| 34576 |
spaak |
speken:
spiǝkǝ (L312p Neerpelt)
|
Elk van de houten staven die de verbinding vormen tussen de velg van het wiel en de naaf. Afhankelijk van de omtrek van het wiel zijn er tien tot zestien spaken. Er zijn twee soorten spaken: ronde en platte. Voor zover ze specifieke benamingen krijgen, worden ze behandeld onder A resp. B. [N 17, 61a-b + 62a-b; N 18, 99; N G, 44a; JG 1a; JG 1b; JG 2b; S 34; A 4, 20b; L 20, 20b; L 7, 13; monogr.]
I-13
|
| 32750 |
spade, spitschop |
schup:
sxøp (L312p Neerpelt),
spade:
spǭ(ǝ)i̯ (L312p Neerpelt)
|
Een schop met een vlak blad, dat min of meer in het verlengde van de steel geplaatst is. Deze schop wordt gebezigd voor het omspitten van de wendakkerhoeken, een lapje grond, de tuin e.d. Al naar gelang de streek en de ervaring is het blad van de spade hartvormig, trapeziumvormig of rechthoekig. Voor het tweede lid van de varianten van samenstellingen zie men het simplex schup verderop in het lemma. [N 11A, 147; N 18, 1 + 2 + 5 + 14; JG 1a + lb; L 7, 15; L 42, 40; Wi 5; Gwn 8, 2; GV, K 7; monogr.; div.]
I-1
|
| 25427 |
spanhout |
spanbalkje:
spanbalǝkskǝ (L312p Neerpelt),
spęnbalǝkskǝ (L312p Neerpelt),
spanhout:
spanhǫwt (L312p Neerpelt),
spanstek:
spanstɛk (L312p Neerpelt)
|
Het hout dat meer specifiek gebruikt wordt om het dichtklappen van het dier te voorkomen. Men steekt het hout achter de achillespezen van de achterste poten, vaak voorzien van inkepingen, waarin dan de pezen worden geschoven, zodat deze niet weg kunnen. Overeenkomst van betekenis met het begrip "slachthout" is duidelijk zodat voor nogal wat respondenten de begrippen "slachthout" en "spanhout" samenvallen. De informant van P 50 merkt op, dat er gaten in deze balk zitten waardoor een spie steekt. Aldus kan het spanstuk voor twee doeleinden gebruikt worden. Zie ook het lemma ''slachthout''. [N 28, 64; N 28, 65; N 28, 68]
II-1
|
| 25428 |
spanijzer |
spanijzer:
spanizǝr (L312p Neerpelt)
|
IJzer met pinnetjes - volgens de informant uit P 176 zijn het er twee - dat ook gebruikt wordt om het dichtklappen van het dier te voorkomen. Volgens de informant uit K 358 wordt dit spanijzer tussen het schaambeen geplaatst. Zie ook het lemma ''spanhout''. [N 28, 64; N 28, 68]
II-1
|
| 33743 |
spanstokje |
trekpaal:
trękpǭǝl (L312p Neerpelt)
|
Stok of paaltje in de afrasteringsdraad waarmee men die draad spant. [N 14, 65]
I-8
|
| 33904 |
spat |
kniespat:
knęi̯spat (L312p Neerpelt),
spat:
spat (L312p Neerpelt),
spathak:
spathak (L312p Neerpelt)
|
Er zijn verschillende soorten spat. Een beenwoekering aan de voorknie, soms ter grootte van een vuist, noemt men voorkniespat, een harde verdikking aan de onder- of binnenzijde van het spronggewricht spat. De ziekte is ongeneeslijk en veroorzaakt veelal kreupelheid. Zie ook het lemma ''bolspat'' (7.27). Zie afbeelding 19. [A 48A, 54f; N 8, 90d, 90f, 90g en 90j]
I-9
|
| 20770 |
speculaas |
speculatie:
spēkəlōͅsi (L312p Neerpelt)
|
speculaas [N 29 (1967)]
III-2-3
|
| 25650 |
speculaasplank |
speculatieplank:
spēkylǭsīplaŋk (L312p Neerpelt)
|
De houten koekvorm waarin het deeg voor speculaas wordt gedrukt. [N 29, 90; monogr;]
II-1
|
| 17782 |
speeksel |
tuf:
tøf (L312p Neerpelt)
|
speeksel [ZND B1 (1940sq)]
III-1-1
|
| 17694 |
speeksel uitspuwen |
sikken:
WNT: sikken, sub SIK (III), pruimen (pruimtabak) <fr. chique.
sikə (L312p Neerpelt),
spucken (du.):
Minder freq.
spiəkə (L312p Neerpelt),
spuwen:
spowən (L312p Neerpelt),
tuffen:
tøffən (L312p Neerpelt),
tøfə (L312p Neerpelt)
|
(speeksel uit)spuwen [RND] || spuwen (speeksel uit de mond verwijderen) [ZND B1 (1940sq)] || spuwen: speeksel uitspuwen [spiertse, spaowe, tuffe, spuige, speken] [N 10 (1961)]
III-1-1
|