| 27609 |
opvuldienst |
vulschicht:
vølšext (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Willem-Sophia])
|
In Nederland de dienst, in Belgiē de post die zorgt voor het opvullen van het ontgonnen pand. [N 95, 546; monogr.; Vwo 846; Vwo 850]
II-5
|
| 28104 |
opvullen |
blazend vullen:
blǭzǝnt vølǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
opvullen:
opvø̜lǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Wilhelmina]),
opvullen met de hand:
opvø̜lǝ met dǝ hanjtj (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Een ontkoold pand met stenen en/of zand opvullen. [N 95, 541; N 95, 542; N 95, 543; N 95, 555; monogr.; Vwo 731; Vwo 732; Vwo 847]
II-5
|
| 28105 |
opvulling, opvulmateriaal |
vulling:
vø̜leŋ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
wasbergen:
wɛšbɛrgǝ (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
wasstenen:
wɛšstęjn (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Het materinal waarmee de door de koolwinning ontstane lege ruimten worden opgevuld. [N 95, 540; N 95, 543; N 95, 103; N 95, 104; monogr.; Vwo 135; Vwo 419; Vwo 533; Vwo 730; Vwo 848]
II-5
|
| 28109 |
opvulpand |
vulpand:
v ø̜lpanjtj (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Het ontkoolde pand van een pijler dat moet worden opgevuld met stenen en/of zand. [N 95, 561; monogr.; N 95, 524; Vwo 730; Vwo 849]
II-5
|
| 28101 |
opvulpijler |
vulpijler:
vø̜lpęjlǝr (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits])
|
Pijler waarvan het ontkoolde gedeelte wordt opgevuld door middel van van elders aangevoerde stenen. Dit opvullen kan zowel met de hand als mechanisch gebeuren (zie ook het lemma Blaaspijler). [N 95, 539; monogr.]
II-5
|
| 28065 |
opzichter |
stijger:
štīgǝr (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Domaniale, Wilhelmina])
|
Laagste rang bij het toezichthoudend personeel in het ondergronds bedrijf. De porion koppelt de opdracht van de ploegbaas aan die van de toezichter en hij is verplicht een in verlegenheid verkerende arbeider de helpende hand toe te steken (Defoin pag. 189). De opzichter is te herkennen aan zijn meterstok (zie het lemma Meterstok), maar ook aan zijn koperen lamp (Emma, Hendrik, Wilhelmina, Oranje Nassau I, III, IV, Maurits) of blanke lamp (Winterslag, Waterschei, Emma, Oranje Nassau I-IV, Willem-Sophia, Laura, Julia), aan een witte band op de petlamp (Zolder), aan zijn witte pak (Maurits, Domaniale, Julia), aan zijn witte helm (Eisden) en aan zijn witte lamp met groene ring (Zwartberg, Waterschei). Om opzichter te worden moest men in Nederland de Mijnschool volgen. [N 95, 128; monogr.; N 95, add.; Vwo 576; Vwo 615; Vwo 744]
II-5
|
| 28170 |
opzichter van de luchtverversing |
loftstijger:
lufštīgǝr (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
De persoon die zorgt voor de circulatie en verdeling van verse lucht in de mijn; tevens controleert hij de vochtigheidsgraad van de lucht en de aanwezigheid van mijngas. [N 95, 135; monogr.]
II-5
|
| 27699 |
opzichterskamer |
opzichterskamer:
opzextǝrskāmǝr (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Wilhelmina])
|
Ruimte waar de opzichters voor en na de dienst bereikbaar zijn voor besprekingen en het schrijven van materiaalbonnen, het invullen van dienstenlijsten, etc. Op de Domaniale mijn had iedere opzichter zijn eigen loket. [N 95, 27; div.]
II-5
|
| 23570 |
organist |
organist:
orgenis (L433p Nieuwstadt)
|
De organist, orgelist. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 22737 |
orgel |
orgel:
orgel (L433p Nieuwstadt),
orgeldreeer (L433p Nieuwstadt)
|
Het orgel [het/de orgel, örgel, ölger, orjel?]. [N 96A (1989)] || Iemand die een draaiorgel bespeelt [orgeldraaier, liereman]. [N 90 (1982)]
III-3-2, III-3-3
|