| 25436 |
de organen verwijderen |
ingewanden uithalen:
ingǝwandǝ ūthǭlǝ (Q012p Rekem)
|
Als het dier opgehangen is, snijdt de slachter de buik open, waarna hij de ingewanden verwijdert. Daarna haalt hij de organen (hart, lever e.d.) eruit. Zie ook het lemma ''ingewanden verwijderen''. [N 28, 87]
II-1
|
| 25515 |
de oven op temperatuur brengen |
heetmaken:
hɛjt mākǝ (Q012p Rekem)
|
Voor het bakken moet de oven op tempera-tuur gebracht worden. Volgens de informant van L 269a is die juiste temperatuur ± 200°C. De laatste twee woordtypen geven de benaming voor die goede hitte. Volgens verschillende informanten moet de oven zo lang gestookt worden, totdat de wanden of de hemel van de oven wit worden. Met de vrije hand werd vroeger gecontroleerd of de baklucht heet genoeg was (volgens informant van L 291), tegenwoordig gebeurt dat controleren met de thermostaat (volgens informant van Q 121). [N 29, 9; N 29, 10]
II-1
|
| 25521 |
de oven reinigen |
uitkeren:
ūtkē̜rǝ (Q012p Rekem)
|
Het object "oven" wordt niet gedocumenteerd. [N 29, 12c; OB 2, 2c add.; monogr.]
II-1
|
| 25381 |
de slokdarm afsluiten |
afbinden:
āvbɛŋǝ (Q012p Rekem)
|
Om te verhinderen dat de inhoud van maag en slokdarm het vlees verontreinigt, legt men meestal een knoop in de slokdarm. Omdat een knoop gemakkelijk uit de glibberige slokdarm glijdt, laat men er vaak het uiteinde van de dikke en vrij stugge luchtpijp aan vastzitten. Als men nu de knoop in de slokdarm legt, wordt terugglijden voorkomen door het stuk luchtpijp: dit kan immers niet door de lussen van de knoop glijden, omdat het daarvoor te groot en te weinig buigzaam is. Men sluit de slokdarm ook wel af door er een doek of iets dergelijks in te duwen of een touwtje rond het einde ervan te binden. Voor de slacht krijgt het dier ongeveer anderhalve dag geen voer om te voorkomen dat de maag en darmen te vol met vuil zijn. [N 28, 77]
II-1
|
| 34273 |
de stal uitmesten |
uitmesten:
utmęstǝ (Q012p Rekem)
|
De stal of mestgoot van mest ontdoen. Objecten "stal", "mestgoot" en "mest" zijn niet gedocumenteerd. [N 11, 14; N 5A II, 50a; A 9, 26; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; monogr.]
I-11
|
| 18062 |
de stuipen hebben |
de stuipen hebben:
stupen hebben (Q012p Rekem)
|
stuipen: De stuipen hebben: een aanval van stuipen hebben (stuipen, stuiptrekken, begaovings, spinneweven). [N 107 (2001)]
III-1-2
|
| 19859 |
de tafel dekken |
op tafel zetten:
òp taofəl zéttə (Q012p Rekem)
|
tafel dekken; Hoe noemt U: De tafel dekken (rechten dekken) [N 80 (1980)]
III-2-1
|
| 25640 |
de tweede keer bakken |
droogbakken:
drȳgbakǝ (Q012p Rekem)
|
Uit de woordtypen blijkt dat dit voor de tweede keer bakken bestaat uit twee handelingen t.w. laten kleuren en laten drogen van de beschuit. [N 29, 63]
II-1
|
| 19640 |
de was blauwen |
blauwselen:
blɛi̯tsələ (Q012p Rekem)
|
blauwen [ZND 08 (1925)]
III-2-1
|
| 19681 |
de was bleken |
bleken:
blijken (Q012p Rekem)
|
de was op de bleek leggen [ZND 21 (1936)]
III-2-1
|