| 31551 |
polijsten |
polijsten:
polīstǝ (L217p Meerlo)
|
Het metaal met fijn schuurmateriaal glad en glanzend maken. Het polijsten kan gebeuren met behulp van schuurlinnen, een polijstvijl, met polijstpoeder of met polijstpasta. Zie ook deze lemmata. De invuller uit Q 83 vermeldt ook het gebruik van staalwol (stuǝlwǫl) bij het polijstwerk. [N 64, 55a; monogr.]
II-11
|
| 31552 |
polijststaal, polijstvijl |
poliervijl:
polīrvīl (L217p Meerlo)
|
Een zeer fijn geslepen en zeer hard staal waarmee men gevijld metaal polijst. Het heeft ongeveer de vorm van een vijl. Het uiteinde van het blad van de vijl was bij sommige informanten soms haaksgewijs omgebogen. Ook de invuller uit L 321 merkte op dat hij een gekromd polijststaal meestal zelf maakte door het blad van een oude vijl heet te maken en vervolgens te buigen. Diverse invullers vermeldden ook het gebruik van een zoetvijl bij het polijstwerk. Zie ook dit lemma. [N 33, 261a-b]
II-11
|
| 21437 |
politieagent |
politie (<lat.):
Algemene opmerking v.d. invuller: in het Meerlos dialect bestaat geen uitgangs "n"!
politie (L217p Meerlo)
|
een agent van politie [linkert, agent] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 31183 |
pompenmaker |
pompenslager:
pōmpǝslē̜gǝr (L217p Meerlo)
|
Koperslager die zich vooral toelegt op het vervaardigen en plaatsen van waterpompen. Toen in L 329 de waterleiding haar intrede deed, bleef daar aanvankelijk pompenmaker het woord om een loodgieter aan te duiden; thans wordt het woord in deze betekenis vrijwel niet meer gebruikt. [N 66, 56; L 34, 17a; monogr.]
II-11
|
| 18504 |
pompon van een muts |
poes:
B.v. En poes óp de muts.
pōēs (L217p Meerlo)
|
pluim, b.v. van het riet
III-1-3
|
| 31433 |
ponsbed |
kussen:
køsǝ (L217p Meerlo)
|
IJzeren of stalen onderlaag die dient als ondersteuning van het te ponsen plaatmateriaal. In het ponsbed zijn uithollingen aangebracht waarin de ponsnippel precies passend terecht komt. Zie ook afb. 134. [N 33, 346b]
II-11
|
| 31431 |
ponsmachine |
ponsmachine:
põ̜nsmǝšīn (L217p Meerlo)
|
Door handkracht of door een elektromotor aangedreven machine om gaatjes te maken in plaatmateriaal. Bij het ponsen wordt een hardstalen ponsnippel met grote kracht door het te bewerken materiaal gedrukt waarbij een, meestal rond, plaatje wordt uitgesneden. Het plaatmateriaal rust daarbij op een metalen onderlaag, het ponsbed, waarin één of meer uithollingen zijn aangebracht die in doorsnee overeenkomen met die van de ponsnippel. Zie ook afb. 133. Het woordtype knipmachine (L 159a) is in dit lemma opgenomen omdat er ook gecombineerde pons- en knipmachines bestaan waarmee beide werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd. [N 33, 345]
II-11
|
| 31432 |
ponsnippel |
ponsnippel:
põ̜nsnepǝl (L217p Meerlo)
|
Het onderdeel van de ponsmachine waarmee het gat in het plaatmateriaal wordt geponst. Het bestaat uit een hardstalen pen met een massieve schacht, die eindigt in een hol uiteinde waarvan de omtrek geslepen is. Zie ook afb. 134. [N 33, 346a; N 64, 72]
II-11
|
| 21170 |
ponton |
ponton (fr. <it.):
ponton (L217p Meerlo)
|
een drijvende brug (ponton) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 19474 |
pook |
rakelijzer:
rōͅkəlīzər (L217p Meerlo),
rø͂ͅkəlizər (L217p Meerlo)
|
pook [SGV (1914)]
III-2-1
|