| 17747 |
voorhoofd |
voorhoofd:
də ōͅrən van zä v"rhōfd (L314p Overpelt),
voorhoofd (L314p Overpelt),
Zai: klank van fr. mai (=de maand mei)
de āoren van zai voorhoofd (L314p Overpelt)
|
de aderen van zijn voorhoofd [ZND 19 (1936)] || Een groot voorhoofd. [ZND 08 (1925)]
III-1-1
|
| 34101 |
voorklauw |
teen:
tīǝn (L314p Overpelt),
voorklauw:
vø̄rklǫu̯w (L314p Overpelt)
|
Het voorste deel van de hoef. [N 3A, 119b]
I-11
|
| 33799 |
voorknie |
knie:
kni (L314p Overpelt)
|
Knie van een voorbeen. Zie afbeelding 2.22. [JG 1a, 1b; N 8, 32.5, 32.9, 32.10 en 32.11]
I-9
|
| 17852 |
vooroverduikelen |
duikelen:
døͅykələ (L314p Overpelt),
døͅykələn (L314p Overpelt),
kopje schieten:
kopke schieten (L314p Overpelt),
kəpkə sxitən (L314p Overpelt)
|
duikelen, voorover vallen [stulpe, stölpe] [N 10 (1961)] || hij kan over zijn hoofd tuimelen (buitelen), een tuimeling maken [ZND 08 (1925)] || over de kop buitelen (duikelen, voorover vallen) [ZND B1 (1940sq)]
III-1-2
|
| 32668 |
voorploeg |
kop:
kǫp (L314p Overpelt),
kop van de ploeg:
kǫp ˲van dǝ [ploeg] (L314p Overpelt)
|
De voorploeg is het tweewielig voorstel van een zgn. karploeg. Behalve de veelal voor zichzelf sprekende benamingen voor deze voorkar zijn in dit lemma ook opgaven verwerkt, die hetzij een gedeelte van de voorploeg, hetzij het voorstuk van de voetploeg betreffen. Zo werd kop, hoofd, voorstel, voorkant of trekstuk opgegeven als benaming voor a) de voorkant of het opstaande deel van de voorploeg (L 244c, 268); b) het voorste gedeelte van een wentelploeg (L 295) of het mechanisme waarin de ploegboom van de wentelploeg draaibaar is verankerd (Q 162, 198b); c) het voorste gedeelte van een ploeg (K 317, 359, P 107a, Q 111, 162) of van de ploegboom (L 383), waaronder de ploegvoet of het steunwieltje zich bevindt (L 292, Q 9) en waaraan de kam bevestigd is (K 357, Q 96d, 188) of waaraan de ploeg wordt voortgetrokken (K 314, L 270, 282, 424, 429a, P 46, 51) en waar de voorbreedte geregeld wordt (Q 116). Voor de woorden hoofd, kop, kar, ploegwagen en ploegrullen, als benamingen voor andere ploegonderdelen, zie men de lemmata ploeghoofd c.a., ploegwieltje en ploegslede c.a. [N 11, 31.II.k; N 11A, 100a; monogr.]
I-1
|
| 34132 |
voorpoten met dikke knie |
stalknieën:
stalknii̯ǝ (L314p Overpelt)
|
[N 3A, 143; monogr.]
I-11
|
| 33206 |
voorrooien |
proberen:
prǫbērǝ (L314p Overpelt)
|
Controleren of de aardappelen rijp zijn, of ze voldoende groot zijn om gerooid te worden. Omschrijvende uitdrukkingen zoals "kijken of de aardappelen rijp zijn" zijn hier niet opgenomen. [N 12, 20]
I-5
|
| 32643 |
voorschaar |
afschoeper:
afsxupǝr (L314p Overpelt),
kleine schalm:
klęi̯nǝ [schalm] (L314p Overpelt),
schalmpje:
sxɛlǝmkǝ (L314p Overpelt),
voorschalm:
vø̄r[schalm] (L314p Overpelt)
|
De vóór het kouter geplaatste kleine schaar, die bij het ploegen de bovenste laag van de "harde voor" afschilt en deze met de mest en evt. onkruid in de open voor schuift. De in dit lemma vermelde meervoudsvormen zijn waarschijnlijk verstrekt naar aanleiding van een wentelploeg, die immers van twee boven elkaar staande voorscharen is voorzien. Voor het (...)-gedeelte van varianten zie men het lemma ploegschaar. [JG 1a + 1b + 1c; JG 2c ; N 11, 31.IV.a; N 11, 33f + g; N 11A, 85a; monogr.]
I-1
|
| 21504 |
voorschieten |
voorschieten:
ps. omgespeld volgens IPA.
v"rsxitə (L314p Overpelt)
|
Voorlopig voor iemand betalen [verschieten? b.v. ik zal het wel voor u verschieten?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 25471 |
voorschoot |
voorvel:
vørvē̜l (L314p Overpelt)
|
De doorgaans van leer vervaardigde voorschoot van de smid en loodgieter. [N 33, 4; N 64, 163a; L B1, 65c; monogr.]
II-11
|