| 20693 |
bloedworst |
bloedworst:
bloodwoesj (Q117p Nieuwenhagen),
bloodwòèsj (Q117p Nieuwenhagen),
blōtwūəš (Q117p Nieuwenhagen)
|
bloedworst [N 06 (1960)] || Bloedworst (bulling?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 24305 |
bloedzuiger |
bloedzuiger:
blood zóéger (Q117p Nieuwenhagen),
blotzuger (Q117p Nieuwenhagen)
|
bloedzuiger [lok, echel, deegel, bloodiegel, -zuuker] [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 20718 |
bloem |
bloem:
blom (Q117p Nieuwenhagen, ...
Q117p Nieuwenhagen)
|
Bloem bestaat uit het inwendige van de korrel, de meelkern, en is wit tot grauw van kleur. In verband met het onderscheid tussen ''meel'' en ''bloem'' (zie de toelichting bij het lemma ''gemalen en gezuiverd graan'') zijn de opgaven die op het begrip "meel" duiden zoals roggemeel, tarwe, tarwemeel uit dit lemma overgebracht naar het lemma ''gemalen en gezuiverd graan''. Ten aanzien van het woordtype "patent" zij opgemerkt dat de patentbloem komt uit het hart van de meelkern wiens kleur mooi wit is (Schoep blz. 12). De graad van fijnheid wordt aangegeven door "0" (zero). Hoe meer zero''s, hoe fijner de bloem. [N 29, 15c; N 29, 14b; N 29, 14a; N 16, 80; N 29, 16] || Bloem van het meel (bloem, dons, blom, blons?) [N 16 (1962)]
II-1, III-2-3
|
| 24471 |
bloem (alg.) |
bloem:
blomə (Q117p Nieuwenhagen)
|
bloemen [RND]
III-4-3
|
| 24629 |
bloembol |
bol:
WBD/WLD
bōl (Q117p Nieuwenhagen)
|
Het onderaards, met dikke balden bolvormig bekleed stengeldeel, waaruit een bloem kan groeien; een bloembol (klieste, klister, kleister, bol, bloembol, knol, ajuin). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 24649 |
bloemknop |
knop:
WBD/WLD
knòp (Q117p Nieuwenhagen)
|
De knop waaruit een bloem groeit (bot, bloembot, bloemknop). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 19646 |
bloemperk |
bloemengaard:
blŏmməgāāt (Q117p Nieuwenhagen)
|
Hoe noemt u het afgeperkt deel van een tuin met bloemen? [N 104 (2000)]
III-2-1
|
| 31257 |
blok voor aambeeld of klein gereedschap |
blok:
blǫk (Q117p Nieuwenhagen),
voet:
vōt (Q117p Nieuwenhagen)
|
Het houten blok waarop aambeeld, speerhaken, staken etc. geplaatst worden. Het bestaat doorgaans uit het onderste, dikke gedeelte van de stam van een taaie boomsoort. Zie ook afb. 16. Bij de koperslager uit L 210 vormde het blok de basis voor de ezel, een aambeeldachtig hulpgereedschap dat bestond uit een soort stang waaraan aan één uiteinde een bolle of platte verhoging was aangebracht. In de bovenzijde van het blok waren gaten met verschillende diameters aangebracht die werden gebruikt wanneer in een metalen plaat een bol vlak moest worden geklopt. Vgl. ook de toelichtingen bij de lemmata "ezel" en "matrijs, holblok". Zie voor het woordtype knoer ook RhWb (IV) kol. 1069, s.v. ɛKnurzɛ: "knorriges Stück Holz, Baum-, Aststumpf, Wurzel, schwer spaltbar". De tussen haakjes geplaatste vormen zijn fonetisch gedocumenteerd in het lemma "aambeeld".' [N 33, 41; N 64, 32g; N 66, 13g; N 64, 32d; N 66, 13d; N 66, 5b; monogr.]
II-11
|
| 19323 |
bluf |
ambras:
ámbrāās (Q117p Nieuwenhagen),
ambras (<fr.):
ámbrāās (Q117p Nieuwenhagen),
strontserij:
sjtrŏnksərijj (Q117p Nieuwenhagen),
strunzerij:
RhWb VIII kol 885: struntzen: prahlerisch übertreiben, aufschneiden, stolz zur Schau tragen
sjtrŏnksərijj (Q117p Nieuwenhagen)
|
opscheppende taal [blaai, paf, ambras, stoef] [N 85 (1981)]
III-1-4, III-3-1
|
| 17881 |
bluts |
bluts:
blútsj (Q117p Nieuwenhagen)
|
Deuk: een buiging in een effen opppervlak door een stoot veroorzaakt (buts, bluts, bult, duts, deuk). [N 84 (1981)]
III-1-2
|