e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Neerpelt

Overzicht

Gevonden: 4325
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
eindvoor aan de zijkant drege voord: drę̄x ˲vōrt (Neerpelt  [deze opgave wijst erop dat men aan de kant geen gewone diepe voor ploegt]  ) Bedoeld wordt de laatste, aan de zijkant van de akker geploegde voor. Als men met een enkele (niet-keerbare) ploeg bijeenploegt, ontstaat er aan beide zijkanten een laatste voor. De eindvoor aan de zijkant valt in het algemeen samen met de grensvoor. Vandaar dat de voor waarmee het ploegen van een akker aan de zijkant(en) besloten wordt, vaak dezelfde benaming heeft als de voor die tot akkergrens dient. Omgekeerd werden op de vraag naar de "grensvoor" woorden als zijvoor, kantvoor en laatste voor gegeven, die eerder aan de be√´indiging van het ploegwerk dan aan de akkergrens doen denken. Als voor "een van beide zijvoren van een bijeengeploegde akker" of voor "de eindvoor van een van één kant omgeploegde akker" dezelfde term werd opgegeven als voor "akkergrensvoor", is deze niet hier maar in het lemma akkergrens ca. opgenomen. Het betreft de volgende woordtypen en plaatsen: scheivoor K 278, L 248; grensvoor L 248; reenvoor Q 96d; reen L 422, 429a, P 175, Q 36, 94b, 97, 117, 188; gescheid L 248, 387; scheiding L 115, 192b, 209. De in dit lemma voorkomende meervoudsvormen betreffen de beide zijvoren van een bijeengeploegde akker. [N 11, 57; N 11A, 117d + 119d; monogr.] I-1
eindvoor in het midden diepe voord: dipǝ vōrt (Neerpelt) De middenvoor is de laatste voor van een akker die men (met een enkele ploeg) uiteengeploegd heeft: de gemeenschappelijke eindvoor van de buitenwaarts geploegde akkerhelften. Een soortgelijke voor ontstaat ook tussen de delen van een op panden te ploegen akker. Naar gelang de omstandigheden ploegt men ofwel een brede of een diepe middenvoor, die als watervoor kan dienen, ofwel een smalle of een ondiepe voor, die desgewenst nog wordt dichtgesleept. Men zie ook het lemma de laatte voor ploegen onder A. Doorgaans heeft met name de niet-specifieke term voor alleen in dat verband de betekenis "middenvoor". [N 11, 55; N 11A, 121d; JG 1a + 1b; monogr.] I-1
ekster ekster: ekster (Neerpelt, ... ), ɛkstər (Neerpelt), hannik: hanik (Neerpelt), jan: jan (Neerpelt), kauwtje: kauwke (Neerpelt) ekster [Willems (1885)], [ZND 39 (1942)] III-4-1
eksteroog eksteroog: eksteroeëg (Neerpelt), ɛkstəruəg (Neerpelt) eksteroog (op de tenen, fr. cor) [ZND 19 (1936)] III-1-2
elastiek elastiek: elǝstik (Neerpelt), ęlǝstik (Neerpelt), elastiekje: ęlǝstikskǝ (Neerpelt) Band- of koordvormig stuk gummi. Elastiek komt voor als enkele draad of als gevlochten of geweven band, in verschillende breedten, en het kent vele toepassingen. [N 59, 42; N 62, 61; L 34, 86; MW; monogr.] II-7
elders, ergens anders ergens anders: aergəs-andərs (Neerpelt), op andere plakken: op ander plakken (Neerpelt) Overvloed. Hier vindt ge die planten niet, maar elders (ergens anders, ievers, ...) groeien ze in overvloed. [ZND 44 (1946)] III-4-4
elektriciteit elektriek: eletriek (Neerpelt) electriciteit [ZND 34 (1940)] III-2-1
elektrische draadafrastering elektrieke draad: elǝntrikǝ drǫǝt (Neerpelt) Afrastering met onder elektrische stroom staande prikkeldraad of gladde ijzerdraad. [N M, 6a] I-8
elektrische tram elektrieken tram: eletrieke tram (Neerpelt), ellentrieken tram (Neerpelt), eͅlektrieken tram (Neerpelt) Een electrische tram. [ZND 34 (1940)] III-3-1
elleboog elleboog: ęlǝbōx (Neerpelt) Been dat de beweging van de bovenarm van de poot bevordert. Zie afbeelding 2.20. [N 8, 32.1 en 38.2] I-9