| 28908 |
boutijzer |
boutsijzer:
bǫwtsīzǝr (L368p Neeroeteren)
|
Een hol strijkijzer met losse bouten erin, die verwarmd moeten worden. De informant van K 361 vermeldt dat dit eigenlijk een ijzer voor de naaister is, omdat het lichter is dan het persijzer. De informant van L 416 geeft aan dat de bouten in een kachel verwarmd worden. Voor de informant van Q 99 is het een onbekend ijzer. [N 59, 21b; N 59, 20]
II-7
|
| 33644 |
bouwland |
akkergrond:
akǝrxrunt (L368p Neeroeteren),
akkerland:
akkerland (L368p Neeroeteren),
labeurgrond:
labeurgrond (L368p Neeroeteren),
land:
lant (L368p Neeroeteren),
veld:
fɛljtj (L368p Neeroeteren),
fɛ̄ltj (L368p Neeroeteren),
vęi̯ljtš (L368p Neeroeteren),
vęljtj (L368p Neeroeteren),
vɛlt (L368p Neeroeteren)
|
Voor de akkerbouw gebruikt land, het geheel van akkers. [N 6, 33a; N 27, 3a; N 5AøIIŋ, 95a, 95b en 95c; N 11, 1a; L 31, 18; L 19, 1a; L 37, 11b; L a1, 113; L 4, 38; JG 1a, 1b; A 3, 38; A 10, 4; A 20, 1b; Wi 7; S 49; RND 4, 7, 8 en 10, r.37; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 17639 |
bovendeel van de rug |
pochel:
op de pochel zitten (L368p Neeroeteren),
pu:xəl (L368p Neeroeteren)
|
rug: bovendeel van de rug [mars, hot] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 29058 |
bovenkraag |
bovenkraag:
bōvǝkrāx (L368p Neeroeteren)
|
Het buitenste of bovenste gedeelte van de kraag dat in het zicht komt. [N 59, 121a]
II-7
|
| 30325 |
bovenlicht |
overlicht:
jēvǝrlēxt (L368p Neeroeteren)
|
Zie kaart. Met de term 'bovenlicht' kan zowel een vast raam boven een (voor)deur als het al dan niet naar binnen openklappend bovenste deel van een raam worden bedoeld. De woordtypen 'waaier', 'waai', 'spinnekop', 'deurlicht' en 'deurvenster' duiden specifiek een vast raam boven een deur aan. [S 4; L 1 a-m; L 22, 10; L B1, 170; N 55, 54a; A 46, 10a, add.; A 46, 10c; A 49, 10; monogr.]
II-9
|
| 17618 |
bovenlip |
bovenlip:
boevenlip (L368p Neeroeteren),
bu:əvəlip (L368p Neeroeteren),
bovenste lip:
Maar niet onderste lip, cfr. 024b.
boevenste lip (L368p Neeroeteren)
|
bovenlip [N 10b (1961)] || Bovenlip (bovenlip, bovenste lip) [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 25076 |
bovenmate, hevig, zeer |
wreed:
(zowel wreed(aardig) als versterkend bijwoord bij veel: Doa waas vriêd vèèl vuik oppe merret).
vriêd (L368p Neeroeteren)
|
erg, hevig
III-4-4
|
| 32617 |
bovensluiting van de houten gierton |
bom:
bom (L368p Neeroeteren)
|
De vulopening van de oude houten gierton werd afgesloten met een deksel of een stop. Als stop diende ook wel een bezem, al dan niet met zakkenstof omwikkeld (L 359, 362, 365, 371), een stuk hout (L 265b), een biet (Q 90), een strowis (Q 89, 194, 240), een prop van lompen (Q 84) of van een oude zak gemaakt (L 192a, 265b). Vaak sloot men de vulopening af door er een oude zak overheen te leggen (L 209, 216, 246, 292, 362, 369, 418, P 175, 179, 195, 223, 224, Q 89, 159, 179, 194) of door de trechter op de ton te laten staan (P 49) en daar iets in te leggen (L 216) of er een zak overheen te spreiden (L 366, P 219, Q 174, 175, 178, 188). Om morsen te voorkomen wikkelde men om de stop een stuk zak (P 188, Q 181, 191, 192), een lomp (Q 116) of een strowis (Q 192). Een groot aantal van de hieronder volgende termen treft men ook in het volgende lemma aan. Het zijn vaak benamingen voor (een van beide) stoppen van een houten ton in het algemeen. [JG 1a + 1b; N 11A, 53d; monogr.]
I-1
|
| 31711 |
bovenste handvat |
(bovenste, lange, tweede) handhaaf:
bū.ǝvǝstǝn ā.ntǝf (L368p Neeroeteren)
|
Het bovenste handvat van de steel van de zeis, dat in de linkerhand wordt gehouden. Doorgaans is dit het lange T-vormige handvat, zoals beschreven in de algemene toelichting van deze paragraaf en in de toelichting bij het lemma ''steel van de zeis''; daar zijn ook de opgaven opgenomen waar het bovenste handvat kort en recht is of waar dit bovenste handvat ontbreekt (model B). Om de varianten van de substantiva onder één woordtype bijeen te houden en een vergelijking met de opgaven voor het onderste handvat te vergemakkelijken, zijn de adjectiva (bovenste, lange, grote, enz.) als facultatief in het hoofdwoordtype opgenomen. Zie afbeelding 4, A1 en B1.' [N 18, 67b; N C, 3b1; JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-3
|
| 18310 |
bovenstuk van een jurk |
lijf:
lief (L368p Neeroeteren)
|
lijfje, bovenstuk van jurk [baskien] [N 24 (1964)]
III-1-3
|