| 23752 |
laten wijden |
inzegenen:
inzegene (L293p Roggel),
laten wijden:
laote wieje (L293p Roggel),
zegenen:
zegene (L293p Roggel, ...
L293p Roggel,
L293p Roggel)
|
Een akker laten (in)wijden/(in)zegenen. [N 96B (1989)] || Een huis of gebouw laten (in)wijden/(in)zegenen. [N 96B (1989)] || Een kruisbeeld, een heiligenbeeld(je), een kaars laten wijden/zegenen. [N 96B (1989)] || Een rozenkrans, een scapulier, een medaille, een kruisje laten wijden/zegenen door een priester. [N 96B (1989)] || Een voertuig (auto/wagen) laten wijden/zegenen, op of rond het feest van St. Christoffel (25 juni). [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 34106 |
lebmaag |
spangelenhoekje:
spɛŋǝlǝhȳkskǝ (L293p Roggel)
|
De vierde of eigenlijke maag van de koe, de maag met heel grove uitsteeksels aan de binnenkant. Via de lebmaag gaat het voedsel in de darmen over. [N 28, 84; A 9, 11d]
I-11
|
| 24973 |
leeg, niets bevattend |
leeg:
leèg (L293p Roggel)
|
leeg (ijdel, ijl, laas) [DC 03 (1934)]
III-4-4
|
| 30816 |
leerjongen |
schoenmakersleerling:
šōnmę̄kǝrslę̄rleŋ (L293p Roggel)
|
Jongen die bij de schoenmaker inkomt om het vak te leren. [N 60, 217a; monogr.]
II-10
|
| 30881 |
leerkist |
couponsbak:
kupǫnsbak (L293p Roggel)
|
De kist waarin de handwerker-schoenmaker het leer bewaart. Volgens de informant van Q 121c worden de leerhuiden aldaar opgehangen. [N 60, 37a]
II-10
|
| 30941 |
leerschaar |
leerscheer:
lę̄ršiǝr (L293p Roggel),
lę̄ršę̄r (L293p Roggel)
|
Een grote, zware schaar om het leer te knippen. De informant van L 163a beschrijft die als een soort getande snoeischaar. [N 60, 41, N 60, 240a]
II-10
|
| 31136 |
leerwals |
leerwals:
lę̄rwals (L293p Roggel)
|
De wals waarmee men het leer voor de reparatie bewerkt. Knöfel I zegt op pag. 288: "Zoolledermachines dienen om het kloppen te vervangen en werken, zooals de naam aanduidt, met zware walsen of rollen. Men is het in vakkringen nog niet geheel eens, wat beter is, walsen of kloppen, maar uit het feit, dat de walsmachines meer en meer ook bij de klein-industrie in gebruik komen, mag wel afgeleid worden, dat men, zoo er bezwaar mocht bestaan, daar met gerustheid overheen stapt. Wie een walsmachine in zijn bezit heeft, is er zeer tevreden mede, omdat het hem een moeilijk werk uit de hand neemt. Trouwens, zij zijn in de grootindustrie algemeen in gebruik. Het leer wordt onder de wals vaster en ook mooier op t oog. [N 60, 241b]
II-10
|
| 30861 |
leest |
leest:
lɛjst (L293p Roggel)
|
De pasvorm, meestal van beukenhout, waaraan men de schoenen maakt. "De leest waarop de schoen gemaakt wordt, moet als het ware net een afgietsel zijn van de voet, en voor wat de stand aangaat, geschikt zijn volgens de hoogte der hiel waarvoor hij zal gebruikt worden" (Dierick, pag. 7). [N 60, 185a; N 60, 244a; L 1a-m; L 30, 8; S; monogr.]
II-10
|
| 31086 |
leesthaak |
leestehaak:
lęjstǝhǭk (L293p Roggel),
trekker:
trękǝr (L293p Roggel)
|
Haak waarmee men de leest uit de opgemaakte schoen trekt. Boven in de leest zit een gat waar de leesthaak in past. Zie afb. 65. [N 60, 141a; monogr.]
II-10
|
| 30961 |
leestklaar maken |
schachten klaarmaken:
šaxtǝ klǭrmākǝ (L293p Roggel)
|
Het door middel van naden verbinden van de verschillende uitgesneden delen van het boventuig en het inrichten der bovenwerken voor rijg-, knoop-, gesp- en elastieksluiting. [N 60, 53]
II-10
|