| 33776 |
beide beenderen van de onderkaak |
kaak(s)been:
kǫu̯ǝksbii̯ǝn (K357p Paal),
schaar:
sxē̜r (K357p Paal)
|
De scha(a)r(en) of het geschaar vormen de beide takken van de onderkaak van een paard en de uitwendige holte in het achterste gedeelte daarvan. Zie afbeelding 2.11. [JG 1a, 1b; N 8, 30]
I-9
|
| 32737 |
beide panden van een uiteengeploegde akker |
onderhandse en uiterhandse kant:
ǫnǝrhantsǝ ɛn ø̜tǝrhantsǝ kant (K357p Paal)
|
Het uiteenploegen van een akker levert, als men de keerstroken buiten beschouwing laat, twee even grote stroken op aan weerskanten van de eindvoor in het midden. Uiterlijk is er overeenkomst met het ploegen in panden. Voor deze, afzonderlijk te ploegen delen van een akker zie men echter het vorige lemma. [N 11, 54; N 11A, 121f]
I-1
|
| 31305 |
beitel |
beitel:
bē̜.tǝl (K357p Paal),
bē̜tǝl (K357p Paal)
|
De algemene benaming voor het stalen werktuig met een wigvormige snede dat dient om bijvoorbeeld gaten of uitsparingen in hout te steken of te hakken. Beitels die door houtbewerkers worden gebruikt, bestaan uit een beitelblad dat aan de onderzijde in een snede uitloopt en aan de bovenzijde via een versmalling, de hals, en vervolgens een verbreding, de borst, in een pin eindigt. Deze pin, de arend, wordt in het houten handvat van de beitel gestoken. Zie ook afb. 63 en vgl. het lemma ɛbeitelɛ in Wld II.11, pag. 33. Het betreft daar de beitel met een andere vorm die door de smid wordt gebruikt bij het doorhakken en splijten van koud of verhit metaal.' [N 53, 34a; N G, 24; L 1a-m; L 21, 12; L 45, 12a; L A2, 434; A 14, 12a; monogr.]
II-12
|
| 24301 |
bek |
muil:
jong
møͅ.l (K357p Paal),
veroud.
mail (K357p Paal)
|
muil [ZND 01 (1922)]
III-4-2
|
| 32648 |
bek van de schaar |
punt:
pønt (K357p Paal)
|
Met de bek van een ploegschaar wordt de punt, het spits toelopende voorste deel bedoeld. De schaar is zodanig aangebracht, dat de bek op of vlak voor de spits van de ploegzool staat. Voor wat de termen neus, naas, snuit en spits betreft, zie men ook wat daarover in het lemma ploeghoofd wordt opgemerkt. [N 11, 31.I.b + 33b + 38 add.; N 11A, 85c + 87a + 88a + 89a add; monogr.]
I-1
|
| 19963 |
beker |
beker:
bēͅkər (K357p Paal)
|
beker [ZND m]
III-2-1
|
| 21514 |
bekeuren |
proces maken:
preces moaken (K357p Paal)
|
beboeten [ZND 36 (1941)]
III-3-1
|
| 30041 |
bekisting |
coffrage:
kufrāš (K357p Paal)
|
De van planken en platen vervaardigde houten mal waarin beton gestort wordt. Zie ook het lemma 'Bekister'. [N 30, 51a; monogr.]
II-9
|
| 33960 |
bellen aan het haam |
belletjes:
bɛlǝkǝs (K357p Paal)
|
Aan het haam zijn wel eens bellen bevestigd, waarvan er soms meerdere een krans kunnen vormen. Kloters zijn grote, ronde, koperen of bronzen bellen. Rongeltjes bestaan uit een krans van zeven tot acht kleine belletjes in verschillende tonen. [JG 1d; N 13, 14; monogr.]
I-10
|
| 33945 |
bellen aan het hoofdstel |
belletjes:
bɛlǝkǝs (K357p Paal)
|
Soms kunnen er aan een hoofdstel bellen bevestigd worden, maar meestal gebeurt dat niet bij boerenpaarden. [N 13, 39]
I-10
|