| 32330 |
stop, tapkraan |
kraan:
krān (Q099p Meerssen)
|
De, volgens respondenten uit Horst (L 246), Broekhuizenvorst (L 0247), Venlo (L 271) en Beesel (L 300), van kurk vervaardigde stop, die ter afsluiting in het tapgat wordt geslagen. Wanneer het houten vat wordt aangeslagen, wordt de stop vervangen door een houten tapkraan. [A 36, 3d; monogr.]
II-12
|
| 33103 |
stoppels |
stoppelen:
stopǝlǝ (Q099p Meerssen),
štǫpǝlǝ (Q099p Meerssen)
|
De stompjes halm die na het maaien op het veld overblijven en later worden ondergeploegd. Opvallend polymorfe meervoudsvorming. [N 6, 7; N 15, 52; JG 1a, 1b; L 7, 53; L 15, 23; Wi 51; monogr.]
I-4
|
| 34564 |
stortkar |
slagkar:
slā.xkar (Q099p Meerssen),
šlāxkar (Q099p Meerssen)
|
Algemene benaming voor een kipbare kar. In tegenstelling tot bij de hoogkar lopen de berries niet onder de gehele bak door. De bak is aan het achtereinde van de berries bevestigd met een verbindingsspil, zodat hij gekipt kan worden zonder dat men het paard moet uitspannen. Deze kar wordt gebruikt voor het vervoer van onder meer mest, bieten, aardappelen, rapen, weigroen enz. Over het algemeen is ze kleiner dan de hoogkar. Meestal heeft deze kar twee wielen, maar er komen ook 3- en zelfs 4-wielige stortkarren voor. De bortelkar en de clitchèt zijn vaak 3-wielig, de bortelkar kan ook 4-wielig zijn. De aardkar is meestal ouder dan de slagkar en heeft ook een kleinere bak. Ook de korte kar heeft een kleinere bak dan de slagkar. Voor de verspreiding van het woordtype mestkar, zie ook WLD I.1, pag. 11 bij het lemma mestkar. Bijzondere types van stortkar zijn de binnenslaander en de buitenslaander, hier sub A. resp B. behandeld. Een binnenslaander is een stortkar met een kleine bak. De beide berries zitten tegen de buitenzijde van de draagbodem van de bak, waardoor deze tussen de berries valt. Een buitenslaander is een stortkar met een grotere bak. De beide berries zitten tegen de binnenzijde van de draagbodem van de bodem van de bak. [N 17, 2-4; N G, 51 + 55; JG 1a; JG 1b; JG 2a; JG 2b; A 42, 10a-b; L 27, 63; monogr.]
I-13
|
| 17901 |
stoten |
stoten:
sjtâôte (Q099p Meerssen)
|
stoten, stuiken [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 20534 |
stoven |
stoven:
sjtoave (Q099p Meerssen)
|
stoven (ww.) [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 21249 |
straat |
straat:
sjtraot (Q099p Meerssen)
|
straat [DC 02 (1932)]
III-3-1
|
| 19538 |
straatbezem |
straatborstel:
Zie tekening: 2 (midden)
stroatbeurstel (Q099p Meerssen, ...
Q099p Meerssen),
Zie tekening: b (rechts)
straotburstel (Q099p Meerssen)
|
bezem (soorten) [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 20301 |
straf geven |
straf geven:
sjtroaf geve (Q099p Meerssen),
straffen:
sjtroave (Q099p Meerssen)
|
straf geven [SGV (1914)] || straffen [SGV (1914)]
III-2-2
|
| 34263 |
stremsel |
stremsel:
štręmsǝl (Q099p Meerssen)
|
Het zuur dat bij de melk wordt gevoegd om het te laten stollen. [A 7, 26; N 3E (II]
I-11
|
| 18776 |
streng |
strengetje:
štrɛŋskǝ (Q099p Meerssen)
|
Een streng garen, een gewonden en veelal ineengedraaide bundel waarin garen in de handel komt. De woordtypen lood, half lood, loodje en onsje duiden op een bepaalde hoeveelheid gewicht garen. [N 62, 56c; L 7, 58; L 28, 14; Gi 1.IV, 25; MW; S 36; monogr.]
II-7
|