| 20719 |
etensresten |
klatsjes:
kletskes (L159a Middelaar)
|
Etensresten, overschotjes (orte?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 32843 |
evenaar, tweespanszwenghout |
tweehaam:
twēhām (L159a Middelaar)
|
De balans of het dubbele zwenghout is het dwarse verbindingsstuk tussen een (zwaar) akkerwerktuig en de beide zwenghouten van een tweespan. Zie afb. 99. Bij de betrokken woordtypen hieronder is in (d)wars e.d. steeds de a als klinker aangehouden, ook al beantwoordt aan de dialectvarianten meestal een type met e (dwerg e.d.) of ee (dweers e.d.). Voor het ''...''-gedeelte van sommige varianten zij verwezen naar het lemma ''zwenghout''. De daar onderscheiden typen eegdhaam, eeghaam, eghaam en hun varianten zijn in dit lemma door ''eghaam'' resp. ''eghaam'' gesubstitueerd. [JG 1b + 1c + 1d + 2c; N 11, 34b; N 11A, 104; N 13, 87 add.; N 17, 69b add.; div.; monogr.]
I-2
|
| 26537 |
ezel |
ezel:
ēzǝl (L159a Middelaar),
pijpenboom:
pīpǝn˱bōm (L159a Middelaar)
|
Aambeeldachtig, stalen hulpgereedschap dat door metaalbewerkers wordt gebruikt om metalen platen te bewerken, kachelpijpen hun vorm te geven en te klinken, etc. Het bestaat uit een soort stang die in een bankschoef kan worden geklemd, in het aambeeldgat van het aambeeld kan worden geplaatst of onder een kram op de werkbank of het werkblok kan worden vastgezet. Het werktuig kan verschillende vormen hebben. Zo bestaan er uitvoeringen met ronde of vierkante doorsnede; ook kan de bovenzijde van het werktuig plat of rond zijn. De ezel is aan één, vaak ook aan beide kanten te gebruiken. Soms is er een bolle, hoekige of platte verhoging op aangebracht. Zie ook afb. 164. De informant uit Q 121 kende twee soorten koperslagersezels. De ene was voorzien van twee rechte banen, de andere van één rechte baan en een ronde kop. Beide ezels werden gebruikt voor het bewerken van plaatmateriaal. In L 210 lag de ezel in een houten blok en had het werktuig verschillende vormen: groot, kort, dik en dun. Ook de informanten uit L 246, L 266 en L 329 kenden ezels met ronde en vierkante kop. [N 33, 211; N 33, 238a-c; N 33, 242a-b; N 64, 37a-b; N 66, 18a-b; monogr.]
II-11
|
| 24144 |
fazant |
fazant:
fezaon (L159a Middelaar, ...
L159a Middelaar),
korhoen:
karhoen (L159a Middelaar)
|
fazant || fazant (83 bekende jachtvogel; hen bruin en kleiner dan de kleurige haan [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 33688 |
fijn droog stof |
mul:
møl (L159a Middelaar)
|
Fijn droog stof op landwegen. [N 27, 37c]
I-8
|
| 25170 |
fijne hagel |
hagel:
hagel (L159a Middelaar)
|
fijne hagel [sjrot, schrot] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 33227 |
fijne zeef, voor pootaardappelen |
peuterzift:
pø̄tǝrzeft (L159a Middelaar)
|
De tweede, en doorgaans middelste zeef, waardoor de kleinere aardappelen worden afgezonderd die als pootgoed worden gebruikt. [N 12, 34b]
I-5
|
| 33228 |
fijnste zeef, uitschotzeef |
krielenzift:
krīlǝzeft (L159a Middelaar)
|
Soms is er nog een derde, onderste zeef, waar het "uitschot", de zeer kleine aardappelen en stukken aardappel worden afgezonderd van het afval en de losse aarde. [N 12, 34c]
I-5
|
| 20838 |
flauw |
flauw:
flauw (L159a Middelaar)
|
flauw, smakeloos [RND]
III-2-3
|
| 18912 |
flink; flinke persoon |
flink:
fleenk (L159a Middelaar)
|
flink: U loopt nog - voor iemand van uw leeftijd [DC 39 (1965)]
III-1-4
|