| 28541 |
stuifmeelkrans |
stuifmeelkrans:
stȳfmę̄lkrans (L381b Peij)
|
De groep cellen op een raat waarin het stuifmeel wordt opgeslagen. [N 63, 46b]
II-6
|
| 25924 |
suikeerbietenstroop |
sokkerkrottensiroop:
sokǝrkrotǝšroap (L381b Peij)
|
Stroop gemaakt van suikerbieten. Uit de opgaven blijkt dat suikerbietenstroop vrij dun en zoet was. De invuller uit Q 78 merkt dan ook op dat deze stroop nooit apart werd gebruikt, maar altijd met andere soorten werd gemengd. De zegsman uit Q 253 vermeldt dat suikerbieten de grondstof waren voor stroop van tweede soort. "Zijpnat" was in L 387 allereerst de benaming voor suikerbietenstroop en daarnaast meer algemeen de naam voor stroop. [N 57, 34b; N 57A, 6; monogr.]
II-2
|
| 33230 |
suikerbiet |
suikerkroot:
sukǝrkrūǝt (L381b Peij),
sǫkǝrkrǭt (L381b Peij)
|
Beta vulgaris L. subsp. vulgaris, var. altissima. De suikerbiet is een veredeling van de voederbiet met een groot aandeel suikers in de vaste bestanddelen en dateert van het begin van de twintigste eeuw. De knol groeit helemaal onder de grond en gedijt het best op kleigronden. Het is één van de belangrijkste cultuurgewassen op de leemhoudende gronden in Limburg en levert de grondstoffen voor de stroopfabricage en voor de suikerindustrie in Haspengouw. De volgorde van de varianten is zoals steeds eerst naar het tweede element (biet, kroot, enz.); daarbinnen naar de varianten van suiker-; naar het vocalisme zijn in dit eerst lid drie groepen te onderscheiden, die wijzen op verschillende ontleningslagen, corresponderend aan de Nederlandse (ø̜i̯) van ɛsuikerɛ, aan de Duitse (u) van ɛZuckerɛ en aan de Franse (y) van ɛsucreɛ. [N 12, 37; N 12A, 2; A 13, 2c; A 49, 3; L B2, 361; L 43, 4a; R 3, 97; monogr.; add. uit JG 1b]
I-5
|
| 25869 |
suikerbietenmolen |
krotenmolen:
krǫatǝmø̄lǝ (L381b Peij),
krottenmolen:
krotǝmø̄lǝ (L381b Peij)
|
Molen waarmee suikerbieten klein gemaakt kunnen worden. [N 57, 3; monogr.]
II-2
|
| 26541 |
taatspot van de kleine spil |
potje:
potje (L381b Peij)
|
De ijzeren pot op de pasbalk die in windmolens als lager van de kleine spil dient. [N O, 16g; A 42A, 25; N D, 21]
II-3
|
| 32584 |
tanden van een riek |
tanden:
tɛnj (L381b Peij)
|
Van de opgesomde termen zijn de niet-samengestelde meestal ook toepasselijk op de tanden van de mesthaak en van de hooivork. Voor het aantal tanden dat een riek kan hebben, zie men het vorige lemma. [N 11A, 13b + 17b; div.; monogr.]
I-1
|
| 32329 |
tapgat |
tapgat:
tap˲gāt (L381b Peij)
|
Het gat in de bodem van een biervat waar men de tapkraan in slaat. Zie ook het lemma ɛaansteekgatɛ in wld II.2, pag. 44.' [N E, 48d; A 36, 3c]
II-12
|
| 28532 |
te veel zwermen |
zich kapotzwermen:
zich kapotzwermen (L381b Peij)
|
Het te veel zwermen van een volk. Wanneer een volk te veel zwermt, verzwakt het. Elke zwerm is een splitsing en daardoor een verzwakking van het moedervolk. Wanneer een volk zo sterk achteruitgaat in bijental, dat het zich niet meer kan handhaven, heeft het zich doodgezwermd. [N 63, 39d]
II-6
|
| 17632 |
tepel |
deem:
dø̄m (L381b Peij),
dēm (L381b Peij)
|
[L 49, 6b; A 30, 6b; Ge 1, 6b]Deem, speen, borst. [A 30, 6e; L 49, 6e; N 8, 39a, 39b en 40]
I-12, I-9
|
| 34452 |
tepel van een geit |
deem:
dø̄m (L381b Peij)
|
[L 49, 6c; A 30, 6c; Ge 1, 6c; monogr.]
I-12
|