| 34272 |
vaste uitwerpselen |
schaapskeutelen:
sxōpski̯ɛtǝlǝ (Q093p Rosmeer)
|
In de vragen L 20, 22f en A 4, 22f werd ook gevraagd naar het gebruik van schapenmest. Uit de antwoorden blijkt dat schapenmest kon dienen als bemesting in het algemeen en als weiland- en bloembemesting. Ook vermengde men schapenmest met stalmest. Schapenmest werd wel eens gebruikt om stokbomen in te planten. [N 77, 122; L 20, 22f; A 4, 22f; A9, 24c]
I-12
|
| 33363 |
vaste voer- en drinkbak |
krib:
krep (Q093p Rosmeer),
kryp (Q093p Rosmeer)
|
De opgemetselde bak of goot, soms in vakken verdeeld, die vóór de koeien langs loopt, waaruit de koeien eten en drinken. De hoogte van de bak verschilt van plaats tot plaats. Het water wordt het laatst in de bak gedaan. De bak is dan meteen schoon. Zie ook het vorige lemma "voer- en drinkgoot" (2.2.14). Zie ook afbeelding 10 bij het lemma "koeienstand" (2.2.23). [N 5A, 37b; N 4, 76; N 5, 96; L 1, a-m; L A1, 174; S 19; Wi 4; monogr.; add. uit N 5A, 37a; A 10, 10]
I-6
|
| 34313 |
vazelzeug |
vazel:
vǭžǝl (Q093p Rosmeer)
|
Zeug die men in de wei laat lopen, zonder ze te willen vetmesten of voor de fok te gebruiken. Volgens de informant van Q 158a wordt dit varken in reserve gehouden als fokzeug. Het WNT (XVIII p. 956 s.v. vazelvarken) geeft als eerste betekenis "fokvarken" en als tweede "mager varken". Een vazelvarken wordt ook wel met opzet schraal gevoerd om het voor het fokken te gebruiken, naderhand ook om het gedurende de winter in leven te houden en dan tegen het voorjaar te gaan mesten (z. WNT XVIII p. 952 s.v. vazel III 3). [JG 1c, 1d, 2c; NE 2.I.8; N C, Q 111 add.; monogr.]
I-12
|
| 34466 |
vechthaan |
soorthaan:
sorthǭn (Q093p Rosmeer),
vechthaan:
vɛxhǭn (Q093p Rosmeer)
|
Haan in de regel van een bijzonder ras, die afgericht wordt voor hanengevechten. Hanengevechten zijn een Haspengouwse specialiteit. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; monogr.]
I-12
|
| 18373 |
veel te grote schoen |
zevenmijlenschoen:
7 mijlen schoenen (Q093p Rosmeer)
|
schoen, veel te grote ~ [affeseersjoon] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 18547 |
veel te wijde broek |
flodderbroek:
floͅdərbryk (Q093p Rosmeer)
|
broek, veel te wijde ~ [flodderboks] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 33358 |
veevoerkookketel |
sopketel:
sǫpki̯ętǝl (Q093p Rosmeer)
|
De ketel waarin het voer voor het vee gekookt en gemengd wordt. In deze ketel wordt ook wel de was gekookt. Soms worden het voer voor de koeien en dat voor de varkens in dezelfde ketel bereid, meestal echter niet; zie het lemma "varkensketel" (2.2.11). De ketel kan apart, los zijn of (moderner) vast (als een ronde bak met een deksel en een aftapkraan) met een vuur verbonden zijn dat er onder brandt. Aan dit laatste doen vooral de benamingen stookketel, stoomketel en machinesketel denken. De inhoud is dan 100 liter of meer, de hoogte van het geheel ongeveer 150 cm en de doorsnede ruim 100 cm. Zie ook afbeelding 8 bij het lemma "voorstal" (2.2.5). [N 5 A, 35b; N 4, 57; monogr.]
I-6
|
| 19431 |
vegen, keren |
keren:
kēərə (Q093p Rosmeer)
|
de vloer vegen, keren (zonder water) [ZND 34 (1940)]
III-2-1
|
| 24264 |
veldleeuwerik, leeuwerik |
liewerk:
leewerk (Q093p Rosmeer, ...
Q093p Rosmeer,
Q093p Rosmeer,
Q093p Rosmeer)
|
(veld)leeuwerik || leeuwerik [ZND 01 (1922)], [ZND m] || veldleeuwerik
III-4-1
|
| 33696 |
veldweg |
vaart:
vǭi̯t (Q093p Rosmeer)
|
Een niet-verharde, vaak met gras begroeide weg door het veld, waarlangs men vanaf het erf de akkers kan bereiken die niet aan de straat gelegen zijn. [N 5A, 75c; N P, 2; JG, 1a, 2b; L 37, 43; monogr.]
I-8
|