| 21140 |
koets (alg.) |
koets:
koets (Q197p Noorbeek),
kojts (Q197p Noorbeek)
|
een vierwielig, geheel gesloten rijtuig, door een of meer paarden getrokken [koets, toegerij, toekoets] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 34644 |
koetsier |
voerman:
vorman (Q197p Noorbeek)
|
Persoon die op de bok van een rijtuig zit en de paarden ment. [N 101, 2; Wi 15, monogr]
I-13
|
| 33340 |
koewachter, veeknecht |
zweitser:
zwęi̯tsǝr (Q197p Noorbeek)
|
De zweitser is de boerenknecht die, vooral op grote boerderijen met minstens 10 koeien (L 246), speciaal belast is met het melken en de verzorging van het rundvee. Wanneer het bedrijf voor zo''n speciale knecht te klein is wordt de zorg voor de koeien toevertrouwd aan een koewachter (koeherd, koejong; in het zuiden koeter, vatsji), meestal een aankomende knecht, pas van school, die de beesten meeneemt naar de wegbermen om ze daar te laten grazen. Van een koeter en vatsji in West-Haspengouw wordt ook gezegd dat hij (of zij) ook karweitjes in huis verricht, bijvoorbeeld in de keuken; vergelijk Kruijsen (1990) en het lemma "(hard) werken op de boerderij" (1.3.10). Bij koeherd in Q 6 wordt aangetekend: "hij kreeg alleen de kost en de klompen als loon". Voor de fonetische documentatie van het woord (knecht) zie het lemma "knecht algemeen" (1.3.12). [N M, 1b; JG 1b, 2c; A 48, 18b; L 26, 32b; monogr.]
I-6
|
| 20588 |
koffiedik |
gronzelen:
gronsele (Q197p Noorbeek)
|
koffiedik [DC 47 (1972)]
III-2-3
|
| 25367 |
kogel |
kogel:
kōgǝl (Q197p Noorbeek)
|
Bedoeld is de kogel die met behulp van het ouderwetse schietapparaat wordt afgeschoten. De respondent van L 413 merkt op dat die enkel voor runderen wordt gebruikt, Zie ook de toelichting bij het lemma ''schietmasker''. [N 28, 5c; monogr.]
II-1
|
| 34109 |
kol |
bles:
blɛs (Q197p Noorbeek),
kol:
kǫl (Q197p Noorbeek)
|
Witte vlek op het voorhoofd van de koe. [N 3A, 135b]
I-11
|
| 28682 |
kolbtoestel |
kolb:
kǫlp (Q197p Noorbeek)
|
Apparaat om de honing in de raat los te maken, voordat men gaat slingeren. Het is zwaarder dan de ericaborstel, de pennen ervan zijn steviger en er wordt vlugger mee gewerkt. Ook dit toestel wordt voor gebruik verhit in warm water. [N 63, 125b; N 63, 125a; monogr.]
II-6
|
| 19636 |
kolengruis |
gruis:
gruus (Q197p Noorbeek)
|
Hoe noemt u het gruis van kolen? [N 104 (2000)]
III-2-1
|
| 19634 |
kolenschop |
kolenschup:
kaole sjüp (Q197p Noorbeek)
|
Hoe noemt u het werktuig om kolen enz. langs het keldergat in te doen (breed en aan een zijde afgerond)? (schop, troefel, kolenschup) [N 104 (2000)]
III-2-1
|
| 19467 |
kolenslik |
schlamm (d.):
šlam (Q197p Noorbeek)
|
kolenslik [N 18 (1962)]
III-2-1
|