| 33495 |
pit, kern van fruit |
kern:
kɛr (Q033p Oirsbeek),
pit:
ped (Q033p Oirsbeek)
|
[RND 08]
I-7
|
| 24974 |
plaats maken |
opschuiven:
opsjŭŭvə (Q033p Oirsbeek),
plaats maken:
plaats makə (Q033p Oirsbeek),
schuiven:
sjŭŭvə (Q033p Oirsbeek)
|
ruimte beschikbaar maken [plaats maken, schavelen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 24968 |
plaats, ruimte |
plaats:
plaatsch (Q033p Oirsbeek)
|
plaats [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 19470 |
plafond |
plafond:
plǝfuŋ (Q033p Oirsbeek),
zolder:
zø̜ldǝr (Q033p Oirsbeek)
|
Zie kaart. Het ondervlak of de bekleding van een zoldering. In het onderzoeksgebied wordt onder een 'plafond' vooral een gepleisterde, meestal met lijsten en/of reliefs van stuc versierde bekleding van een zoldering verstaan. De term 'zoldering' wordt daarentegen gebruikt voor het ondervlak van een verdiepingsvloer waarvan de draagbalken nog zichtbaar zijn. Zie ook het 'Limburgs Idioticon', pag. 295, s.v. 'zoldering', ø̄Met de bepaalde betekenis van onbeplakten zolder. Geh. rond Maeseyck.ø̄ Om een gepleisterd plafond te maken worden eerst tengels op onderlinge afstand van ongeveer 7 cm onder de balken van de bovenliggende vloerlaag gespijkerd. Aan de tengels wordt vervolgens droog Maasriet bevestigd, dat met zigzagsgewijs om platkopspijkers gewonden koperdraad tegen de tengels wordt vastgeklemd. In plaats van riet kan ook steengaas worden gebruikt. Daarna wordt eerst een ruwe laag vette kalkmortel aangebracht en vervolgens wordt het geheel afgewerkt met een mengsel van kalk en gips. Langs de wand brengt men gewoonlijk een plint aan die wordt vervaardigd door op het plafond latjes te bevestigen en de plint gelijk met die latjes af te werken. Eventuele ornamenten worden met gips opgeplakt. In L 383 sprak men bij een boerderij vooral van de 'zolder' en in een gewoon huis van het 'plafond'. [N 6, 20; N 54, 143a; L 2, 19; monogr.; Vld.]
II-9
|
| 24627 |
plantenstek |
stek:
WLD
sjtek (Q033p Oirsbeek),
stekje:
ideosyncr.
stekske (Q033p Oirsbeek)
|
Afgesneden takje dat men in de grond zet om er een nieuwe plant uit te laten groeien (stek, poot). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 17912 |
plassen (met water) |
knoeien:
knoeje mit water (Q033p Oirsbeek)
|
knoeien met water, in t water plassen [klosse] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 24667 |
plataan |
plataan:
WLD
plataan (Q033p Oirsbeek)
|
De plataan; van deze boom schilfert de schors in plaen af waardoor de nieuwe geelgroene bast zichtbaar wordt; de boom heeft langgesteelde vruchten (plataan, plantaan, plom, plon, plen). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 33032 |
platliggen van graan |
ligt:
leqt (Q033p Oirsbeek)
|
Wanneer de halmen door wind en regen platgeslagen zijn en tegen de grond liggen, is dat lastig werken voor de zichter. Hier staan steeds de persoonsvormen van het werkwoord genoemd, waarbij als onderwerp moet gedacht worden: "het koren"; achter in het lemma staan enkele zelfstandige naamwoorden: "platgelegerd graan". Heel in de uitdrukking ''(het koren) ligt heel'' staat voor ''helemaal''. [N 15, 13; monogr.]
I-4
|
| 34637 |
platte kruiwagen |
schurgskar met losse zijbreder:
šø̜rxskar met lǫsǝ zībrē̜r (Q033p Oirsbeek)
|
De platte kruiwagen is een kruiwagen waarvan de bodem uit planken bestaat, die langs de berries op scheien genageld zijn. Op de berries, schuin boven het wiel, bevindt zich het hoofdbord. De bovenrand van het hoofdbord wordt met de bodem verbonden door vier scheien, waartegen eveneens planken genageld zijn. Het hoofdbord zelf wordt door twee schuinstaande stokjes gestut. Opzij kunnen twee zijwanden op de bodem aangebracht worden, zodat de kruiwagen een bak heeft. Zie ook Theuwissen (1969), pag. 69-71. Deze kruiwagen komt vooral voor in het Maasland. In het noorden van Belgisch Limburg, waar de scheienkruiwagen in gebuik is, vindt men geen platte kruiwagens. [N 18, 97b; N 18, add; N G, 51 + 52b; JG 1b; L 1a-m; L 1u, 139; L 16, 19a-b; A 42, 13c-d; monogr.]
I-13
|
| 25179 |
plensbui, zware bui |
forse bui:
een forsje buuj (Q033p Oirsbeek),
forse schuil:
een forsje sjoel (Q033p Oirsbeek),
guts:
guts (Q033p Oirsbeek),
götsj (Q033p Oirsbeek)
|
grote hoeveelheid regen ineens [guts] [N 81 (1980)] || zware plensbui [zeng, schoer, sjoel, goersj] [N 22 (1963)]
III-4-4
|