e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Mechelen

Overzicht

Gevonden: 4070

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
berkenbezem berkenbezem: birkebessem (Mechelen), rijzerbezem: rīēserbéssem (Mechelen) bezem gemaakt van berketwijgjes (rijsbezem, berkenbezem, berkenboender) [N 20 (zj)] III-2-1
beroerte beslag: e besjlaag (Mechelen) Een plotselinge stoornis in de bloedsomloop, in de hersenen waarbij spraakstoornissen en verlammingsverschijnselen kunnen optreden? [DC 60 (1985)] III-1-2
berrie gestelbomen: gǝštɛlbø̄m (Mechelen), karboom: (mv)  kārbø̄m (Mechelen) Elk van de twee bomen van de hoog- en stortkar waartussen het paard gespannen werd. De berries van de hoogkar verschillen essentieel van die van de stortkar: bij de eerste lopen de berries onder de hele bak door en maken ze er deel van uit (de zijwanden worden erop vastgezet), terwijl bij de tweede de berries tot halverwege de bak lopen en een aparte constructie vormen waarop de bak rust. Hierdoor kan de bak van de stortkar kippen, terwijl de berries op hun plaats blijven. Wanneer de bak van de hoogkar echter gekipt moet worden, gaat het hele voorstel van de kar omhoog. [N 17, 16 + 50b; N G, 54b + 64b; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2c; L 32, 63; L 34, 10; A 27, 20; Lu 5, 20] I-13
beschuit met muisjes beschuit met muizenkeutelen: Syst. WBD  besjūūt mèt mōēsekeutelen (Mechelen, ... ), muisjesbeschuit: muskesbesjuut (Mechelen, ... ) Beschuiten met muisjes [N 16 (1962)] III-2-2, III-2-3
beschuitbol beschuitbol: beschuutböl (Mechelen), fonsen: Syst. WBD  fonsen (Mechelen) Beschuitbollen, éénmaal gebakken en niet doorgesneden (bestelle?) [N 16 (1962)] III-2-3
beschuitpap beschuitenpap: beschuttepap (Mechelen), beschuutepap (Mechelen), schuitenpap: Syst. WBD  sjūūtepap (Mechelen) Melk met beschuiten (beschuitepap, luiwijvenpap, romme met bestelle?) [N 16 (1962)] III-2-3
besjes aan de aardappelplant zaadbollen: zǭdbø̜l (Mechelen) De besachtige groene vruchten die zich uit de bloemen van de aardappelplant ontwikkelen. Vroeger, voordat men pootaardappelen selecteerde uit de eigen oogst, werd uit deze vruchtjes van de plant pootzaad gewonnen. Het lemma bevat alleen meervouden. Bij goesbollen wordt door de zegslieden opgegeven dat ...kinderen deze bollen aan een lange twijg (steken) en dan de bollen zo ver mogelijk weggooien of zwiepen; goezen is "zwiepen". Warnant (1949, 175) vermeldt dit spel ook voor Waals Haspengouw. Het regelmatige voorvoegsel aardappel- of patatte- is hier weggelaten; zie het lemma Aardappel. Zie voor de fonetische documentatie van de varianten voor aardappel, ook datzelfde lemma Aardappel. [N 12, 7; L 32, 14; monogr.; add. uit JG 1b] I-5
beslagbijl beslagbeitel: bǝšlāx˱bētǝl (Mechelen) Korte, brede bijl met een vouw, waarvan het huis niet in het midden van het vlak van de bijl ligt, maar enigszins zijdelings, zodat een van de twee zijden van het blad geheel plat is. Met de beslagbijl kan men zuiver in de lengterichting langs een boomstam slaan. Zie ook afb. 5. De beslagbijl wordt door verschillende houtbewerkende beroepen gebruikt. De houtzager gebruikt hem bijvoorbeeld om stammen vierkant te hakken en de wagenmaker om uit ruw hout bestaande onderdelen als spaken, rongen en naven hun eerste vorm te geven. [N 50, 18a; N 75, 114e; N G, 41; N G, 42a, add.; N 53, 89a, add.; monogr.] II-12
bestendig weer vast (weer): vas waer (Mechelen), vas wéér (Mechelen) bestendig weer [vaste lucht] [N 22 (1963)] III-4-4
besvrucht, algemeen aalber: komt alleen niet voor, wel elber, wolber, miemeling  elber (Mechelen), miemeling: komt alleen niet voor, wel elber, wolber, miemeling  miemeling (Mechelen), wolber: komt alleen niet voor, wel elber, wolber, miemeling  wolber (Mechelen, ... ) bes [SGV (1914)] I-7