| 20581 |
ontbijt |
koffiedrinken, het -:
koffiedrijnken (Q096c Neerharen)
|
namen en uren van de dagelijkse maaltijden: tussen 6 à 7 uur morgen [ZND 18G (1935)]
III-2-3
|
| 20814 |
ontbijtkoek, peperkoek |
peperkoek:
peperkook (Q096c Neerharen)
|
peperkoek [ZND 40 (1942)]
III-2-3
|
| 33719 |
ontbost terrein met een schop omwerken |
omzetten:
ømzętǝ (Q096c Neerharen)
|
Het ontboste terrein met een schop omwerken om de achtergebleven wortels te verwijderen. [N 27, 10a]
I-8
|
| 33711 |
ontginnen |
ontginnen:
ontgenǝ (Q096c Neerharen)
|
Het in cultuur brengen van woeste grond. [N 27, 5; N 11a, 112; monogr.]
I-8
|
| 32638 |
ontginningsploeg |
bosploeg:
bǫs[ploeg] (Q096c Neerharen)
|
De ploeg die men gebruikt voor het in cultuur brengen van woeste grond, zoals bos, heide, enz. Het ontginningswerk werd verricht met de ploeg in L 159a, 320a, 360, P 48, 51, 107a, 108, 175, 178, 222, Q 11, 28, 77, 94b, 162, 156, 170. Blijkbaar was dat geen aparte, maar de gewone, vanouds "ploeg" geheten, enkele ploeg, die men op dit werk kon inrichten. Voor het in cultuur brengen van bos- en heidegrond gebruikte men: de brabander in L 290a, 321a, P 44, 48, 49, Q 39 of brabantse ploeg in L 331; in L 248 een zware brabantse ploeg (vroeger) en de Melotteploeg (later); de enkele ploeg in Q 7, 80; de aanschietploeg in Q 80; de dobbele ploeg in Q 80; de franse ploeg in Q 79a, 80; de wentelploeg in K 358, L 372a; een (oude) Sack''s of Sack''s(e)ploeg in L 163, 165 of Sack''sische ploeg in L 246 en in Q 22 de tweevoorder. Aan het ontginningswerk kwam in Q 14 de cultivator te pas, in Q 22 en 247 de extirpator, in P 45 de rus en in Q 180 de frees. [N 11, 30 + 32c add.; N 11A, 81; N 27, 15]
I-1
|
| 17706 |
ontlasting hebben |
kakken:
kakke (Q096c Neerharen),
kakken (Q096c Neerharen),
naar het huisje gaan:
nao t huuske gaon (Q096c Neerharen),
schijten:
Gemeen.
sjiete (Q096c Neerharen),
sjieten (Q096c Neerharen)
|
ontlasting hebben [afgon, leutere, driete, zijn gevoeg doen] [N 10c (1995)]
III-1-1
|
| 34456 |
onvruchtbare geit |
kween:
kwēn (Q096c Neerharen)
|
De antwoorden kunnen zowel op een onvruchtbare geit in het algemeen duiden als op een onvruchtbare vrouwelijke geit. [N 19, 72; JG 1a, 1b; N 77, 84; monogr.]
I-12
|
| 33682 |
onvruchtbare grond |
magere grond:
māgǝrǝ grōnt (Q096c Neerharen),
mestvreter:
mɛsvrētǝr (Q096c Neerharen)
|
Grond van slechte kwaliteit. De oorzaak kan verschillend zijn. Het gevolg is echter een slecht landbouwproduct. [N 27, 31; N 27, 29; N 11, 2d; N 11, 2f; A 10, 4; N 6, 33a; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 34151 |
onvruchtbare koe |
kween:
kwēn (Q096c Neerharen)
|
In dit lemma duiden de benamingen niet alleen op een koe die bij de dekking niet is bevrucht maar ook op een rund dat halfslachtig ter wereld is gekomen dat wil zeggen half stier en half koe is. Ook tweeling-runderen zijn vaker onvruchtbaar. [N 3A, 102; N 3A, 103; N 3A, 150h; N 3A, 150i; JG 1a, 1b; A 4, 14; L 20, 14; monogr; add. uit N C]
I-11
|
| 25119 |
onweersbui |
onweerschoer:
onweerschoor
oͅnweͅršōr (Q096c Neerharen)
|
onweersbui met veel regen en wind [schoer, donderschoer] [N 22 (1963)]
III-4-4
|