| 31838 |
boogschaaf met bolle zool |
boogschaaf:
bǭxšāf (Q204a Mechelen),
holschaaf:
hǫlšāf (Q204a Mechelen)
|
Een blokschaaf waarvan de zool in de lengte gebogen is en die dient om iets holrond uit te schaven. Zie ook afb. 37. De boogschaaf met bolle zool wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De kuiper werkt er bijvoorbeeld de holle binnenkant en binnenrand van vaten mee af en de wagenmaker schaaft er de holle binnenkant van velgsegmenten mee. Het eerste lid in de woordtypen velgerschaaf (Q 119) en vellingschaaf (Q 111) verwijst daar naar. [N 53, 80a; N G, 36a; N E, 35]
II-12
|
| 31839 |
boogschaaf met holle zool |
bolschaaf:
bǫlšāf (Q204a Mechelen)
|
Blokschaaf met een in de lengte holronde zool, die dient om iets bolrond uit te schaven. De wagenmaker gebruikt de boogschaaf met holle zool onder meer om de bolle buitenkant van velgsegmenten te schaven. [N G, 36b]
II-12
|
| 24472 |
boom (alg.) |
boom:
boom (Q204a Mechelen, ...
Q204a Mechelen),
buim (mv.):
bööm (Q204a Mechelen)
|
boom [DC 35 (1963)], [SGV (1914)] || boomen (mv.) [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 33511 |
boomgaard |
fruitwei:
fryət[wei} (Q204a Mechelen),
frø̄t[wei} (Q204a Mechelen),
wei:
wei}* (Q204a Mechelen)
|
I-7
|
| 24128 |
boomleeuwerik |
leeuwerik:
liewerik (Q204a Mechelen)
|
leeuwerik: boomleeuwerik (15 alleen in droog terrein (bijv. hei niet veel op trek; zang is heel helder, klokjesachtig [lululululu] [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 24511 |
boomstronk |
boomvot:
baomvot (Q204a Mechelen),
vot:
vot (Q204a Mechelen),
vòt (Q204a Mechelen)
|
boomstronk, de stomp-met-wortels van een afgehakte boom [N 27 (1965)]
III-4-3
|
| 34565 |
boomwagen |
trikebale (wa):
tręk˱bal (Q204a Mechelen)
|
Een kar die bestaat uit twee grote wielen, een as en een lange dissel. Deze kar wordt gebruikt om bomen en andere lange, zware voorwerpen te vervoeren, die men onder de as met een ketting bevestigt. De as tussen de wielen is niet recht, maar als een halve cirkel naar boven gebogen. De boomstam wordt boven in de halve cirkel opgehangen. De boomwagen wordt meestal door twee paarden.getrokken. In het grootste deel van Belgisch Limburg gebruikt men voor de boomwagen een benaming die tot het woordtype huurst kan worden herkend (zie Verstegen 1940). Omdat dit type zoveel vervormingen kende, is het hieronder opgesplitst in drie ondertypes (huts, uts, nuts). [N 17, 6 + 15b; N G, 51; N 50, 12b; JG 1d; L 1a-m; L 14, 20; L 32, 83; monogr.]
I-13
|
| 33280 |
boon, algemeen |
bonen:
bǫnǝ (Q204a Mechelen),
bǭnǝ (Q204a Mechelen),
boon:
bǫn (Q204a Mechelen)
|
Phaseolus L. Zoals bij de erwt gaat ook hier het lemma met de algemene benaming vooraf aan de namen van specifieke soorten. Enkelvouden en meervouden zijn apart gehouden. [JG 1a, 1b, 1c; L 1, a-m; L 1u, 21; L 8, 84; L 22, 3a; S 4; Wi 14; monogr.; add. uit N P, 23]
I-5
|
| 18698 |
boordenknoopje |
hemdsknoopje:
hemdesknöpke (Q204a Mechelen),
hémmesknêûpke (Q204a Mechelen)
|
boordeknoopje [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 27345 |
boorijzer |
boor:
bǭr (Q204a Mechelen),
ijzerboor:
īzǝrbǭr (Q204a Mechelen)
|
Werktuig om ronde gaten te maken in hout of metaal, bestaande uit een metalen staaf met snijdende delen. Het boorijzer wordt bevestigd in een handvat, een booromslag of in de kop van een boormachine. [N 53, 160a; N 53, 161b; monogr.]
II-12
|