| 19274 |
drukte, gedoe |
bedoening:
bedoôning (L288a Ospel),
bohei (rh.):
behêj (L288a Ospel),
drukte:
drökdje (L288a Ospel)
|
drukte || ophef, drukte
III-1-4
|
| 32866 |
dubbel gezwad |
dobbel gezwad:
dǫbǝl [gezwad] (L288a Ospel)
|
De dubbele reep gras die ontstaat als men eenmaal heen maait, omdraait, en vlak daarnaast weer eenmaal terug over het veld maait, zodat er twee regels gemaaid gras tegen elkaar aan komen liggen. Zie voor de fonetische documentatie van de woorden tussen vierkante haken het lemma ''gezwad, regel gemaaid gras''. [N 14, 94]
I-3
|
| 33731 |
dubbel sierhek |
poort:
port (L288a Ospel)
|
Dubbel sierhek dat toegang geeft tot een boerenhofstee of buitenplaats. [A 25, 5f; L 19B, 6]
I-8
|
| 22021 |
duif (alg.) |
duif:
doef (L288a Ospel),
en doef (L288a Ospel)
|
duif [GTRP (1980-1995)] || Wat is de gewone dialectbenaming van de duif in het algemeen? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 24140 |
duif, overige soorten |
akkerpit:
verwilderde tamme duif
akkerpit (L288a Ospel),
postduif:
postdoef (L288a Ospel),
reisduif:
reisdoef (L288a Ospel)
|
postduif || veldduif
III-4-1
|
| 21171 |
duiker |
duiker:
duker (L288a Ospel)
|
de waterdoorgang onder een weg (duiker, heul, geul, schoor) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 17666 |
duim |
duim:
doem (L288a Ospel),
her:
hɛr (L288a Ospel)
|
duim [N 10 (1961)] || Zie kaart. De in het muurgesteente aangebrachte ijzeren haak voor raam- of deurhengsels. Zie ook afb. 56. In en rond L 289 werd de term her gebruikt voor het metalen scharnierstuk dat aan de deurpost was bevestigd. Het scharnierstuk dat aan de deur vastzat en paste in de her werd 'geheng' ('gǝheŋ') genoemd. Zie voor het woordtype 'toren' ook RhWb viii, k. 1481-1482 s.v. 'Turen': ø̄Türangel, der Stift, um den sich die Tür dreht; auch jener in die Wand geschlagene Eisenhakenø̄, en voor het woordtype 'tordel' ook Limburgs Idioticon, pag. 252, s.v. 'teulder', den, ø̄har, lat. cardo. Geh. Maeskant.ø̄ [N 32, 13a; N 54, 81b-81e; monogr.]
II-9, III-1-1
|
| 30341 |
duimhengsel |
geheng:
gǝheŋ (L288a Ospel)
|
Hengsel waarvan de veer draait op een in de muur of op het kozijn aangebrachte, oogvormig uitlopende, metalen pin. Zie ook het lemma 'Hengselduim'. [N 54, 80a; monogr.]
II-9
|
| 28152 |
duimstok |
duimstek:
dūmstɛk (L288a Ospel),
duimstok:
dūmstǫk (L288a Ospel)
|
Vouwbare maatstok waarvan de vier delen ieder vijfentwintig cm lang zijn. Aan de uiteinden is elk deel versterkt met metaal. De metalen scharnieren van de duimstok bestaan uit ronde schijven die over elkaar draaien. De twee scharnieren in het midden zijn penvormig. Vroeger was de duimstok verdeeld volgens de duimschaal; tegenwoordig zijn uitvoeringen in gebruik met aan de ene kant een duimschaal en aan de andere kant een metrische schaal. Zie ook afb. 99. [N 53, 184a; monogr.]
II-12
|