| 34130 |
vleeskoe |
vleeskoe:
vlē̜skō (Q197p Noorbeek),
vlɛi̯skō (Q197p Noorbeek)
|
Koe die vlezig van bouw is. [N 3A, 149]
I-11
|
| 24348 |
vleesmade, larve van de bromvlieg |
made:
maaj (Q197p Noorbeek)
|
made, vleeswormpje [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 25458 |
vleesmolen |
vleesmachien:
vlēsmašiŋ (Q197p Noorbeek)
|
Met de hand bediend molentje dat het vlees tot worstvlees kleinmaalt. Het gemalen vlees wordt door een buisje in de hierover geschoven, schoongemaakte darm geperst. [N 28, 116; N 28, 114; monogr.]
II-1
|
| 33114 |
vlegelknuppel, slaghout |
vlegel:
[vlegel] (Q197p Noorbeek),
vlegelshout:
[vlegel]shǭt (Q197p Noorbeek)
|
Het slaghout van de dorsvlegel is 50 à 60 cm lang en wat dikker dan het hout van de steel. Het is niet van het allerhardste hout gesneden, omdat het dan zou barsten bij het slaan op de grond; doorgaans is het van berkehout. Oorspronkelijk werd als benaming van dit "werkende deel" van het gereedschap de naam het geheel genomen, hier dus vlegel; we zagen dat ook bij de ''zeis'' (3.2.1) in aflevering I.3 en de ''zicht'' (4.3.1) in deze aflevering. Het regelmatig voorvoegsel ''vlegel(s)'' in ''vlegel(s)kop'' is niet in dit lemma opgenomen. Voor de fonetische documentatie van het woord(deel) [vlegel] en [vleger] zie het lemma ''dorsvlegel'' (6.1.8). Zie afbeelding 10, b. [N 14, 3c; JG 1a, 1b; L39, 13a; monogr.; add. uit N 14, 3e en 4]
I-4
|
| 33113 |
vlegelstok |
geerd:
gērt (Q197p Noorbeek),
steel:
stīǝ.l (Q197p Noorbeek)
|
De steel van de vlegel die de dorser in de hand houdt. De lengte van de steel "behoort van de kin van dorser tot de grond te reiken" (Goossens, Lic. Verh.), of, naar de zegsman van L 325: "is tweeēneenhalf maal de kop in lengte". Het regelmatig voorvoegsel vlegel(s)- is niet in dit lemma opgenomen. Zie afbeelding 10, a. [Goossens, Lic. Verh.]
I-4
|
| 21442 |
vleien |
flemen:
(Eijsden!).
fleme (Q197p Noorbeek, ...
Q197p Noorbeek),
vleien:
vlèje (Q197p Noorbeek)
|
iemand dingen zeggen die hem aanstaan en aangenaam zijn, maar die overdreven en onwaar zijn, om bij hem in een goed boekje te komen staan [mouwvegen, mouwstrijken, afluizen, fletsen, lemmen, loeflokken, vleien, bakkeleien, flodderen] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 19127 |
vleier |
vleierd:
vlèjert (Q197p Noorbeek)
|
een persoon die graag vleit [zie vraag 365] [bloksleep, bloksleper, fleerbaard, kontekruiper, mouwveger] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 34348 |
vlekziekte |
brand:
brānt (Q197p Noorbeek),
vlekkenvuur:
vlɛkǝvȳr (Q197p Noorbeek),
ziekt hebben:
(van zo'n varken zegt men) ǝt hęt zēk (Q197p Noorbeek)
|
Vlekziekte wordt veroorzaakt door een bacterie. De ziekte gaat gepaard met hoge koorts; op de huid tekenen zich rode en soms donkerblauwe vierkante of ruitvormige vlekken af (WBD I.6, blz. 854). [N 19, 27a; N 19, 27b; N 52, 19; N 76, 57; A 48a, 32; monogr.]
I-12
|
| 22154 |
vleugel |
vleugel:
vlugel (Q197p Noorbeek),
vluuĕgel (Q197p Noorbeek),
vlögel (Q197p Noorbeek)
|
vleugel: elk der beide lichaamsdelen van vogels die hun tot vliegen dienen (wiek, zwing, vlerk, vleugel) [N 83 (1981)]
III-4-1
|
| 24391 |
vliegen, weven van een vlieg |
zwermen:
zwerme (Q197p Noorbeek)
|
Hoe noemt u draaiende bewegingen maken om iemands hoofd, gezegd van een vlieg of mug (weven) [N 83 (1981)]
III-4-2
|