e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Opglabbeek

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kippenrek, hoenderrek hennenpolder: he.nǝpǫlǝr (Opglabbeek), henǝpǫlǝr (Opglabbeek), horde: hǫrt (Opglabbeek), polder: pǫldǝr (Opglabbeek), pǫlǝr (Opglabbeek  [(latwerk boven in de hennenstal)]  ) Een uit één of meer latten of balkjes bestaand rek bestemd om als slaapplaats te dienen voor de kippen. Een dergelijk rek kan zich in de koestal bevinden, maar ook in een apart kippenhok. Een aantal woordtypen is in het algemeen van toepassing op de ruimte waar de kippen overnachten. Zie daarom ook de lemmata "kippenhok" (2.5.1) en "kippenzolder" (2.5.2). Zie ook de betekeniskaart van polder, kaart 31. Zie ook afbeelding 11 bij het lemma "kippenhok" (2.5.1). [N 5A, 63a, 63c en 65; N 19, 33; JG 1a, 1b en 1d; A 48, 16f en 17c; L B2, 284; L 5, 53; L 40, 62a en 62b; R 3, 54; monogr.; add. uit: N 5A, 58b; A 10, 9h] I-6
kippenren hennenwei: henǝwę̄i̯ (Opglabbeek) De met gaas omheinde buitenruimte, die aan het kippenhok grenst of er anderszins mee in verbinding staat en waarin de kippen overdag rondlopen. Het woord bout in Hoeselt (Q 77) is te beschouwen als een ontlening uit het Waalse bèr√¥dî, daar ontstaan uit * bèh√¥rdi, dat weer ontleend en afgeleid is uit Nl. behorden, "met een horde omheinen"; vgl. Haust, D L, s.v. bèr√¥dî. [N 19, 34; A 10, 9h; A 48, 16b; monogr.] I-6
kippensoep hennensoep: Vèè krège hinnesop möt van di-j blinkende vöteigskes op  hinnesop (Opglabbeek) kippensoep III-2-3
kippenuitgang hennengat: henǝgāt (Opglabbeek), hennenkot: henǝkȳt (Opglabbeek), henǝkű̄̄t (Opglabbeek) De opening in de muur of in de deur van het kippenhok waardoor de kippen naar buiten en naar binnen kunnen gaan. In de gecombineerde woord- en klankkaart worden niet alleen de drie hoofdtermen, kot, gat en lok, in kaart gebracht, maar ook is ook aangegeven waar de klinkers van deze drie termen zich verlengen tot resp. koot, gaat en look. [N 5A, 63e; A 48, 17d] I-6
kippenvel hennenhuid: henəhyt (Opglabbeek) kippevel (kleine bultjes met rechtopstaande haartjes bijv. ten gevolge van de kou) [kiepvel, ganzevel, kiekevlees] [N 10 (1961)] III-1-2
kiskassen kazenkantjes maken: [sic? - eerste letter onduidelijk: h/k?]  kīēͅzə kɛnties maakə (Opglabbeek), ringelen: niet zeker?  reiŋkele (Opglabbeek) Hoe heet: met een plat steentje over het water werpen zodat het weer opspringt? [ZND 27 (1938)] III-3-2
klam trekken aantrekken: antrēkǝ (Opglabbeek) Klam trekken is een teken van drachtigheid. Ongeveer vier of zes weken na de bevruchting is voor het eerst waar te nemen of een koe drachtig is. Wanneer men dan op de uier drukt, komt er een taai, kleverig vocht uit. [N 3A, 38a] I-11
klam, klef klammig: klàmpig (Opglabbeek) vochtig aanvoelend en enigszins plakkend, gezegd van zaken die van nature droog zijn maar waartegen zich vocht heeft vastgezet [klam, klammig, nes, klef, nesk, wak, week] [N 91 (1982)] III-4-4
klank van een klok toon: tuun (Opglabbeek) De stem (klank, toon) van een klok. [N 96A (1989)] III-3-3
klapekster hegegerst: ekster die bij voorkeur haar nest in een haag bouwt  hègkègerst (Opglabbeek), klapegerst: klapègerst (Opglabbeek), klein egerst: klɛi̯n ɛ̄gərst (Opglabbeek) haagekster || klapekster || klapekster (24 lijkt wel op de ekster [073] maar heeft meer grijs, is kleiner; erg zeldzaam, nu alleen nog op sommige heivelden; hele jaar hier; broedt in doornstruiken; prikt gevangen diertjes op iets scherps vast [N 09 (1961)] III-4-1