| 18083 |
tuberculose |
t.b.:
t.b. (L321p Neeritter)
|
Een besmettelijke ziekte die ontstaat doordat tuberkelbacteriën in het lichaam van het dier geraken. De besmetting kan op verschillde wijzen gebeuren: direct, doordat de smetstof met de ingeademde lucht of het opgenomen voedsel van lijders aan tuberculose belandt in het lichaam van gezonde stalgenoten; indirect, doordat de smetstof via zuivelfabrieken met de melk van het ene bedrijf op het andere terechtkomt. Het is een slepende ziekte. Zie ook het lemma ''tuberculose'' in wbd I.3, blz. 483.' [N 3A, 85a; N 52, 17a; A 48A, 30a]
I-11
|
| 34289 |
tuieren |
tuieren:
tyi̯ǝrǝ (L321p Neeritter)
|
Een koe of geit laten grazen aan een touw dat met een paal in de grond bevestigd is. Men doet dit om het af te grazen stuk grasland te beperken. [N 3A, 14h; N 14, 71; L 27, 5; A 17, 20; JG 1c, 2c; Vld.; monogr.]
I-11
|
| 34296 |
tuierhamer |
tuierhamer:
tȳi̯ǝrhāmǝr (L321p Neeritter)
|
De zware, houten hamer waarmee men de tuierpaal in de grond drijft. [N 14, 73b en 74; N 3A, 14h; A 17, 20; monogr.; add. uit N 14, 71; S 15]
I-11
|
| 34293 |
tuierpaal |
tuierpaal:
tȳi̯ǝrpǭl (L321p Neeritter),
tuierstaak:
tȳi̯ǝrstāk (L321p Neeritter)
|
De tuierpaal is een houten of ijzeren paal die men met de tuierhamer in de grond slaat en waaraan de koe of geit wordt vastgebonden. [N 14, 72 en 73a; N 3A, 14h; JG 1c, 2c; L 40, 21a; L B2, 286; A 17, 20; monogr. add. uit N 14, 71]
I-11
|
| 34291 |
tuierplaats |
tuier:
tȳr (L321p Neeritter)
|
Cirkelvormig stuk weiland dat een getuierde koe of geit kan afgrazen. [N 14, 72; monogr.]
I-11
|
| 34292 |
tuiertuig |
tuier:
tȳi̯ǝr (L321p Neeritter)
|
Het tuiergereedschap in het algemeen. [N 3A, 14h]
I-11
|
| 31148 |
tuigleer, zadelleer |
meubel:
mø̄bǝl (L321p Neeritter),
meubelleer:
mø̄bǝllę̄r (L321p Neeritter),
tuigleer:
tȳxlę̄r (L321p Neeritter),
vel:
vɛl (L321p Neeritter)
|
Het leer zoals de zadelmaker dat van de looier betrekt. Het is bestemd voor zadel, haam en riemen van paarden. Het woordtype bloot duidt op huid of vel waarvan de haren verwijderd zijn. [N 36, 1; Li 1963, 45]
II-10
|
| 19772 |
tuin |
hof:
hoof (L321p Neeritter)
|
hof [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 30191 |
tuinen |
tuinen:
tȳnǝ (L321p Neeritter)
|
Vlecht- en pleisterwerk herstellen of vernieuwen. Het lemma bevat algemene benamingen voor het herstelwerk aan vakwerk, maar ook termen die specifiek het repareren van het pleisterwerk ('bijplekken', 'bijklenen', 'plaasteren', etc.) of het aanbrengen van nieuw vlechtwerk ('hervitsen', 'opnieuw vitsen', etc.) aanduiden. Het woordtype 'tuinen' is ook in L 332, Q 28 en Q 98 bekend. Het wordt daar echter uitsluitend gebruikt voor het dichten van hagen of het afrasteren van weilanden. [N 4A, 53i]
II-9
|
| 19749 |
tuinhuisje |
zomerhuisje:
zomerhuuske (L321p Neeritter)
|
priëel [SGV (1914)]
III-2-1
|