e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Mheer

Overzicht

Gevonden: 4071
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
een riek mest riek (mest): rēk (Mheer) Een riek mest is de hoeveelheid mest die men in één keer met de riek kan opnemen. Die hoeveelheid is kleiner naarmate de mest meer verteerd is en daardoor gemakkelijker uiteenvalt. Van de termen die in dit lemma voorkomen, zijn er sommige (ook) van toepassing op een brok of klont mest: een aaneenklevende, weke massa goed verteerde mest. [N M, 12a; JG 1a + 1b + 2c; N 11A, 14; monogr.] I-1
een sloot uitdiepen mooien: mōjǝ (Mheer) Het uitdiepen of het op diepte houden van een sloot met behulp van een schop, hak, riek, krabber en een zeis. [A 10, 21; N 18, add.; monogr.] I-8
een spel kaarten spel: sjpeul (Mheer) Een spel kaarten [stok, spel, speul]. [N 88 (1982)] III-3-2
een verkoudheid hebben de snop getrappeerd hebben: ich hub mich n sjnoep getrappeerd (Mheer), de snop hebben: ich hub de sjnoep (Mheer), sjnoep (Mheer), een kou hebben: ɛng kôw op et lie:f (Mheer), het snopje hebben: e hat e sjnuupke (Mheer), het te pakken hebben: ich hub ze te pakke (Mheer), snopje: e hat e sjnuupke (Mheer) Ik heb een kou op de borst. [ZND 22 (1936)] || Lichte verkoudheid. Gebruikt men afzonderlijke benamingen voor een zware en lichte verkoudheid [DC 27 (1955)] || Verkouden: verkouden zijn; ontsteking van neusslijmvlies, met neusverstopping en slijmafscheiding (verkoud, verkouden, verkeld, versnoft). [N 84 (1981)] || Verkoudheid. Op welke wijze wordt dit gewoonlijk uitgedrukt? B.v. Ik ben ~ [DC 27 (1955)] III-1-2
een zandbad nemen hoeieren: hui̯ǝrǝ (Mheer), hūi̯ǝrǝ (Mheer) Met de vleugels een zandbad nemen in de zonneschijn, gezegd van kippen. [N 19, 61b; A 28, 13a; A 28, 13b; Lu 6, 13a; Lu 6, 13b; monogr.] I-12
een ziekte onder de leden hebben een krankte onder de leden hebben: ə hat n krèènkde onder de lèèje (Mheer) ziekte onder de leden hebben [N 10 (1961)] III-1-2
eend eend: ē̜nt (Mheer), ē̜ntj (Mheer), ęnt (Mheer) [JG 1a, 1b, 1c, 2c; S 18; S 49; L 1a-m; NE II, 55; Vld.; L A1, 48; monogr.] I-12
eendekroos eendemoosje: èènde-meuske (Mheer), -  èènde meuske (Mheer) eendekroos [DC 56 (1981)], [ZND 34 (1940)] III-4-3
eendenhok eendenstalletje: ē̜ ̞i̯ndǝštɛlkǝ (Mheer) Afgeschotte ruimte in de stal, doorgaans vlak bij de kippenkooi, waar men eenden houdt. [A 10, 9j] I-6
eenscharige ploeg, rondgaande ploeg, voetploeg, radploeg, karploeg pant√æ: paŋti (Mheer), rullen: r˙ø̜lǝ (Mheer), rullenploeg: r˙ø̜lǝpl˙ōx (Mheer) In dit lemma zijn de benamingen bijeengebracht voor a) de oude, houten, later ook ijzeren voetploeg, die in plaats van een schaats soms een wieltje had; b) de oude houten, later ook wel ijzeren karploeg waarmee men ofwel naar één kant, dus "rond" moest ploegen ofwel heen en weer kon ploegen, omdat kouter en riester op een naar rechts resp. naar links om te ploegen voor konden worden ingesteld. De oude ploeg kon, zoals de voetploeg in K 315, 353, 359 en Q 27 en de houten karploeg in L 115, ook gewoon "de ploeg" genoemd worden, omdat hij ter plaatse destijds het enige of meest gebruikte type was. Voor zijn opvolger, en met name de wentelploeg, kwam dan meestal een bijzondere term in gebruik. [N 11, 30 + 32c + 32e; N 11A, 67 + 68 + 69 + 75e + 78 + 97 + 114; N J, 10 add.; JG 1a + 1b; N 12, 25 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; A 33 add.; div.; monogr.] I-1