e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Rekem

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
in lompen gekleed armoedig: erem-meujig (Rekem), rafelen: ruffele (Rekem) Rafelen. Aan de rand uiteenvallen in afzonderlijke draden, het loslaten van draden, gezegd van weefsel [rafelen, reffelen, rieffelen, rufelen] [N 114 (2002)], [N 114 (2002)] III-1-3
in ondertrouw gaan ondertrouw: de ongertrouw (Rekem), óngertrouw (Rekem) aangifte doen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand, waarbij de aanstaan-de echtgenoten elkaar verklaren dat zij met elkaar een huwelijk willen aangaan; in ondertrouw gaan [verscholen, ondertrouwen, ondertrouw doen, aantekenen] [N 115 (2003)] III-2-2
in verwachting zijn een kind krijgen: Men zegt soms - vroeger nogal - van een vrouw die in verwachting was: Ze heeft onder de tram gelegen. Betekenis: misschien dat ze niet onder de man uitkwam (?)  een keind kriegen (Rekem), in positie zijn: in positie zin (Rekem), in verwachting zijn: in verwachting zin (Rekem) Zwanger zijn: een kind dragen, zwanger zijn (staan, met een dik lijf lopen, inkopen, groot gaan, geladen). [N 115 (2003)] III-2-2
indigestie (hebben) overeten: euverête (Rekem) Indigestie: storing van de spijsvertering als gevolg van overlading van de maag, te snel eten (overetendheid, indigestie, maag van streek, muik). [N 107 (2001)] III-1-2
industriekool vetkool: vetkool (Rekem  [(Zwartberg / Eisden)]   [Maurits]) Steenkool met meer dan veertien procent vluchtige bestanddelen. Volgens de invuller uit Q 33 is de term "industriekool" van toepassing op de volgende steenkoolsoorten: vette kool, gaskool en gasvlamkool. [N 95, 456; N 95, 457; N 95, 458; N 95, 459; monogr.] II-5
ingebeelde ziekte ingebeelde krankte: èngebeelde krenkde (Rekem) Ingebeelde ziekte (niebekonter, iepreponder, hype). [N 107 (2001)] III-1-2
ingenieur ingenieur: ingenieur (Rekem  [(Zwartberg)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) De algemene benaming voor ingenieur. De bevoegdheden en verantwoordelijkheden lopen nogal uiteen. [N 95, 139; N 95, add.; monogr.] II-5
ingewanden darmen: dɛrm (Rekem), ingewand: ɛngəwant (Rekem) de ingewanden [ZND B1 (1940sq)] || ingewanden [ZND 01 (1922)] III-1-1
ingewanden van geslacht vee darmen: dē̜rǝm (Rekem), ingewand: ęngǝwant (Rekem), ingewanden: engǝwandǝ (Rekem) Ingewanden van geslacht vee. Ook de algemene benamingen voor "ingewanden van vee" zijn hier opgenomen. [N 28, 58; N 28, 88; L 1a-m; L 1u, 106; Veldeke 26, 23; monogr.] II-1
ingewanden verwijderen opensnijden: ǭpǝsneǝ (Rekem) Als het dier opgehangen is, snijdt de slachter de buik open, waarna hij de ingewanden (maag, darmen e.d.) verwijdert. Om het dier lichter te maken en het dus gemakkelijker te kunnen ophijsen, gebeurde dit bij een rund vroeger - voordat het gebruik van katrollen e.d. meer algemeen werd - terwijl het dier nog op de burrie lag. Een bij het woordtype genoemd object wordt niet fonetisch gedocumenteerd. Zie voor deze varianten van ''darmen'', ''pens'' e.d. het lemma ''ingewanden van geslacht vee''. [N 28, 59; monogr.] II-1