| 19292 |
treiteren |
sarren:
sarre (L290p Panningen)
|
sarren [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 31304 |
trekbank |
trekbank:
tręk˱baŋk (L290p Panningen)
|
Houten of metalen bank waarop een harde ijzeren of stalen plaat is bevestigd waarin gaten met verschillende doorsnedes zijn aangebracht. Bij het draadtrekken wordt de gloeiende metaaldraad telkens door een nauwere opening getrokken totdat de vereiste doorsnede bereikt is. [N 33, 256]
II-11
|
| 28322 |
trekhaak |
trekijzer:
tre̜k˱īzǝr (L290p Panningen)
|
Soort van tang die wordt gebruikt bij het aanbrengen van de verhitte wielband rond de velg van een karwiel. De trekhaak bestaat doorgaans uit een metalen staaf van ongeveer 2 meter lengte waarvan één uiteinde plat is uitgesmeed en een weinig is omgebogen. Boven het gebogen uiteinde is een beweegbare haak aangebracht. Zie ook afb. 213. Bij het aanbrengen van de wielband wordt het gebogen uiteinde van de haak tegen de velg geplaatst, waarna de wielband met behulp van de haak rond het wiel getrokken wordt. [N 33, 277]
II-11
|
| 33955 |
trekhaken, -ogen |
haamstroppen:
hāmštrø̜p (L290p Panningen),
ogen:
ou̯.gǝ (L290p Panningen),
trekhaken:
trękhø̜̄k (L290p Panningen)
|
IJzeren haken of ogen die aan de voorkant van het haam aan de haamijzers of treiten bevestigd zijn, op elke haamspaan een. Aan die haken of ogen worden de strengen bevestigd waarmee het paard trekt. Er zijn hamen met ogen, dan hebben de strengen aan het uiteinde haken, heeft het haam daarentegen haken, dan zijn de strengen aan het uiteinde van ogen voorzien. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 6a en 6b; N 36, 12]
I-10
|
| 22743 |
trekharmonica |
accordeon:
meer modern met manotoetsen? qqq
accordion (L290p Panningen),
monica:
moneca (L290p Panningen),
trekmonica:
trekmonica (L290p Panningen)
|
harmonica [SGV (1914)] || Hoe noemt men in uw dialect de trekharmonica of accordeon? Het gaat om de meest gebruikte benaming, niet om grappige namen. [DC 52 (1977)]
III-3-2
|
| 17898 |
trekken |
trekken:
trèkke (L290p Panningen)
|
trekken [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 21580 |
trekken en talmen |
taai zijn:
tèj zien (L290p Panningen),
taaie, een ~ (zn.):
ps. letterlijk overgenomen.
det ĕĕs ennen tèje (L290p Panningen)
|
Trekken en talmen bij de verkoop, n.l. om zoveel mogelijk geld te krijgen [mulken?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 29791 |
trekmeter |
trekmeter:
trękmē̜tǝr (L290p Panningen)
|
Toestel dat in het stookgat van een ringoven gestoken wordt en dient om het verschil in druk van de buitenlucht met de lucht in de oven te meten; de snelheid van het lopend vuur wordt bepaald door de hoeveelheid lucht die in de oven gelaten wordt. [N 98, 146]
II-8
|
| 29781 |
trekopeningen |
fuchsen:
fuksǝ (L290p Panningen)
|
Kanalen door de bodem van de oven voor de rookafvoer naar de schoorsteen. De trekopeningen vormen de verbindingen tussen de verschillende kamers in het stookkanaal en het rookkanaal. Het uiteinde van de trekopeningen in het stookkanaal werd in Q 111 de mond (d\r mont) genoemd. In Q 83 werd het woordtype fosse alleen gebruikt bij ringovens; bij veldovens sprak men van ɛjachtenɛ. Zie ook afb. 25.' [N 98, 132; N 98, 133; monogr.]
II-8
|
| 34589 |
trekschei |
trekschei:
trękšɛi̯ (L290p Panningen)
|
De eerste van de verbindingscheien tussen de berries. Aan de uitstekende delen schei werden vaak de trekkettingen of de strengen vastgemaakt met behulp van platte, gebogen ijzers. Zie ook het lemma uitstekende delen van de trekschei en in WLD I.10, het lemma strengen. Zowel het feit dat er opgaven in het meervoud voorkomen als de opmerking van de correspondent uit Q 111 wijzen erop dat ook de tweede schei als trekschei gebruikt wordt: "het vastmaken van de strengen is hier gebruikelijk aan het tweede balkje indien licht geladen, anders aan het eerste balkje". Opmerking bij de kaart: er zijn vier benamingen die op het eerste zicht samenstellingen zijn van de plaatselijke benaming voor "streng" (hacht, kling, klink en trek). De verspreiding van "trekschei" stemt echter hoegenaamd niet overeen met de verspreiding van trek voor "streng", wat doet besluiten dat het hier om een samenstelling met een deverbativum van het werkwoord trekken gaat (vgl. hiervoor kaart 16 van wld I.10). [N 17, 25a; N G, 58b; JG 1a; JG 1b]
I-13
|