| 27896 |
stijl, stempel |
ijzeren stijl:
īzǝrǝ [stijl] (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
stijl:
štīl (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
stut:
štøt (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Algemene benaming voor het verticaal of haaks op de laag geplaatste houten of metalen steunelement in mijngangen en winplaatsen. De invuller uit Q 3 kent twee soorten stijlen: de "stempel" die in galerijen en pijlers wordt gebruikt en de "montant" die alleen in galerijen wordt toegepast. Volgens de respondent uit L 417 is de "stempel" van hout, de "montant" van ijzer. Een ijzeren stijl voor in de pijler is naar zijn zeggen het "mannetje". Het woordtype "apôye" is van toepassing op een houten stijl, meestal vervaardigd uit denne- of eikehout (Vanwonterghem pag. 49). [N 95, 292; N 95, 333; N 95, 290; Vwo 62; Vwo 387; Vwo 529; Vwo 530; Vwo 746; Vwo 747; Vwo 758; Vwo 780; Vwo 781]
II-5
|
| 27899 |
stijlen haaks op de laag plaatsen |
[stijlen] bergslag zetten:
bɛrxšlāx zętǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Stijlen loodrecht tussen dak en vloer, in gangen waar dak en vloer niet evenwijdig aan elkaar lopen, haaks onder het dak plaatsen. Zie voor "stijlen", "stempels" etc., het object van deze handeling, het lemma Stijl, Stempel. [N 95, 295]
II-5
|
| 27901 |
stijlen schuin bevestigen |
(de stijlen) schräg zetten:
šrę̄x zętǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Wilhelmina])
|
Stijlen schuin bevestigen. Door het schuin plaatsen van de stijlen van een ondersteuning kan deze meer weerstand bieden aan de druk vanuit de zijwanden. Bovendien bereikt men hiermee dat de vervoerruimte beneden in de gang, dus de meest nuttige ruimte, groter wordt bij eenzelfde gangdoorsnede. Zie voor "stijlen", "stempels" etc., het object van deze handeling, het lemma Stijl, Stempel. [N 95, 294; N 95, 295; N 95, 300; monogr.]
II-5
|
| 28083 |
stijlentrekker |
stijlentrekker:
štīlǝntrękǝr (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
sylvester:
sylvester (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Winterslag, Waterschei])
|
Werktuig waarmee ondersteuningen uit het ontkoolde pand kunnen worden weggetrokken. De stijlentrekker bestaat uit een tandheugel waarlangs het zogenaamde huis kan worden bewogen door middel van een hefboom. Aan het huis is een trekketting bevestigd die aan de te verwijderen stijl wordt vastgemaakt. [N 95, 591a; N 95, 591b; monogr.; N 95A, 13]
II-5
|
| 18014 |
stikken |
stikken:
sjtikke (L433p Nieuwstadt),
štekǝ (L433p Nieuwstadt)
|
Naaien met de stiksteek. Zie ook het lemma ɛstiksteekɛ.' [N 62, 9; L 31, 46; Gi 1.IV, 16; MW] || Stikken, sterven door ademgebrek (stikken). [N 84 (1981)]
II-7, III-1-2
|
| 28196 |
stiklucht |
stikloft:
šteklof (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Laura, Julia])
|
Een mengsel van stikstof en koolzuurgas. [N 95, 231; monogr.]
II-5
|
| 28894 |
stikmachine |
stikmachine:
štekmǝšin (L433p Nieuwstadt)
|
De machine waarmee men het stikwerk verricht. "Het stikken gebeurt tegenwoordig met uitzondering van het zware waterwerk, dat met de hand wordt gestikt, met een machine, in hoofdzaak van het zelfde model als de gewone naaimachine, alleen zwaarder gebouwd." (Directie, pag. 299). Een linkse-arm-machine duidt op het feit de de arm van de machine in dit geval links van de werkende persoon staat, hetgeen het werken zeer ten goede komt, omdat hierdoor hand noch oog gehinderd worden (zie Knöfel I, pag. 258). [N 60, 63; N 60, 237]
II-10
|
| 28975 |
stiksteek |
achtersteek:
axtǝrštēk (L433p Nieuwstadt)
|
Fijne, rechte steek. De stiksteek verbindt twee delen aan elkaar. Hij is een achtersteek, die van boven één steeklengte terug en van onderen steeds twee steeklengtes voorwaarts wordt gestoken. De steken volgen elkaar met onzichtbare tussenruimtes op. Zie afb. 32. [N 59, 54; N 62, 9; N 62, 16a; L 31, 46]
II-7
|
| 28859 |
stikzijde |
stikzij(de):
štekzi-j (L433p Nieuwstadt)
|
Zijdegaren om mee te stikken of te naaien. [N 59, 7c; N 59, 7a; N 62, 57]
II-7
|
| 25212 |
stille regen |
avondsregen:
aovesregen (L433p Nieuwstadt)
|
stille regen (vooral met sneeuw) [slek] [N 81 (1980)]
III-4-4
|