e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Meldert

Overzicht

Gevonden: 1821

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
draagriem hulp: hø̜lǝp (Meldert) Riem die op het lagere middengedeelte van het schoftzadel wordt gelegd en die twee lussen bevat die de berries van de kar ophouden. [JG 1b, 1c, 2a, 2b; N 13, 70] I-10
draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel grindel: greŋǝl (Meldert) Een draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel. Het draaipunt is aan de binnenkant van één van de poortvleugels bevestigd, iets onder de bovenkant. De "staart" van de balk steekt zover naar beneden dat men er gemakkelijk bij kan. De balk is zo draaibaar dat hij achter beide poortvleugels komt en zo de poort afsluit. Als hij horizontaal gedraaid is, kan de poort geheel geopend worden. Met deze balk in geheel vertikale stand kan men ook slechts één poortvleugel afsluiten. Zie afbeelding 21. [N 4A, 47a; monogr.] I-6
draaien draaien: drēͅən (Meldert), dreͅn (Meldert, ... ) draaien [ZND A2 (1940sq)], [ZND m] III-1-2
draaiende karnton rolvat: rǫlvat (Meldert) De karnton wordt met een zwengel of een wiel zelf rondgedraaid. Deze ton, waarin de boter door draaien wordt gemaakt, draait zelf mee. Zie voor de fonetische documentatie van (boter) en (botter) het lemma ''boter'' (12.14) in deze aflevering. [N 12, 51, 56 en 58; L 1a-m; L 27, 30 en 69; JG 1a, 1b, 1d, 2c; Ge 22, 10, 26, 29, 34 en 37; A 7, 19; S 17; monogr.] I-11
draaiers draaiers: drɛ̄i̯ǝrs (Meldert) De kleine heupen achter de grote heupen, meestal in de vorm van uitstekende botten of knobbels. [N 3A, 110b] I-11
draaipin van een zware deur of poort draaipin: drē̜ ̞pen (Meldert) Aan de onderkant (soms ook bovenkant) draait een zware deur of poort op een ijzeren pin die een deel van het gewicht opvangt en voorkomt dat de deur scheef komt te hangen. De benamingen voor deze zware draaipin hangen soms samen met die voor de scharnierpinnen aan de zijkant van de deuren; zie daarvoor de aflevering over de huizenbouw, deel II, afl. 9. Voor het type turen, vergelijk Rhein.Wb s.v. Turen. Achter in het lemma zijn enkele benamingen apart opgenomen voor de holte (vaak een steen) waar de pin in draait. [N 4A, 50; monogr.] I-6
drachtig vol: vǫl (Meldert) [N 3A, 33] I-11
drachtige merrie vol: vǫl (Meldert) De merrie "behoudt", als men na een drietal weken zekerheid heeft dat ze drachtig is; bij een miskraam "verwerpt" ze. [JG 1a, 1b; N 8, 50a] I-9
draden of randen van peulvruchten ringen/randen: reͅŋ (Meldert) [Goossens 1b (1960)] I-7
dragen dragen: drage (Meldert), drāgə (Meldert), dràyə (Meldert) dragen [ZND 25 (1937)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND m] III-1-2