| 33098 |
naoogstrijf |
grote reek:
gruǝtǝ reǝk (L420p Rotem),
kamreek:
kamreǝk (L420p Rotem),
scharrel:
šarǝl (L420p Rotem)
|
Het stuk gereedschap dat voor het naoogsten wordt gebruikt. Doorgaans doet men dit met de grote houten hark die ook voor het bijeenhalen van het hooi wordt gebruikt. Zie het lemma ''houten hooihark'' (4.2.4) in aflevering I.3. Maar er is ook ander gereedschap voor in omloop, met name een zeer grote hark met een blok van meer dan één meter (tot wel 150 cm) breed en met grote ijzeren tanden, ook wel bosduivel genoemd en ook gebruikt voor het bijeenhalen van bladeren of dennenaalden voor de potstal. Dit laatste benoemingsmotief is bijeengezet in de woordtypen achterin het lemma. In de volgende plaatsen is opgegeven dat men naoogst met de harkmachine (vergelijk het lemma ''hooivergaarmachine'' (4.2.11) in aflevering I.3: L 163, 163a, P 177 (scharmachine: sxē̜ǝrmašen), 195 (idem), Q 121c, 162 en 166 (gritselmachine: gritsǝlmǝšin). In L 164, 265, 290 en 368b is opgegeven dat men naoogst met de houten eg; in L 214, 270, 286 en Q 77 met de houten gaffel. Soms is de constructie van de houten hooihark extra verzwaard om het graanveld na te oogsen; zo is in L 318b, 320c, Q 2 en 2b opgegeven dat de hark twee stelen heeft en in K 357, L 163, 163a, 321 en Q 71 dat er aparte handvaten aan de steel zijn gemonteerd om gemakkelijker te kunnen trekken.' [N 15, 38b en 38c; N 18, 93; JG 1a, 1b, 2c; L 34, 41; monogr.; add. uit N 15, 38a]
I-4
|
| 33097 |
nascharren, naoogsten |
kemmen:
kø̜mǝ (L420p Rotem),
scharren:
šarǝ (L420p Rotem)
|
De akker naoogsten met een rijf of houten hark. De boer deed dit doorgaans zelf, in tegenstelling tot het aren lezen dat dan door anderen werd gedaan. Zie de toelichting bij het lemma ''aren lezen'' (5.2.4). [N 15, 38a; JG 1a, 1b; L 34, 40; monogr.; add. uit N 15, 35; N 18, 93]
I-4
|
| 25393 |
nascheren |
scheren:
scheren (L420p Rotem)
|
De haren die na het afkrabben van de opperhuid zijn blijven zitten met een mes of iets dergelijks verwijderen. [N 28, 32; N 28, 25; monogr.]
II-1
|
| 33706 |
natuurlijke waterloop |
beek:
biēk (L420p Rotem),
bēk (L420p Rotem),
bīk (L420p Rotem),
bīǝk (L420p Rotem),
stroom:
strōm (L420p Rotem)
|
Natuurlijke, smal stromende waterloop. [N 27, 25; N 27, 24; A 2, 48; A 10, 21; A 20, 1d; A 20, 1c; AGV, m1; L 24, 17; L 24, 27; L 33, 10; L 37, 15; R I, 23; S 33; monogr.]
I-8
|
| 18909 |
nauwgezet; nauwgezet persoon |
die is puntelijk:
cf. VD s.v. "I. puntig"1. (verouderd) correct, precies, accuraat, nauwkeurig; cf. s.v. "puntelijk"1. precies, accuraat, nauwkeurig, stipt
déé is puntjələk (L420p Rotem),
juste:
zjŭŭst (L420p Rotem)
|
Hij is op zijn punt - sekuur (a.gezegd v.e. persoon; b.v.e. werk) [RND]
III-1-4
|
| 17766 |
navel |
navel:
nāvəl (L420p Rotem)
|
Navel (Fr. nombril). [ZND 05 (1924)]
III-1-1
|
| 20282 |
navelbandje |
navelbandje:
nāvəlbeͅn`t`ə (L420p Rotem),
nāvəlbeͅntjə (L420p Rotem)
|
navelbandje [nagelbendje] [N 25 (1964)]
III-2-2
|
| 20361 |
neef |
neef:
néf (L420p Rotem)
|
neef [ZND 11 (1925)]
III-2-2
|
| 24347 |
neet, luizenei |
neet:
nēt (L420p Rotem)
|
neet, luizenei [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 21631 |
negenmannetje |
?negermannetje:
ps. omgespeld volgens Frings.
nēgər meͅnkə (L420p Rotem)
|
Betekenis en uitspraak van: negenmanneke? Uitspraak en betekenis. [N 21 (1963)]
III-3-1
|