| 33746 |
klein paard |
ardennais:
ardęnē (L290p Panningen),
drieling:
drēi̯leŋ (L290p Panningen),
hit:
het (L290p Panningen),
lopertje:
lø̜pǝrkǝ (L290p Panningen),
pony:
poni (L290p Panningen)
|
Bedoeld is een paard dat lichter is dan een gewoon boerenpaard en dat men in de koets kan spannen. Een pony is lichter dan een bidet, die op zijn beurt niet zo zwaar als een ardenner is (P 49). Een dubbele pony is zwaarder dan een (enkele) pony of bidet (L 424). Een bidet, iets groter dan een pony, dient veelal als loop- en koetspaard (P 192, Q 168, 242). Een hit - waarbij eveneens een onderscheid tussen enkele en dubbele hit wordt gemaakt - kan vergeleken worden met een pony of bidet. Een ardenner is kort, dik en gedrongen (P 46), groter dan een pony maar kleiner dan een gewoon paard. Uit de antwoorden blijkt een sterke wisseling van de accentuering in pony en bidet. Pony met initiaal accent is aan het Nederlands, met finaal acent aan het Franse poney ontleend. De beginaccentuering in bidet gaat op een autonome ontwikkeling in de dialecten terug. Buiten de genoemde termen komen er nog een vrij groot aantal andere voor. Zie afbeelding 1. [JG la, lb, lc, 2c; N 8, 62a, 62b, 62c en 62d; A 4, 3; L 20, 3], [JG la, lb, lc, 2c; N 8, 62a, 62b, 62c en 62d; A 4, 3; L 20, 57]
I-9
|
| 17544 |
klein persoon |
min mannetje:
hae is en min ménke (L290p Panningen)
|
klein van gestalte [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 17543 |
klein van gestalte |
klein van stuk:
héé ĕĕs klèjn van sjtök (L290p Panningen)
|
klein van gestalte [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 33318 |
kleine boerderij |
bedrijfje:
bǝdrifkǝ (L290p Panningen),
keuterboerderijtje:
kø̄tǝrburdǝrikǝ (L290p Panningen)
|
Bij keuterij, e.d. in het noorden van de Nederlandse provicie wordt uitdrukkelijk opgemerkt dat de keuterboer gewoonlijk ook in dagloondienst is en géén paard bezit; zijn grond beslaat niet meer dan drie tot vijf hectaren. Ook hier vindt men, naast specifieke terminologie met name met het element keuter, ook veel omschrijvende benamingen met klein en diminutiva. Voor de fonetische documentatie van het type boerderij, zie het lemma "Boerderij, algemeen" (1.1.1). [A 10, 2c; A 30A, 3a, 3b en 3d; L 22, 1b; monogr.; add. uit L 38, 22]
I-6
|
| 29988 |
kleine bouwladder |
klein leidertje:
klęj lęjǝrkǝ (L290p Panningen),
kleine leider:
klɛjn lɛjǝr (L290p Panningen)
|
Kleine ladder van ongeveer 1.75 m lengte die voornamelijk wordt gebruikt voor het werk binnenshuis. [N 32, 9b; monogr.]
II-9
|
| 20723 |
kleine hoeveelheid eten |
mussenpik:
Syst. WBD
mö.ssepik (L290p Panningen)
|
Welk woord kent u voor een zeer kleine hoeveelheid eten (een brusselke, een kriemelke?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 17756 |
kleine neus |
klein neusje:
klein neͅske (L290p Panningen)
|
Dat kind heeft een klein neusje. [DC 37 (1964)]
III-1-1
|
| 21338 |
kleingeld |
kleingeld:
kleigeldj (L290p Panningen),
klèj geldj (L290p Panningen)
|
Klein geld [pasgeld, snuistergeld?] [N 21 (1963)] || kleingeld [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 29433 |
kleiput |
dil:
dęl (L290p Panningen)
|
Delfplaats waar klei als grondstof voor de fabricage van bakstenen met de hand wordt gestoken of met behulp van machines wordt afgegraven. [N 98, 17; monogr.]
II-8
|
| 31318 |
klemhaak |
bankhaak:
baŋkhǭk (L290p Panningen)
|
Werktuig dat dient om een werkstuk op het werkbankblad vast te zetten. In de eenvoudigste uitvoering bestaat het uit een schacht waarop bijna haaks een arm is aangebracht. Om een werkstuk te klemmen wordt de schacht door een gat in het blad van de werkbank gestoken waarna het geheel met een hamer wordt vastgetikt. Zie ook afb. 56. Er bestaan ook uitvoeringen waarbij de arm scharnierend aan de schacht is bevestigd. Aan één uiteinde van de arm is dan een klemplaat aangebracht, aan het andere een draadspil. Door de draadspil aan te draaien wordt de klemplaat met grote kracht aangedrukt. [N 33, 289]
II-11
|