| 31305 |
beitel |
beitel:
bęjtǝl (L321p Neeritter)
|
De beitels die door de smid worden gebruikt zijn in het algemeen uit één stuk metaal vervaardigd, en hebben niet, zoals de beitels van de timmerman, klompenmaker, kuiper, etc., een hecht van hout of kunststof. Al naar gelang van de werkzaamheden, verschilt ook de vorm van de beitel. Beitels worden onder meer gebruikt voor het weghakken van bramen en lasslakken, voor het doorhakken van bouten, voor het splijten en doorhakken van metaalplaat en voor het aanbrengen van groeven in metaal. De smid kent ook beitels aan een steel; zij worden vooral gebruikt wanneer gloeiende voorwerpen moeten worden bewerkt. Zie ook de volgende lemmata. [N 33, 109]
II-11
|
| 32648 |
bek van de schaar |
bek:
bɛk (L321p Neeritter),
bekpunt:
bɛkpøntj (L321p Neeritter),
bekschaar:
bɛkšār (L321p Neeritter)
|
Met de bek van een ploegschaar wordt de punt, het spits toelopende voorste deel bedoeld. De schaar is zodanig aangebracht, dat de bek op of vlak voor de spits van de ploegzool staat. Voor wat de termen neus, naas, snuit en spits betreft, zie men ook wat daarover in het lemma ploeghoofd wordt opgemerkt. [N 11, 31.I.b + 33b + 38 add.; N 11A, 85c + 87a + 88a + 89a add; monogr.]
I-1
|
| 30041 |
bekisting |
mal:
mal (L321p Neeritter),
vorm:
vǫrǝm (L321p Neeritter)
|
De van planken en platen vervaardigde houten mal waarin beton gestort wordt. Zie ook het lemma 'Bekister'. [N 30, 51a; monogr.]
II-9
|
| 17646 |
bekkenholte |
dop:
dop (L321p Neeritter)
|
heup: komvormige ruimte tussen de heupbeenderen [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 21684 |
bekostigen? |
bekostigen:
beköstige (L321p Neeritter)
|
Betekenis en uitspraak van: het werkwoord bekostigen = betalen, b.v. "dat kan ik niet bekostigen? [bekostigen, beköstigen?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 31451 |
bektang, buigtang |
kraaienbek:
krɛjǝbɛk (L321p Neeritter),
kromme-bek tang:
kromǝbɛktaŋ (L321p Neeritter)
|
In het algemeen een tang met platte, halfronde en/of spitse bekken waarmee men metaaldraad of -plaat kan vastklemmen en buigen. De benen van deze tang zijn doorgaans gebogen. Zie ook afb. 147. De zegsman uit Q 9 vermeldt dat de kraaienbek werd gebruikt om de ijzerdraadjes te buigen die werden gebruikt voor rozenkransen. Vergelijk de woordtypen rozenkranstang (Q 113, Q 121c) en nostertangetje (Q 99*). [N 33, 165; N 33, 171a-b; N 33, 181; N 64, 47c; L B2, 228; monogr.]
II-11
|
| 21357 |
bekvechten |
stechelen:
stĕchele (L321p Neeritter)
|
redetwisten [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 33960 |
bellen aan het haam |
kloters:
klōtǝrs (L321p Neeritter),
schellenkrans:
šɛlǝkrans (L321p Neeritter)
|
Aan het haam zijn wel eens bellen bevestigd, waarvan er soms meerdere een krans kunnen vormen. Kloters zijn grote, ronde, koperen of bronzen bellen. Rongeltjes bestaan uit een krans van zeven tot acht kleine belletjes in verschillende tonen. [JG 1d; N 13, 14; monogr.]
I-10
|
| 33945 |
bellen aan het hoofdstel |
schellen:
šɛlǝ (L321p Neeritter)
|
Soms kunnen er aan een hoofdstel bellen bevestigd worden, maar meestal gebeurt dat niet bij boerenpaarden. [N 13, 39]
I-10
|
| 23199 |
beloken pasen |
beloken pasen:
blooke Poase (L321p Neeritter)
|
beloken Paschen [SGV (1914)]
III-3-3
|