| 28583 |
bijenkap |
bijkogel:
bijkogel (L288p Nederweert),
bikōgǝl (L288p Nederweert)
|
Volkomen afsluitend hoofddeksel ter bescherming tegen bijensteken. Wanneer de imker de bijen op een of andere manier moet behandelen, zal hij vooral het hoofd moeten beschermen tegen steken. Hiervoor gebruikt hij voornamelijk twee soorten hoofdbedekking: de kap en de sluier. Beide reiken ze tot op de schouder. De kap is geheel van metaalgaas, terwijl de sluier van, vooral zwarte, tule is gemaakt en van een hoed afhangt. Een vizier van draadgaas of paardehaar moet zicht geven op de bijen. Op grond van de grote overeenkomst in woordtypen bij de antwoorden op de verschillende vragen naar een soort bijenkap of sluier zijn de antwoorden in één lemma Bijenkap samengevoegd. [N 63, 74a; N 63, 74b; N 63, 74c; N 63, 74d; N 63, 74e; S 3; L 1a-m; L 16, 7; JG 1b; JG 2b-5, 5; R 3, 44; R 3, 42; R 3, 43; Ge 37, 151, monogr.]
II-6
|
| 28407 |
bijenkorf |
bijkaar:
bejkār (L288p Nederweert)
|
Van roggestro of buntgras gevlochten korf voor bijen. Het houden van bijen in korven is de ouderwetse vorm, ook wel de vaste bouw genoemd. De kast heeft de korf tegenwoordig veelal vervangen. Men spreekt dan van losse bouw (De Roever, pag. 149). De korf werd meestal met dikke, brede windingen gevlochten van met de hand gedorst stro, bijeengehouden door Spaans riet of voorheen ook wel gespleten braamtakken of dennenwortels of soms wilgetakken. Er bestaat een grote verscheidenheid aan soorten korven: grote en kleine, hoge en lage, korven met één of twee vlieggaten, met en zonder spongaten die het voeren moeten vereenvoudigen. Voor al die korven geldt echter dezelfde bedrijfswijze als die met korven van het Drents model. De ronde strokorf van Drente heeft een doorsnede van ± 40 cm bij een ongeveer gelijke hoogte. Ter bescherming tegen koude en regen of ook wel ter versteviging van oude korven besmeert men de korf, hetzij van buiten hetzij van binnen, met leem of kleiaarde, vermengd met gerstekaf of koemest met as of kalk. Soms wordt de korf met bunt of smelen overdekt. [N 63, 2a; N 63, 1a; N 63, 8; L 1a-m; L 1u, 13; L 16, 7; S 3; JG 1a + 1b; Ge 37, 12; A 9, 4; N 40, 137; monogr.]
II-6
|
| 33088 |
bijgooier |
bijsmijter:
bā̯smitǝr (L288p Nederweert)
|
De bijgooier is de tussenpersoon tussen de afsteker van de wagen en de tasser in de schuur. Zie de toelichtingen bij de lemma''s ''graan stapelen in de schuur'' (5.1.11) en ''afsteker'' (5.1.12). [N 15, 50; monogr.]
I-4
|
| 19689 |
bijkeuken, achterkeuken |
bijkeuken:
bei̯kyəkə (L288p Nederweert),
bei̯kø̄kə (L288p Nederweert)
|
bijkeuken
III-2-1
|
| 20237 |
bijnaam |
bijnaam:
bi-jnaâm (L288p Nederweert)
|
bijnaam
III-2-2
|
| 22705 |
bikkel(s) |
kootje:
kuuëtske (L288p Nederweert)
|
Bikkel.
III-3-2
|
| 22704 |
bikkelen |
bikkelen:
Sub kuuëtse. Ook: biggele/bikkele; vero. NO kootsele, bikkele.
bikkele (L288p Nederweert),
kaatsen:
kuitsen (L288p Nederweert),
kootselen:
Sub kuuëtse. Ook: biggele/bikkele; vero. NO kootsele, bikkele.
kootsele (L288p Nederweert)
|
Bikkelen, oude meisjesspel. || Bikkelen. [BN 03]
III-3-2
|
| 29408 |
binder |
binder:
beŋǝr/beŋstǝr (L288p Nederweert)
|
Degene die achter de maaier of aflegger aankomt en die de door hem gemaakte geleggen tot schoven bindt. Vergelijk ook het lemma ''aflegger'' (4.4.4). Soms is door de zegsman de opgave van de mannelijke vorm aangevuld met de aanduiding van de vaak voorkomende vrouwelijke vorm; waar deze afleiding onregelmatig is, is deze hier ook aangegeven. [N 15, 15c en 26; monogr.]
I-4
|
| 24469 |
blad (alg.) |
blad:
blaat (L288p Nederweert),
blaât (L288p Nederweert)
|
blad [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 32972 |
blad, bladeren van een plant |
blad:
blāt (L288p Nederweert),
blader:
blār (L288p Nederweert),
blē̜r (L288p Nederweert)
|
Blad, als deel van een plant. De meervouden en verkleinwoorden zijn apart behandeld. [JG 1a, 1b; A 3, 1; L 1, a-m; L 4, 1; L 14, 16; L 32, 21; S 3; R 7, 25; R 12, 26; monogr.]
I-4
|