e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Montfort

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
zedenpreek preek: praek (Montfort), zedenpreek: zaedeprek (Montfort) Een zedenpreek, vermanende zedenles, sermoen. [N 96B (1989)] III-3-3
zedig zedig: zédig (Montfort) zich strikt houdend binnen de grenzen van het zedelijk geoorloofde [stil, zedig] [N 85 (1981)] III-1-4
zeef zeef: zeef (Montfort) zeef [SGV (1914)] III-2-1
zeef in de wanmolen zeef: zēf (Montfort) De zeef, in de vorm van een rooster, waarop de nog met graanafval vermengde korrels in de wanmolen vallen. Naar gelang de grootte van de korrel onderscheidt men wel de tarwezeef, de haverzeef, enz. In dit lemma gaat het alleen om het tweede deel van dergelijke samenstellingen; alleen wanneer een dergelijke samenstelling opponeert met de benaming voor de zandzeef (zie het lemma ''zandzaaf, onderste zeef in de wanmolen'', 6.3.8) is deze hier opgenomen. [N 14, 45a; JG 1a, 1b, 2c; monogr.] I-4
zeekool splijtkool: spleet keul (Montfort) De overblijvende plan met dikke knoestige wortelstok en talrijke uitlopers waaruit hier en daar stengels opstijgen; de bladen geven een zeer vroege, smakelijke groente waarmee men ze in het voorjaar tegen de invloed van het licht beschermt; zeekool (oudew [N 82 (1981)] I-7
zeemlap zeem: zeem (Montfort), zeemlap: zēmlap (Montfort) zeem (leder) [SGV (1914)] || zeemleren voorwerp waarmee de ruiten worden afgedroogd [DC 15 (1947)] III-2-1
zeepkruid waskruid: WLD  waskroet (Montfort) Zeepkruid (saponaria officinalis 40 tot 80 cm hoog. De plant heeft een kruipende wortelstok en vele ondergrondse uitlopers; de stengels groeien iets rechtop en zijn iets ruw; de bladeren zijn elliptisch of langwerpig en groeien kruisgewijs, ze zijn gaaf [N 92 (1982)] III-4-3
zeepsop sop: soip (Montfort), zeepsop: (leuter).  zeipsop (Montfort) sop [SGV (1914)] || zeepsop [SGV (1914)] III-2-1
zeer blij erg blij: erg blie (Montfort), èrg bliej (Montfort) zeer blij [frut] [N 85 (1981)] III-1-4
zeer warm weer heet (weer): heit (Montfort), hits: hits (Montfort), waat ⁄n hits (Montfort), (een vrouwelijk woord).  hèts (Montfort), licht worden: het waord leég (Montfort) hitte [SGV (1914)] || licht, in de betekenis van zeer warm; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)] || sterke, overmatige warmte, hoge temperatuur van de lucht [heet, hitte, hitse] [N 81 (1980)] III-4-4