e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Nederweert

Overzicht

Gevonden: 3221
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
egketting, koppelhaak [eg]wis: ękwęs (Nederweert) De haak of korte ketting met haak en ring, die de eg verbindt met het zwenghout van het paard; zie afb. 59. Voor het woorddeel ''eg'' resp. ''eg'' zij verwezen naar het lemma ''eg''. [JG 1a + 1b; N 11, 74; N 11A, 157a + b; monogr.] I-2
eglichter luchthout: løxthǫu̯t (Nederweert) Een houten stok, met twee touwen (of een touw) verbonden met de eg, ofwel een stok of staaf met een haak van onderen en een handgreep van boven, om deeg op te lichten tijdens het eggen. Zie de afb. 67 en 68. [JG 1a + 1b + 2c; N 11, 73a + b + c; N 11A, 165a + b; div.; monogr.] I-2
egtanden eegdetanden: ēgdjǝtaŋ (Nederweert) Oude houten eggen hadden houten tanden. Ze waren schuin in het raam aangebracht, meestal in de hoofdbalken. Bij de driehoekige eg wezen ze in de richting van het verbindingspunt van de beide hoofdbalken. Bij een vierhoekige eg stonden de tanden naar één van de hoeken gericht. Een houten eg die als onkruideg gebruikt werd, was vaak van ijzeren tanden voorzien. Een ijzeren eg heeft steeds ijzeren tanden. In dit lemma zijn achter de (meervoudige) varianten of achter de plaatsnummers ook opgaven in de enkelvoudsvorm vermeld. [JG 1a + 1b; N 11, 68; N 11A, 155d + e; monogr.] I-2
ei zonder schaal liesei: lēsęi̯ (Nederweert), līsęi̯ (Nederweert), lieseitje: lēsęi̯kǝ (Nederweert), windei: wendjęi̯ (Nederweert), wentjęi̯ (Nederweert), windeitje: wentjęi̯kǝ (Nederweert) Ei dat alleen door een vlies is omgeven en dat geen schaal heeft. [N 19, 54a; N 7, 11; JG 1b, 1c, 2c; L 5, 80; Vld.; L B2, 366; monogr.] I-12
eiermand eiermandje: ęjǝrmɛntjǝ (Nederweert) Mand om eieren in te vervoeren. [N 40, 97; N 40, 111; N 40, 112; N 40, 113; monogr.] II-12
eigenwijs eigenwijs: eîgewiês (Nederweert) eigenwijs III-1-4
eik eik: eîk (Nederweert), eikenboom: eikeboum (Nederweert), ɛi̯kəboͅu̯m (Nederweert) eik [RND] III-4-3
eikel eikel: eikel (Nederweert), ɛi̯kəls (Nederweert) eikel || eikels [RND] III-4-3
einde, wiek molenroede: mø̄lǝrōj (Nederweert), roede: rōj (Nederweert) Elk van de vier hekwerken die vroeger gemonteerd werden op een dunne balk die aan de twee borsten werden vastgemaakt. Het woordtype roede, eigenlijk de balk waarop het hekken bevestigd wordt, wordt in een groot aantal plaatsen -totum pro parte- ook voor de gehele wiek gebruikt. Zie ook afb. 34 en de toelichting bij het lemma ɛroedeɛ.' [N O, 1g; Sche 28; A 42A, 62; A 42A, 63; monogr.; N O, 6b; N O, 6c] II-3
ekster egerst: aegerst (Nederweert, ... ), aigerst (Nederweert), ook: smakeloos geklede vrouw  aegerst (Nederweert), struikegerst: (stroek)aegerst (Nederweert) ekster [SGV (1914)] || ekster (46 overal bekende zwart-witte vogel met lange flodderstaart; broedt in grote stevige takkennesten hoog in hoge bomen (populieren vaak tam gemaakt [N 09 (1961)] III-4-1