e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=L329p plaats=Roermond

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kommervol (zijn): kommer troostig: treustig (Roermond), veel leed: väöl leid (Roermond) vol leed en zorg [diepzinnig, kommervol] [N 85 (1981)] III-1-4
konijn hans: hans (Roermond), konijn: knien (Roermond, ... ), knīēn (Roermond) konijn || konijn, kindertaal III-2-1
konijnenhol konijnengat: knienegaat (Roermond), konijnspijp: knienspiep (Roermond), pijp: piep (Roermond) Hoe noemt u het in de grond uitgegraven verblijf van een konijn (kneut, pijp, potje) [N 83 (1981)] || konijnenhol [DC 55 (1980)] III-4-2
konijnenjong konijntje: kninkəs (Roermond) konijn, jongen ve konijn [N 19 (1963)] III-2-1
koning koning: kø.niŋ (Roermond), kø̄neŋ (Roermond) De koning is een verticale as met bovenop een kroonwiel. Via die constructie zet een rondlopend paard de karnmolen in beweging. Zie ook wld II.3 v.a. blz. 163. [N 12, 56] || koning [RND] I-11, III-3-1
koning en vrouw van een kleur in een hand stuk: sjtøͅk (Roermond) Koning en vrouw van één kleur in één hand [stuk]. [N 88 (1982)] III-3-2
koning in het kaartspel koning: keuning (Roermond), Ss. herte-, klevere-, roete-, sjöppe-, troevekeuning.  keuning (Roermond) En hoe [noemt u van het kaarspel] de [verschillende] plaatjes? - II. Koning. [DC 52 (1977)] || Koning: koning d) (kaartsp.). III-3-2
koningin koningin: kønǝgen (Roermond), kø̄neŋen (Roermond), kø̜neŋen (Roermond) Het enige volmaakt vrouwelijke dier in een bijenkolonie. Geslachtelijk is de koningin gelijk aan de werkbij, maar in het larvestadium is de aanstaande koningin gevoed met hoogwaardige voedingsstoffen, de koninginnegelei, en de werkbij niet. In ieder volk is slechts één koningin aanwezig. Haar enige taak bestaat in het leggen van eieren. Zij kan bevruchte of onbevruchte eieren leggen. Uit de bevruchte eieren ontstaan werkbijen of eventueel koninginnen, uit de onbevruchte komen de darren. Een koningin kan een leeftijd van vier à vijf jaar bereiken. Is zij niet meer in staat eieren te leggen en daardoor nutteloos geworden voor de kolonie, dan wordt de oude koningin vervangen door een nieuwe. [N 63, 12d; S 3, L 1a-m; JG 1a + 1b; JG 2b-5, 12; R 3, 42; Ge 37, 37; A 9, 3; monogr.] II-6
koningin des hemels regina caeli: regina caeli (Roermond) Het "Koningin des hemels"of "Regina caeli", het Angelus-gebed in de Paastijd. [N 96B (1989)] III-3-3
koninginnebroed moerdoppen: (enk)  mōrdop (Roermond) De cellen met daarin de larven, waaruit later de koninginnen ontstaan. [N 63, 24c] II-6