| 33376 |
rooster in de mestgoot |
rooster:
rustǝr (L314p Overpelt)
|
Soms ligt onder in de mestgoot een rooster, een plank of plaat met gaten, die de mest tegenhoudt en alleen de gier moet doorlaten. Onder dit rooster bevindt zich een goot die met de gierput in verbinding staat. Zie ook afbeelding 10.A.e bij het lemma "koeienstand" (2.2.23). [N 5A, 42b]
I-6
|
| 33747 |
ros |
ros:
rǫs (L314p Overpelt)
|
Thans is het woord ros niet meer gangbaar; het is nog wel vermeld in de enquête van Willems. In enkele dialectwoordenboeken toegelicht als "niet meer gebruikelijk". Het woord leeft nog voort in roskam(men), rosdoek, rosmolen en rossig. [Wi 16]
I-9
|
| 33923 |
roskammen |
roskammen:
rǫskamǝn (L314p Overpelt)
|
Met borstel en kam - zie het volgende lemma - reinigen. [N 8, 102]
I-9
|
| 26668 |
rosmolen |
mange (fr.):
ps. omgespeld volgens Frings! (m.).
mənēži* (L314p Overpelt),
ps. omgespeld volgens IPA.
manēͅzi* (L314p Overpelt),
manège (fr.):
mǝnēzi (L314p Overpelt)
|
De oudste machine die voor het dorsen werd gebruikt. Een paard leverde hier de drijfkracht. Algemeen wordt onder manège een constructie verstaan bestaande uit een vertikale as die door een horizontale boom, waar een paard is voorgespannen, in beweging wordt gebracht. Door middel van een kardan-koppeling wordt die draaiende beweging doorgegeven aan een horizontale as die door de wand van de schuur naar een machine werd geleid en deze aandrijfkracht leverde. In dit geval wordt door de rosmolen een trommel aangedreven waarin de halmen gedorst werden. Vergelijk ook het lemma ''rosmolen'' in de aflevering over de molenaarsterminologie, wld II,3, blz. 163.' [N 14, 7; JG 1a, 1b; monogr.] || dorsmachine: draaiend wiel met boom dat door een trekpaard wordt voortgedreven om de dorsmachine te doen werken [N 14 (1962)]
I-4, I-7
|
| 21330 |
royaal |
royaal (<fr.):
hij is vrijgevig vandaag
hij is riaal (L314p Overpelt),
ruim, vrijgevig, goed voorzien
reijoaël (L314p Overpelt)
|
Royaal: uitspraak en betekenis (mild, onbekrompen, volop, enz.). [ZND 41 (1943)]
III-3-1
|
| 17767 |
rug |
rug:
rug (L314p Overpelt),
røx (L314p Overpelt)
|
de rug [ZND 29 (1938)] || Zie afbeelding 2.29. [JG 1a, 1b; N 8, 12]
I-9, III-1-1
|
| 32882 |
rug van het blad van de zeis |
rug:
røx (L314p Overpelt)
|
De opstaande stevige rand aan de buitenzijde van het blad van de zeis. Zie afbeelding 5, nummer 5. [N 18, 68e; JG 1a, 1b]
I-3
|
| 17640 |
ruggengraat |
ruggengraat:
røgəgrōt (L314p Overpelt),
røgəgroͅət (L314p Overpelt),
ruggenstrang:
røgəstrāŋk (L314p Overpelt)
|
rug: ruggegraat [ruggestrang, ruggegraat] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 17641 |
ruggenwervel |
knookje:
(knøkskə) (L314p Overpelt),
wervel:
weͅrvəl (L314p Overpelt, ...
L314p Overpelt)
|
[N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 33989 |
rugnet |
rugnet:
røxnęt (L314p Overpelt)
|
Vliegennet dat over de rug van het paard wordt gehangen. Een groot aantal opgaven zijn benamingen voor het vliegennet in het algemeen. Zie voor de fonetische documentatie het lemma Vliegennet [JG 1a; N 13, 83c]
I-10
|