)
II-1
|