| 34588 |
toot |
stots:
štuts (Q197p Noorbeek)
|
Elk van de uitstekende delen van de berries (bij de hoogkar) of de bakbomen (bij de slagkar) achter aan de kar. De opgaven van de woordtypen top, stoot en stots zonder meervoudsuitgang zijn als meervoudig geïnterpreteerd wegens hun velair vocalisme. Door het ontbreken van een mogelijke enkelvoudige tegenopgave, is het echter mogelijk dat het hier om enkelvoudsopgaven gaat. Met het woordtype staart wordt het geheel aangeduid, in tegenstelling tot de andere woordtypen, waarmee elk deel afzonderlijk wordt benoemd. [N 17, 28 + 37a; N G, 59a; monogr]
I-13
|
| 23464 |
torenhaan |
t hantje van dn taore?].:
der haan (Q197p Noorbeek),
weendwiezer (Q197p Noorbeek)
|
De haanvormige windwijzer boven op de torenspits [weerhaan, windhaan [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 23456 |
torenspits |
torenspits:
taore-spits (Q197p Noorbeek)
|
De spits van de kerktoren; deze is meestal met leien bedekt. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 23300 |
torenuurwerk |
kerkklok:
kerkklaok (Q197p Noorbeek),
klok:
klaok (Q197p Noorbeek)
|
Het uurwerk in de kerktoren, de torenklok [kerkklok, kerkuur?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 29108 |
tornen |
losmaken:
losmākǝ (Q197p Noorbeek),
lospeuteren:
lospø̄tǝrǝ (Q197p Noorbeek)
|
De naad of steken losmaken en uithalen. [N 62, 22; A 4, 27b; L 20, 27b; Gi 1.IV, 20; MW; S 38]
II-7
|
| 32942 |
touw om het hooi vast te sjorren |
bindzeel:
benzęi̯l (Q197p Noorbeek),
zeel:
zē̜l (Q197p Noorbeek)
|
Zowel om de hooiboom aan de kar vast te sjorren, alsook om de lading zelf vast te zetten als er geen hooiboom op de lading werd gelegd, werden er doorgaans twee lange stevige touwen gebruikt. Het één werd aan de voorkant van de wagen aan één van de burries (of aan beide) vastgemaakt, of aan een speciaal daartoe aangebrachte ijzeren pin of ring. Aan de achterkant van de wagen werd het touw ofwel ook aan een haak of ring vastgezet en dan door middel van een blok of klos aangespannen of met een knevel aangedraaid, ofwel werd het door een soort windas gehaald, de vregelpaal die onder in de bak van de kar was gemonteerd en dan vast aangedraaid met de vregelstok; zie de toelichting en de afbeelding bij het lemma ''vregelpaal''.' [JG 1d, 2c; A 34, 8 en 12a; add. uit N 17, 71; N 18, 140; A 34, 7, 9 en 12b; Gwn 7, 11; monogr.]
I-3
|
| 18917 |
traag |
traag:
traog (Q197p Noorbeek)
|
niet snel reagerend; langzaam in het handelen [traag, lui] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 19363 |
trage vrouw |
trage, een -:
troag (Q197p Noorbeek)
|
een domme trage vrouw [sarut, sara] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 17928 |
trant |
gang:
gaank (Q197p Noorbeek)
|
gang: Wijze van gaan (gang, trant). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 19378 |
trap |
trap:
trap (Q197p Noorbeek)
|
Elk der boven elkaar gelegen en terugwijkende opstapjes die samen een trap in een huis vormen, waarlangs men naar een andere verdieping kan gaan (trede,tree,trap) [N 79 (1979)]
III-2-1
|