| 19712 |
vork |
vork:
vurk (L115p Mook)
|
vork om mee te eten [Roukens 03 (1937)]
III-2-1
|
| 20294 |
vriend |
vriend:
vrind (L115p Mook)
|
vriend(in) [RND]
III-3-1
|
| 23276 |
vroegmis |
vroegmis:
vruchmis (L115p Mook)
|
vroegmis [RND]
III-3-3
|
| 21276 |
vrouw |
vrouw:
vrou (L115p Mook),
vruu (L115p Mook)
|
vrouw [RND], [RND]
III-3-1
|
| 34390 |
vrouwelijk schaap in het algemeen |
ooi:
ōi̯ (L115p Mook)
|
De benamingen voor "vrouwelijk schaap" beantwoorden vooral aan de drie woordtypen ooi/ooitje, germ/germpje en het algemene woord schaap. Ten aanzien van het woordtype germ kan men opmerken dat het woord in nogal wat plaatsen kan duiden op het vrouwelijk schaap dat nog niet gelamd heeft. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; R 3, 35; A 4, 22b; AGV, m3; L 1a-m; L 5, 30a; L 29, 32; L 20, 22b; L B2, 318; monogr.; S 23, Q 113 add.]
I-12
|
| 34308 |
vrouwelijk varken |
zog:
zox (L115p Mook)
|
Vrouwelijk varken. Ten aanzien van gelt wordt opgemerkt dat het synoniem is met zeug (L 416), dat het een vrouwelijk, niet gedreven varken is (L 312, 353), dat het een vrouwelijk varken is dat niet dient voor de kweek (L 282, 286, 313, 315, 316, 354, 355, 356) of juist wel voor de kweek is bestemd (K 278). Verder kan het een oud woord zijn voor de zeug (L 354, 355) en kan het op een gesneden, vrouwelijk varken duiden (L 312). Oorspronkelijk duidde gelt op het gecastreerde vrouwelijk varken. In de loop van deze eeuw is men gelt ook gaan gebruiken voor het vrouwelijk varken. [L 20, 4a; L 14, 13; L 3, 2a; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; A 4, 4c; Wi 9; NE 1, 12; NE 2.I.8; AGV K1; R XII, 46; Gwn 5, 11; N M, 22 add.; N C, add.; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 17943 |
waggelen |
dweilen:
dweilen (L115p Mook)
|
slingerend lopen [N 38 (1971)]
III-1-2
|
| 20979 |
walnoot |
noot:
noot (L115p Mook)
|
Hoe noemt men de vrucht van de walnoot of okkernoot (Juglans regia L.)? [DC 17 (1949)]
III-2-3
|
| 25674 |
wanmolen |
wanmolen:
wanmø̄lǝ (L115p Mook)
|
De wanmolen is een toestel waarbij wind wordt verwekt door schoepen of vleugels die door middel van een draaiijzer in beweging worden gebracht. Die wind blaast tegen een schuingeplaatst rooster, waarboven een trechter is geplaatst. Door deze trechter loopt het nog met kaf en graanafval vermengde graan langzaam op het rooster. Door de wind waait het afval weg; het graan glijdt naar beneden, komt dan, tenminste bij rogge en tarwe, nogmaals op een daaronder geplaatst rooster, waarover nogmaals wind waait en komt tenslotte terecht in een vat waarmee de maat werd bepaald (zie de aflevering over de molenaarsterminologie, WLD II,3), of, bij latere uitvoeringen, via een schuif in zakken. Wanneer het type kafmolen naast het type wanmolen in één plaats voorkomt, dan duidt het eerste doorgaans de ouderwetse wanmolen zonder zandzeef aan.Vanwege het helse kabaal dat de wanmolen maakte, werd deze wel duivel of duivelmolen genoemd. In L 320a merkt de zegsman dan ook op dat de ruimte waarin de wanmolen draait wel de hel wordt genoemd. Zie afbeelding 14. [N 14, 40a, 40b en 40c; JG 1a, 1b; monogr.; add. uit N 14, 49; R 3, 64]
I-4
|
| 33631 |
waterput |
put:
pøt (L115p Mook, ...
L115p Mook,
L115p Mook,
L115p Mook),
rolput:
rolput (L115p Mook),
wipput:
wipput (L115p Mook)
|
[DC 21 (1952)] [DC 21 (1952)] [RND 10] [Roukens 03 (1937)]
I-7
|