id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
31305 | beitel | beitel: bētǝl (Peer), bē̜tǝl (Peer), bęjtǝl (Peer) | De algemene benaming voor het stalen werktuig met een wigvormige snede dat dient om bijvoorbeeld gaten of uitsparingen in hout te steken of te hakken. Beitels die door houtbewerkers worden gebruikt, bestaan uit een beitelblad dat aan de onderzijde in een snede uitloopt en aan de bovenzijde via een versmalling, de hals, en vervolgens een verbreding, de borst, in een pin eindigt. Deze pin, de arend, wordt in het houten handvat van de beitel gestoken. Zie ook afb. 63 en vgl. het lemma ɛbeitelɛ in Wld II.11, pag. 33. Het betreft daar de beitel met een andere vorm die door de smid wordt gebruikt bij het doorhakken en splijten van koud of verhit metaal.' [N 53, 34a; N G, 24; L 1a-m; L 21, 12; L 45, 12a; L A2, 434; A 14, 12a; monogr.] II-12 |
24301 | bek | bek: bek (Peer), muil: moul (Peer) | bek [Willems (1885)] || muil [Willems (1885)] III-4-2 |
21776 | bekakt persoon | hoogsnuit: wat ’n hoewēgsnout (Peer) | bekakt praten [N 102 (1998)] III-3-1 |
21775 | bekakt praten | wel niet weten bo men van voortkomt: dië wit wel nie boe ’m van voortkehmt (Peer) | bekakt praten [N 102 (1998)] III-3-1 |
21514 | bekeuren | tussenkrijgen: tusschen krijgen (Peer) | beboeten [ZND 36 (1941)] III-3-1 |
21684 | bekostigen? | bekostigen: ps. omgespeld volgens Frings. bəkeͅstəgə (Peer), bəkostəgə (Peer) | Betekenis en uitspraak van: het werkwoord bekostigen = betalen, b.v. "dat kan ik niet bekostigen? [bekostigen, beköstigen?] [N 21 (1963)] III-3-1 |
33960 | bellen aan het haam | belletjes: bɛlǝkǝs (Peer) | Aan het haam zijn wel eens bellen bevestigd, waarvan er soms meerdere een krans kunnen vormen. Kloters zijn grote, ronde, koperen of bronzen bellen. Rongeltjes bestaan uit een krans van zeven tot acht kleine belletjes in verschillende tonen. [JG 1d; N 13, 14; monogr.] I-10 |
33945 | bellen aan het hoofdstel | klingeltjes: kleŋǝlkǝs (Peer) | Soms kunnen er aan een hoofdstel bellen bevestigd worden, maar meestal gebeurt dat niet bij boerenpaarden. [N 13, 39] I-10 |
21600 | belofte niet houden | zijn woord door de nek trekken: woord door den nek trekken (Peer) | hoe heet: een belofte of een gegeven woord niet houden, een overeenkomst opzeggen? (in 1 woord) [ZND 32 (1939)] III-3-1 |
23199 | beloken pasen | beloken pasen: beloke poasen (Peer), belôeke paosche (Peer), bəlūkən pø͂ͅsən (Peer) | Beloken Pasen (zondag na Pasen). [ZND 17 (1935)] || De eerste zondag na Pasen, Beloken Pasen, de laatste dag dat men zijn Paasplicht kon vervullen [gebroke Paose, Wiesse Zóndiech]. [N 96C (1989)] III-3-3 |