| 20679 |
zuurkool |
zuurmoes:
Syst. Frings
zūrmus (P222p Opheers)
|
Zuurkool (zoerkolle, suuremoes?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 20680 |
zuurkoolstamppot |
zuurmoesstomp:
Syst. Frings
zūrmusstūmp (P222p Opheers)
|
Stamppot van aardappelen en zuurkool [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 33836 |
zwaar paard |
brabander:
brābandǝr (P222p Opheers)
|
Zwaargebouwd paard, geschikt voor het veldwerk of als trekdier. Zie afbeelding 7. [JG, 2c; N 8, 62d, 62e en 64b]
I-9
|
| 32864 |
zwad, houw |
gezwad:
gǝzwǫǝt (P222p Opheers)
|
De hieronder opgenomen woorden zijn van toepassing op de hoeveelheid gras die de maaier met één slag van de zeis afmaait en die links van hem blijft liggen. Het Algemeen-Nederlandse woord zwad betekent zowel deze reep afgemaaid gras alsook de regel of rij gras die op het veld ontstaat als men een baan gemaaid heeft. Dit laatste begrip, de regel afgemaaid gras, komt in het volgende lemma ter sprake, onder de titel ''gezwad''. In sommige streken zijn de volksnamen voor beide onderscheiden begrippen aan elkaar gelijk. Deze gevallen zijn op kaart 9 aangegeven. Bij sommige woorden, zoals schaar, riem, zeissel, springt het betekeniselement "hoeveelheid, opbrengst" in het oog. Bij schob denkt men in de eerste plaats aan de graanoogst; daar betekent het doorgaans de hoeveelheid aren die men voor een halve schoof met één slag van de zicht of de zeis afmaait; hier is het waarschijnlijk overdrachtelijk gebruikt. Zie ook het lemma ''rij'', ''wiers''. Voor de volledigheid van dit kleine woordveld vergelijke men ook het lemma ''graanzwad'' in de aflevering over de Akkerbouw.' [N 14, 92; JG 1a; A 16, 1a; Lu 1, 16 add.]
I-3
|
| 32917 |
zwaden spreiden |
breken:
brīǝkǝ (P222p Opheers),
spreiden:
sprē̜i̯ǝ (P222p Opheers)
|
Het uiteengooien van de versgemaaide regels gras. Het voorwerp van de overgankelijke werkwoorden is steeds: gezwaden of gras. [N 14, 97a; JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-3
|
| 34036 |
zwartbonte koe |
zwart geplekkerde:
zwat ˲gǝplękǝrdǝ (P222p Opheers)
|
Zie voor de fonetische documentatie van (koe) het lemma ''koe'' (3.3.1). [N 3A, 126]
I-11
|
| 34037 |
zwartbonte koe met scherp gescheiden witte en zwarte banen |
zwart gestreepte:
zwat˱ gǝstrɛp˲tǝ (P222p Opheers)
|
[N 3A, 127]
I-11
|
| 24345 |
zwarte bladluis |
bladluis:
blø͂ͅtlos (P222p Opheers)
|
bladluis (zoals bijv. de zwarte tuinbonenluis) [himmelzoad, meelow, melde, smeelje] [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 18365 |
zwarte gebreide dameskous |
zwarte gestrikte kous:
zwatte gestrikte kooste (P222p Opheers)
|
dameskousen, zwarte gebreide ~ [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 18644 |
zwarte gevederde muts met kinbanden |
kornet (<fr.):
korneͅ (P222p Opheers),
wollen baretmuts (<fr.):
wŭləbərɛtmŭts (P222p Opheers)
|
muts, zwarte gevederde ~ met kinbanden, meestal door oudere vrouwen gedragen {afb} [kernet] [N 25 (1964)]
III-1-3
|