e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... dialect=L329p plaats=Roermond

Overzicht

Gevonden: 6145

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
koolgruis gruis: grȳs (Roermond [Maurits]) Koolgruis. Jongeneel (pag. 42/49) maakt onderscheid tussen "mascherang" en "pof". Met de eerste term duidt hij kolengruis met grote stukken aan, met de tweede kolengruis met kleine stukken. Zie ook de lemmata Stukkool en Schachtkool. [N 95, 465; monogr.] II-5
koolmees, mees bijenmusje: biejemöske (Roermond), bijmus: biemös (Roermond), bīē:mös (Roermond), geelgors: gailgors (Roermond) Hoe heet de koolmees? [DC 06 (1938)] || koolmees III-4-1
koolraap knolletje: LDB  knulkes (Roermond), kolraap: kolraab (Roermond, ... ), koolraap: koolraap (Roermond), LDB  koolraap (Roermond), WBD-WLD  koolrááp (Roermond), reube: reub (Roermond, ... ), WBD-WLD  reubə (Roermond) De koolsoort die aan de stronk vlak boven de grond ronde raapvormigeknollen heeft die eetbaar zijn (raapkool, koolrabie, koolraap, bagger, knolraap). [N 82 (1981)] || Koolraap; de dikke vlezige wortel (onder de grond) van de plant met dezelfde naam die als groente of als veevoer wordt gebruikt (koolraap, raapkool, knolraap). [N 82 (1981)] I-7
koolraap (ondergronds) knolderaab: knǫldǝrāp (Roermond), knolleraab: knǫlǝrāp (Roermond), knolraab: knǫlrāp (Roermond), koleraab: kǫlǝrāp (Roermond), koolraab: kolrāp (Roermond), kø̄lrāp (Roermond) Brassica napus L. subsp. rapifera. Bedoeld is hier de gekweekte knol van de plant met de naam koolzaad. De plant heeft gele bloemen; het vlees van de knol is oranjekleurig; bij sommige variëteiten ook wit. Koolraap stelt minder eisen aan de grond dan bieten. De verbouw is vrij algemeen in Limburg verspreid. De knollen worden vooral als veevoeder gebruikt en dan ingekuild; soms ook werden ze als groente gegeten. Er zijn twee soorten teelt: -onder de grond (hier behandeld); ook wel gewestelijk raapkool of knolraap genoemd of kortweg knol; -boven de grond; ook wel koolraap-boven-de-grond, glaskoolraap of koolrabi genoemd. Vaak is een meervoudsvorm opgegeven naast of in plaats van het enkelvoud; dit is steeds in het lemma aangegeven. Op grond van de laatste medeklinker in deze meervoudsvormen kan als slotmedeklinker van de enkelvoudsvormen eerder een verstemloosde -b dan een -p worden aangehouden. Op een enkel duidelijk tegenvoorbeeld na (meervoud koolrapen) is hier dan ook de spelling -raab aangehouden, in overeenstemming met de spelling -reub. Wanneer is opgegeven dat het woordaccent op de tweede lettergreep ligt is ook dat in het lemma vermeld. Vergelijk ook het lemma Koolzaad. [N 12, 39; N 12A, 3a; JG 1a, 1b, 2c; L 6, 36; monogr.; add. uit N 7, 1b] I-5
koolrabi, koolraap-boven-de-grond knolraab: [knolraab] (Roermond), koleraab: [koleraab] (Roermond), koolraab: [koolraab] (Roermond) Brassica oleracea L. var. gongylodes L. Zie de toelichting bij het lemma Koolraap (Ondergronds). Koolrabi wordt als groente gekweekt. Het komt vaak voor dat de koolraap-boven-de-grond dezelfde naam draagt als de koolraap-onder-de-grond van het vorige lemma. Deze gevallen staan steeds voorop; voor de fonetische documentatie ervan zij verwezen naar de betreffende heteroniem uit het genoemde lemma Koolraap. Voor de spelling (-)raab, zie de toelichting bij het lemma Koolraap. [N 12A, 3b; monogr.; add. uit N 7, 16] I-5
koolrabisoep reubensoep: reubesoep (Roermond, ... ), Syst. Veldeke  reubesoep (Roermond), Syst. WBD  reubesoep (Roermond) bietensoep || Rapensoep (reubesop) [N 16 (1962)] III-2-3
koolwitje citroenvlinder: setroenvlinder (Roermond) koolwitje [DC 18 (1950)] III-4-2
koolzaadhoning koolzaadhoning: kōlzǭthōneŋ (Roermond) Honing afkomstig van koolzaadbloesem. De koolzaadhoning is lichtgeel en snel kristalliserend. [N 63, 112b; monogr.] II-6
kooplustig koopziek: kaopziek (Roermond), koupziek (Roermond) graag kopend, kooplustig [greeg, koopachtig] [N 89 (1982)] III-3-1
kooplustige vrouw royale vogel: royale vogel (Roermond) een vrouw die niet zuinig is [maakop, konkel] [N 89 (1982)] III-3-1