| 20320 |
oude man |
oude man:
de goeien aave man is mee ⁄t pij-ed deur ⁄t ijs gezakt en in ⁄t kaad waoter gevallen (K315p Oostham)
|
De goede oude man is met het paard door t ijs gebroken en in het koud water gevallen (gebroken of gezakt?) [ZND 04 (1924)]
III-3-1
|
| 20319 |
oude vrouw |
oude vrouw:
aa vraaw (K315p Oostham, ...
K315p Oostham)
|
een oude vrouw [ZND 05 (1924)]
III-2-2, III-3-1
|
| 20229 |
ouders |
ouders:
aavers (K315p Oostham),
éəvərs (K315p Oostham)
|
ouders [ZND 11 (1925)]
III-2-2
|
| 18189 |
ouderwets |
ouderwets:
aaverwets (K315p Oostham)
|
Ouderwets. [ZND 05 (1924)]
III-1-3
|
| 25608 |
ovenpaal |
zwaalde:
zwádjzi (K315p Oostham)
|
De ovenpaal is in de regel een ongeveer twee meter langer stok met een plat, rond, rechthoekig of tongvormig blad van hout of ijzer waarmee het in broodvorm opgemaakte deeg in de oven wordt geschoven. Meestal haalt men hiermee ook het gebakken brood uit de oven. Het blad loopt naar voren scherp toe om het inschieten van het brood te vergemakkelijken en vooral om bij het uittrekken de paal onder het brood te kunnen schuiven (Weyns blz. 34). Wat de woordtypen "rochelijzer", "haak", "schoffel" en mogelijk nog andere betreft moet men heel waarschijnlijk aan andersoortig gereedschap denken waarmee men toch het brood uit de oven kan halen. Zie afb. 22. [N 29, 45b; RND 57; L 40, 13a; A 44, 22; OB 2, 2d; OB 2, 2e; mat. S -daaronder valt wat A. Stevens in zijn artikel ''Zwaaide, een zuidoost-nederlandse dialektbenaming voor de broodschieter of ovenpaal'' noemt "mat. S, P, C en G"; monogr.]
II-1
|
| 22816 |
overdrukplaatje |
plakbriefje:
plekbrifkə (K315p Oostham),
plakpapier:
plĕkpaupier (K315p Oostham),
plakpapiertje:
plakpapiertje (K315p Oostham)
|
Hoe heet een overdrukplaatje, d.w.z. een gekleurd plaatje dat met de voorzijde op papier of op de handrug wordt geplakt terwijl de achterzijde wordt losgeweekt en afgetrokken? (kinderspel) [ZND 48 (1954)]
III-3-2
|
| 32797 |
overdwars eggen |
op zijn dwars [eggen]:
up ˲zǝn dwē̜ǝs (K315p Oostham)
|
Men egt een akker in de breedte om de ploegvoren te breken of om hem van onkruid te zuiveren. Meestal wordt de akker daarna ook nog eens in lengte geëgd. In de betrokken woordtypen hieronder verschijnen dwars, wars e.d. steeds met a als klinker, ook al beantwoordt aan de meeste dialectvarianten veeleer een type met e (dwers e.d.) of ee (dweers e.d.). Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten zie men de toelichting op het lemma ''eggen''.' [JG 1a + 1b + 1c + 2c; N 11, 84b; N 11A, 176d + 189d; monogr.]
I-2
|
| 28997 |
overhandsen, omslingeren |
oversteken:
ǫwǝrstēkǝn (K315p Oostham)
|
Overhandsen is bij elke steek de draad over de zoom toehalen, terwijl omslingeren het rafelen moet voorkomen. Voor overhandsen en omslingeren wordt wel dezelfde steek gebruikt, maar er zijn toch verschillen. Bij overhandsen is er sprake van twee lagen of twee stukken stof, bij omslingeren is er slechts sprake van één stuk stof; bij overhandsen is er sprake van het aan elkaar bevestigen van twee delen, bij omslingeren van beveiligen van de stofrand tegen uitrafelen. Beide begrippen zijn in dit lemma ondergebracht. [N 59, 66; N 59, 65; N 59, 67; N 62, 15a; N 62, 15b; N 62, 15c; Gi 1.IV, 30]
II-7
|
| 32796 |
overlangs heen en weer eggen |
op zijn langs [eggen]:
up ˲zǝ láŋs (K315p Oostham)
|
Bedoeld wordt de manier van eggen, waarbij men in de lengterichting werkend, na het keren de volgende egbaan onmiddellijk (soms met een kleine overlapping) laat aansluiten bij de vorige. Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten zie men de toelichting bij het lemma ''eggen''. [JG 1a + 1b + 1c + 1d; JG 2c; N 11, 84a; N 11A, 176c + 189c; monogr.]
I-2
|
| 19484 |
overloop |
allèe:
alē (K315p Oostham)
|
de vloer tussen de hoogste trede van de trap en de deuren van de kamers (Fr. palier) [ZND 33 (1940)]
III-2-1
|