| 33663 |
wei |
wei:
wei̯ (Q117p Nieuwenhagen),
wē̜i̯ (Q117p Nieuwenhagen),
węi̯ (Q117p Nieuwenhagen, ...
Q117p Nieuwenhagen)
|
Dunne, zoete vloeistof die, na de afscheiding van de kaasstof, van de melk overblijft. [L 27, 30 en 31; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 7, 15, 27 en 28; L 2, 7; A 9, 15a en 15b; S 15; Ge 22, 65 en 128; monogr.] || In het algemeen een stuk weiland of grasweide waar het vee graast. Bedoeld is een niet-omheinde weide. [N 14, 50a; N 14, 50b; N 5AøIIŋ, 76d; N 5AøIIŋ, 76e; N M 4a; L 19B, 2a!; L A2, 430; L 4, 40; L 32, 45; JG 1b, 1d, 2c; A 10, 3; A 3, 40; RND 20; Wi 4; R; S 43; Vld.; N 14, 129 add.; monogr.]
I-11, I-8
|
| 18902 |
weigerachtig |
weigerig:
wēēgərig (Q117p Nieuwenhagen)
|
geneigd om te weigeren [weiger] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33658 |
weiland in het algemeen |
wei:
wei̯ (Q117p Nieuwenhagen),
węi̯ (Q117p Nieuwenhagen)
|
Het totaal aan grasland waarop men de koeien kan laten grazen en waarop men kan hooien. [N 6, 33b; N P, 5; N 14, 50a; S 43; RND 20; A 10, 3; A 10, 4; monogr.]
I-8
|
| 21789 |
welbespraakt brutaal persoon |
frechlap:
frèchlàp (Q117p Nieuwenhagen)
|
iemand die goed kan praten maar daarbij brutaal is [mondfiat] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 21790 |
welbespraakt zijn |
goed bespraakt zijn:
gōōtbəsjpraokt (Q117p Nieuwenhagen),
niet op de muil gevallen zijn:
nit ŏp də mŏĕl gəvàllə (Q117p Nieuwenhagen)
|
welbespraakt; goed, vlot kunnende spreken, woordenrijk [montfiejat] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 24530 |
welig groeiend |
wus:
WBD/WLD
wus (Q117p Nieuwenhagen)
|
In overvloed groeien, gezegd van planten (gelp). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 32744 |
wendakkerhoeken |
ecken:
(enkelv ęk)
ękǝ (Q117p Nieuwenhagen),
hoeken:
hyk (Q117p Nieuwenhagen),
de volgende opgaven zijn enkelvoud
huk (Q117p Nieuwenhagen)
|
Bij het ploegen van de keerstrook of wendakker blijft, behalve als men na elke voor bij het keren de ploeg terugtrekt en aan de kant inzet, aan beide zijden van de wendakker een vierkant of rechthoekig keerstrookje over, dat thans vaak onbewerkt blijft, maar vroeger veelal met de schop (soms met de riek) werd omgewerkt. Een enkele keer diende het voor een ander gewas dan op de rest van de akker verbouwd werd. [N 11, 50b; N 11A, 125c; A 33, 7; N P, 1]
I-1
|
| 17597 |
wenkbrauw |
oogbrauw:
oogbroa (Q117p Nieuwenhagen),
oogsbrauw:
ogsbrao (Q117p Nieuwenhagen)
|
wenkbrauw [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 27774 |
wentelkoker |
wentelkoker:
węntǝlkoakǝr (Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Verticale cylindrische buis met spiraalvormige platen. De wentelkoker wordt gebruikt voor het vervoer van kolen en stenen van boven naar beneden in op- en neerbraken en tussenschachten. De invuller uit Q 15 merkt daarover voor de mijn Maurits op dat de kolen of stenen die boven in de wentelkoker werden gestort, er onder met dezelfde snelheid weer uitkwamen. [N 95, 838; monogr.; Vwo 213; Vwo 725; Vwo 833; Vwo 858]
II-5
|
| 32633 |
wentelploeg |
melotte:
mǝlǫt (Q117p Nieuwenhagen),
melotteploeg:
mǝlǫt[ploeg] (Q117p Nieuwenhagen),
wendelploeg:
wɛ ̝ndǝl[ploeg] (Q117p Nieuwenhagen)
|
Een wentelploeg is een karploeg met tenminste twee ploeglichamen, die - boven elkaar aan de ploegboom bevestigd - elkaars spiegelbeeld vormen en bij het keren samen met de ploegboom 180° worden gedraaid. Aan de boom van zulk een ploeg zitten gewoonlijk ook twee kouters en twee voorscharen. Vroeger kon de wentelploeg ook een voet- of radploeg zijn. Omdat de ploegboom van een dergelijke ploeg niet in zijn geheel gedraaid kon worden, was het dubbele ploeglichaam draaibaar bevestigd aan het achterstuk van de ploegboom. Dit type wentelploeg heet achterwentelaar of staartwentelaar. Een voet- of radploeg met een ploeglichaam dat onder de ploegboom door gewenteld kan worden, wordt wel onderwentelaar genoemd. [JG 1b + 1b; JG 2a-1, 6 ; JG 2b-4, 1; N 11, 30; N 11A, 71 + 72 + 73; N J, 10 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; monogr.]
I-1
|