| 21735 |
grens |
grens:
Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!
gréns (Q117p Nieuwenhagen),
palen (mv.):
Algemene opmerking: heb deze vragenlijst letterlijk overgenomen, dus zoals invuller het genoteerd heeft!
də pēūël (Q117p Nieuwenhagen)
|
de lijn die het gebied van een staat aangeeft [grens, linie, reem] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33657 |
grenssteen, grenspaal |
paal:
(mv)
pø̜̄l (Q117p Nieuwenhagen)
|
De steen of paal die de grens tussen akkers aangeeft. Langs de grenzen van landerijen worden meest op de hoeken, maar ook op verschillende plaatsen elders dergelijke dikke stenen of palen geplaatst als grensmerkteken. [N 11, 9; JG 1b, 1c, 2c; L 35, 87; L 41, 24; monogr.]
I-8
|
| 33656 |
grensstrook langs een akker |
berm:
berm (Q117p Nieuwenhagen),
rauwe reen:
rōu̯ǝ rēn (Q117p Nieuwenhagen),
reen:
rēn (Q117p Nieuwenhagen)
|
Een strookje niet bewerkte grond tussen twee akkers. Gezien het feit dat een akker vier zijden heeft, kan men in principe een onderscheid maken tussen de onbewerkte grond in de lengterichting van de akker en aan de kop van de akker. Indien de strook in de lengterichting van de akker alleen als grens dienst doet, is zij ongeveer een halve meter breed; dient zij ook als doorgang voor voertuigen, dan kan zij twee tot vier meter breed zijn (L 322, 369, 415, P 49, 57). De strook aan de kop van de akker wordt niet alleen gebruikt als keerstrook voor de ploeg (de zogenaamde wendakker), maar ook als weitje waar schapen (L 322) of koeien (L 360, P 119) kunnen grazen. Vaak ook is deze grond begroeid met struikgewas (L 419, Q 5, 72, 74, 75, 76, 79, 80, 83, 84, 85, 153, 154, 155a, 160, 168) of bomen (Q 169). Uit de opgaven blijkt echter vaak niet welk van de voornoemde grenzen bedoeld wordt. Daarom is in het lemma geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende grenzen; alleen als de zegslieden specifieke informatie met betrekking tot dit punt hebben vermeld, wordt dit per plaats opgenomen. Daarbij moet echter nooit uit het oog worden verloren, dat het hier gaat om een verouderd begrip. Naarmate de landbouw intensiever is geworden, zijn de oneconomische grensstroken, voor zover niet als toe- of doorgangsweg noodzakelijk, geheel verdwenen. [JG 1a, 1b, 1c, 2a-2, 2, 2b-4, 5, 2c; N 11, 7a; N 11, 7b; A 33, 11; A 33, 12, A33, 14a; A 33, 14b; monogr.; div.]
I-8
|
| 24979 |
grenzen |
grenzen:
grénzə (Q117p Nieuwenhagen)
|
tegen elkaar liggen, gezegd van stukken land of staten [grenzen, renen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 20645 |
griesmeelpudding |
griesmeelpodding:
grismealboeding (Q117p Nieuwenhagen)
|
Crème van griesmeel, griesmeelpudding (semoel?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 21495 |
griffel |
griffel:
griffəl (Q117p Nieuwenhagen)
|
een stift van leisteen om daarmee op een lei te schrijven [griffel, griffie, grift, touche, cijferpen] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 19024 |
grijns |
gremel:
griemel (Q117p Nieuwenhagen)
|
grijns [grijnst] [N 10 (1961)]
III-1-4
|
| 18880 |
grijnzen |
gremelen:
grīēëmələ (Q117p Nieuwenhagen)
|
spottend lachen soms met een onaangename vertrekking van het gezicht [grijzen, blieken, blikken, grijzen, griemen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24451 |
grijpen door roofdieren |
klampen:
WBD/WLD
klàmpə (Q117p Nieuwenhagen),
klauwen:
WBD/WLD
klauwə (Q117p Nieuwenhagen)
|
Hoe noemt u het vastgrijpen van ratten, muizen, etc. door roofdieren (klampen) [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 17906 |
grijpen naar |
snappen:
get sjnappe (Q117p Nieuwenhagen),
schnappe (Q117p Nieuwenhagen)
|
grijpen naar iets [naar iets raome] [N 10a (1961)]
III-1-2
|