| 27252 |
smid |
smid:
smē.t (L355p Peer
[(mv smēǝn)]
)
|
In het algemeen een handwerksman die metaal, meestal ijzer, met behulp van hamers en andere gereedschappen bewerkt om er werktuigen of andere voorwerpen van te vervaardigen. Doorgaans wordt het metaal voor de verwerking in de smidsvuurhaard verhit en vervolgens op het aambeeld met behulp van smeedhamers in een bepaalde vorm gesmeed. Het woordtype vlammer (Q 113) is een afleiding van het werkwoord vlammen (vlɛmǝ) dat onder meer "slaan" kan betekenen. Vgl. ook RhWb II, kol. 548 s.v. Flammer, "Schmied".' [Wi 6; S 33; L 6, 78; L 8, 99; Weijnen BN 4, 6; N 33, 1a-b; monogr.]
II-11
|
| 31192 |
smidse |
smis(se):
smes (L355p Peer)
|
In het algemeen de werkplaats van een smid en meer in het bijzonder de plaats waar de smidsvuurhaard is ondergebracht. Zie ook afb. 1. [N 33, 5; S 33; JG 1a; JG 1b; monogr.]
II-11
|
| 31196 |
smidsgereedschap |
gereedschap:
gǝrītsxap (L355p Peer),
gerief:
gǝrīf (L355p Peer),
getuig:
gǝtęjx (L355p Peer)
|
De algemene benaming voor al het gereedschap van de smid. [L 19A, 13; monogr.]
II-11
|
| 31175 |
smidsvrouw |
smidster:
smē.tstǝr (L355p Peer)
|
De vrouw van de smid. [Wi 18a; monogr.]
II-11
|
| 23497 |
smokkelkruis |
grenskruis:
grenskreis (L355p Peer),
smokkelkruis:
smokkelkreis (L355p Peer)
|
Een veldkruis in de buurt van een grensovergang [smokkelkruis?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 32880 |
snede van het blad van de zeis |
snede:
snē (L355p Peer),
waat:
wā.t (L355p Peer)
|
De scherpe snijdende binnenzijde van het blad van de zeis. Zie afbeelding 5, nummer 4. Bedoeld is hier de algemene benaming voor de snijkant van de zeis. In sommige gebieden, met name in enkele dorpen tussen het waat-gebied (in het noorden van Belgisch Limburg) en het snede-gebied (in het zuiden ervan) wordt onderscheid gemaakt tussen de eigenlijke snede en het haarpad: de smalle rand die bij het haren op het zeisblad wordt geslagen en waarvan de snede het uiteinde vormt. Zie voor deze laatste het volgende lemma: ''haardpad''. Wanneer er meer dan één variant voor een plaats was opgegeven, is bij voorkeur het materiaal van de mondelinge enquêtes in gebracht.' [N 18, 68d; JG 1a, 1b, 2c; add. uit N 17, 100; monogr.]
I-3
|
| 20523 |
snee brood |
snee brood:
snē brūt (L355p Peer),
snē brūət (L355p Peer)
|
een snede brood [ZND 06 (1924)]
III-2-3
|
| 25137 |
sneeuwen |
sneeuwen:
snīən (L355p Peer, ...
L355p Peer)
|
sneeuwen [ZND 04 (1924)], [ZND 07 (1924)]
III-4-4
|
| 25191 |
sneeuwx |
sneeuw:
snīə (L355p Peer, ...
L355p Peer),
snîê (L355p Peer),
snie
snī (L355p Peer)
|
sneeuw [RND], [ZND 04 (1924)], [ZND 07 (1924)] || sneeuw [schimmel] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 21237 |
sneltrein |
expres (<fr.):
enə ekspreͅs (L355p Peer),
nen expres (L355p Peer),
sneltrein:
enə sneͅltre‧n (L355p Peer),
ne sneltrein (L355p Peer)
|
Sneltrein. [ZND 35 (1941)]
III-3-1
|