| 21173 |
kanaal |
kanaal:
aan den anderen kant van t kanaal (L355p Peer),
aan dēͅ kant van t knaal (L355p Peer),
aan gene kant van t kanaal (L355p Peer),
aan gindsen kant van t kanaal (L355p Peer),
aan ginnen kant van t kanaal (L355p Peer),
aan ən ānərə kant van t kənaal (L355p Peer)
|
Aan genen kant (niet aan deze kant) van het kanaal [ZND 24 1937)]
III-3-1
|
| 19578 |
kandelaar |
kandelaar:
kandelèr (L355p Peer),
kandeluchter:
kandelichter (L355p Peer)
|
Kandelaar. Hoe heet een kandelaar, zoals er vroeger langs beide zijden op de schoorsteen stonden ? [ZND 37 (1941)]
III-2-1
|
| 23431 |
kandelaar op het altaar |
kaarsenluchter:
karseluchters (L355p Peer)
|
De kandelaars, de kaarseluchters op het altaar [kèrseluchters, keëtseluëtersj]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 33116 |
kap aan de vlegelknuppel |
kap:
kap (L355p Peer),
kopleer:
kǫplē̜r (L355p Peer
[("van putleer gemaakt: dat is een laag caoutchouc op een stevig linnen weefsel")]
)
|
In tegenstelling tot de kap aan de vlegelstok die van ijzer is, is de kap aan het slaghout van leer. De meest voorkomende vorm van deze kap is een zeer stevig stuk taai varkensleer (in Q 9: van ezelleer); aan de uiteinden zitten enkele gaatjes, waar een leren veter doorheen wordt gehaald waarmee de kap, met een lus, om de vlegelknuppel wordt vastgesnoerd. Daartoe zijn in de enigszins afgeplatte kant van de knuppel enkele (doorgaans drie) inkepingen gemaakt waar de veters doorheen lopen. Zie afbeelding 10, d. In L 286 tekent de zegsman een vlegelknuppel met een gat erin, waardoor de vlegelband loopt. [N 14, 3b, 3d en 3e; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 33115 |
kap aan de vlegelstok |
oog:
uǝx (L355p Peer)
|
Het uiteinde van elk van beide vlegelhouten voorzien van een kap die dient om de twee houten delen aan elkaar te bevestigen en wel op zo''n manier dat de slaande werking van de vlegel bij het dorsen optimaal is. Bij de meest voorkomende scharnierconstructie is de kap aan de vlegelstok van metaal en die aan de vlegelknuppel van leer. In dit lemma gaat het dus om de metalen kap aan de vlegelstok; meestal is er een beugel aangesmeed; deze ring of oog is vaak benoemingsmotief voor de gehele kap. Zie afbeelding 10, c. Soms vindt men, in plaats van de metalen kap, aan het uiteinde van de vlegelstok twee geboorde gaten waar de vlegelband doorheen loopt; de zegslieden van L 282 en 288 geven dit uitdrukkelijk op; zie afbeelding 10, f. [N 14, 3b, 3d en 3e; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 23272 |
kapelaan |
kapelaan:
kepleen (L355p Peer),
kepleuns (L355p Peer)
|
Hoe noemt men de priester (of de priesters) die de pastoor helpen de parochie bedienen (Fr. vicaire)? [ZND 36 (1941)]
III-3-3
|
| 23489 |
kapelletje |
veldkapel:
veldkapel (L355p Peer)
|
Een bedehuisje langs de weg of in het veld, gebouwd uit devotie voor een heilige of uit dankbaarheid voor verkregen gunsten [kapel, kapelleke, kapelke, kapelsje, heiligenhuisje, keske(=kastje)?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 18293 |
kapmantel |
kapmantel:
ZND35,011b: Dit bestaat niet meer.
ene kapmantel (L355p Peer),
ZND35,011b: Meestal bij de oudste inwoners nog; doch meer en meer afwijking van de traditie.
ne kapmantel (L355p Peer)
|
een kapmantel (ruime vrouwenmantel die meestal gedragen werd om naar de kerk te gaan) [ZND 35 (1941)]
III-1-3
|
| 19483 |
kapstok |
kapstok:
kapstoͅk (L355p Peer),
kleerhaak:
klīroͅu̯k (L355p Peer)
|
kapstok [ZND 34 (1940)]
III-2-1
|
| 21760 |
kar |
kar:
kar (L355p Peer)
|
Algemene benaming voor een voertuig met twee wielen (in Haspengouw mogelijk ook drie wielen, maar die zijn zeldzaam) met een lamoen waarin een paard gespannen wordt. Meestal wordt het gebruikt om lasten van enige omvang te vervoeren. Vroeger had de kar over het algemeen houten wielen, maar in de jaren na de tweede wereldoorlog werden die geleidelijk aan vervangen door wielen met luchtbanden. [N 17, add; A 2, 55; Wi 14; Gi, 15; S 17; L 1a-m; L 27, 28; R 12, 23; RND, 74; JG 1b; N 17, 4; monogr.]
I-13
|